АкушерствоАнатомияАнестезиологияВакцинопрофилактикаВалеологияВетеринарияГигиенаЗаболеванияИммунологияКардиологияНеврологияНефрологияОнкологияОториноларингологияОфтальмологияПаразитологияПедиатрияПервая помощьПсихиатрияПульмонологияРеанимацияРевматологияСтоматологияТерапияТоксикологияТравматологияУрологияФармакологияФармацевтикаФизиотерапияФтизиатрияХирургияЭндокринологияЭпидемиология

Эпидемиологиясы.

Негізгі жұғу көзі- ВИЧ инфекциясын жұқтырған адам. Бұдан бөлек вирус қанда, спермада, жұлын сұйықтығында, омырау сүтінде, етеккір қанында, қынаптық бөлінділерде, т.б кездеседі. Сирек сілекейде, көз жасында және несепте кездесуі мүмкін.

Негізгі жұғу жолдары: контакты – жыныстық қатынас; парентеральді(трансфузионды, инъекциялық, трансплантациялық, трансплацентарлық); вертикальді (анасынан баласына).

Ер мен әйел адамның жұқтыру қауіпі бірдей деңгейде, тек ауру күшейеді егер жыныс жолдарында қандайда бір қабыну аурулары болса. Көбіне вирусты гомосексуалистер, жеңіл жүрісті қыздар және серіктесін жиі ауыстыратын адамдар, нашақорлар жиі жұқтырады. Сонымен қатар вирус қан құю кезінде, органдарды транспантациялау кезінде, босану кезінде, ластанған медициналық құралдарды қолданғанда да жұғуы әбден мүмкін.

ВИЧ/СПИД. Классификациясы. Клиникасы.

ВИЧ/СПИД – ретровируспен шақырылатын, адамның иммунды және нерв жүйесін зақымдайтын, екіншілікті инфекция мен қатерлі ісіктердың дамуына алып келетін қауіпті созылмалы инфекциялық ауру.

Классификациясы.

5 –кезеңге бөлінеді.

1- Инкубациялық кезең;

2- Біріншілікті-өткір кезеңі;

3- Жасырын кезең;

3А- Симптомсыз фаза;

3Б- Персистентті генерализацияланған лимфаденопатия;

4- Екіншілікті ауру кезеңі

4А- дене салмағын 10% жоғалту, терінің және шырышты қабаттың вируспен зақымдалуы;

4Б- дене салмағын 10%дан да көп жоғалту, түсініксіз диарея, температураның 1 ай көлемінде көтерілуі, терінің және шырышты қабаттың саңырауқұлақ пен вирустармен зақымдалуы, локализацияланған саркома Капоши бөртпелерінің пайда болуы.

4В- генерализацияланған бактериялық, саңырауқұлақтық, вирустық, паразитарлы ауру дамуы, пневмоцистті пневмония, өңеш кандидозы, атипиялық микобактериоз, өкпеден тыс туберкулез, кахексия, ОЖЖ зақымдалуы.

5- Терминальді саты.

Клиникасы.

Инкубациялық кезеңі 2-3 апта, кейде 8 айға дейін созылуы мүмкін. Бұл кезеңде ешқандай клиникалық белгілері болмайды, бірақ ВИЧ вирусын жұқтырған адам вирус тасымалдаушы болып есептелінеді.

Біріншілікті-өткір кезеңі 30-50% өткір түрі көбіне қызумен, лимфаденопатиямен, бетке, денеге, сирек аяқ қол ұштарына бөртпе шығумен, артралгиямен өтеді. Бұдан басқа сирек бас ауруы, диарея, жүрек айну, құсу, бауыр мен көкбауырдың ұлғаюы, жүйкелік симптоматика (менингоэнцефалит, асептикалық менингит, т.б.) дамуы мүмкін.

ВИЧ тің өткір түрінің келесідей түрлерін ажаратамыз:

- тұмауға ұқсас өткір қызбалы жағдай немесе күй;

- инфекциялық мононуклеозды еске түсіретін синдром;

- өткір серозды менингит;

- өткір серозды менингоэнцефалит;

- өткір экзантема; сифилисті еске түсіретін эритематозды дақтар;

Жасырын кезең. Өткір кезеңі әдетте жасырын кезеңіне ауысады, ол бірнеше жылға созылады. Бұнда клиникалық көріністері байқалмайды,барлық көрсеткіштер (иммундық, лимфоциттер саны) нормада. Жасырын кезеңнің соңы персистентті генерализацияланған лимфоаденопатияға ауысады. Мойын, желке, қолтық асты лимфа бездерінің ұлғаюы және олар эластикалық, қозғалмалы, ешкандай ауырсыну жоқ, теріде ешқандай өзгеріс байқалмайды. Персистентті генерализацияланған лимфоаденопатия кезеңі 5-8 жылға созылуы мүмкін. Осы уақыт ішінде терінің және шырышты қабаттың вирустық, бактериялық және сағырауқұлақтық қабынулар дамиды.

Екіншілікті ауру кезеңі бактериялық, вирустық, паразитарлық қабынулармен бірге ісіктік процессте дамиды (жиі лимфома және саркома Капоши).

4А персистенттіден генерализацияланған лимфоаденопатияға, яғни СПИДтің ассосацияланған жүйесіне ауысады. Бұнда қан сарысуында: гамма- глобулин 20-27% ға дейін жоғарылауйды, иммуноглобулин G дің көрсеткішіде жоғарылайды,лейкоциттердің фагоцитарлы белсенділігі төмендейді. Вирустық интоксикация, қызба, дене темп/ң 38С дейін жоғарылайды, әлсіздік, тез шаршағыштық, диарея, дене салмағының 10% ға дейін жоғалту. Герпес вирусты инфекцияның рецидиві, папиломавирусты кандилома, түкті лейкоплакия, кандидозды эзофагит дамиды.

4Б фазасында иммунды клетканың айқындалған бұзылысымен, 1айға созылатын қызбамен, өткір диареямен, түнгі шаршағыштық, дірілмен, дене салмағының 10% дан көп есе жоғалтумен, лейкопениямен, тмробоцитопениямен, анемиямен сипатталады

4В фазасында СПИД тің айқан көрінісі байқалады. Яғни генерализацияланған суперинфекция, ісіктік өспелер, соның ішінде лимфома және саркома Капоши. Инфекциялық қоздырғыштың ішінен ең жиі кездесетіні пневмоцистер, саңырауқұлақ тұқымдастығы Candida, вирустық герпес тобы анықталады. Ауыр папиломавирусты, пиококкты, саңырауқұлақты инфекциялар дамиды.

Венерологиялық аурулар профилактикасының принциптері.

Венерологиялық аурулардың профилактикасы әр елде өзінің белгілі бір мемлекеттік бағдарламаларымен жүзеге асады.

Басты профилактикалық принциптері:

- жеке бас гигиенасын қатаң түрде сақтау (жеке заттарды тарақ, киім т.б);

- кездейсоқ жыныстық қатынастан аулақ болу;

- жыныстық қатынас кезінде міндетті түрде барьерлік заттарды қолдану;

- уақытылы медициналық қаралудан өтіп тұру;

Көпформалы экссудадивті эритема (E.exudativum multiforme)- инф және инф емес себертерден шақырылып, теріде және шырышты қабаттарда полиморфты бөртпе түрінеде пайда болатын, токсидермия түріндегі аллергиялық реакциялармен жүретін созылмалы ауру.