АкушерствоАнатомияАнестезиологияВакцинопрофилактикаВалеологияВетеринарияГигиенаЗаболеванияИммунологияКардиологияНеврологияНефрологияОнкологияОториноларингологияОфтальмологияПаразитологияПедиатрияПервая помощьПсихиатрияПульмонологияРеанимацияРевматологияСтоматологияТерапияТоксикологияТравматологияУрологияФармакологияФармацевтикаФизиотерапияФтизиатрияХирургияЭндокринологияЭпидемиология

Адренотежегіштер 6 страница

Әсер етунің қысқа аралығы мен қозу сатысының айқын көріністерінің өтуі этил спиртін наркоз заттары ретінде қолдануға негіз бермейді. Алкогольді жиі пайдаланғанда психикалық және физикалық тәуелділік туындалады. Алкогольге жол жабылып тасталғанда маскүнемдік психоз дамиды, осы кезде транквилизаторлар, ноотроптар, нейролептиктер емдік әсер береді. Алкоголге тәуелділікті емдеуді салауатты өмір салтын ұстануға нұсқама беру арқылы психотерапевтер жүргізеді. Дисульфирам көмегімен алкогольге деген кері рефлекс тудыруға болады. Дисульфирам ацетальдегид сатысында этанолдың тотығуын тежейді, ал этанол жинақталуы қорқыныш, үрейлену, жүрек тұсындағы ауырсыну, гипотензия, құсу т.б. сезімдерді тудырады. Созылмалы улану кездерінде невриттер мен полиневриттер дамуы мүмкін.

Этанолдың орташа мөлшері тері тамырларының кеңейуін тудырады, осы кезде гиперемия және жылу сезіну белгілері байқалады. Этил спирті әсерінен тамырлардың кеңею ықпалы тоңу кездерінде тері тамырларының тарылуындағы қалыпты реакциясының алдын алады, осыған орай алкогольді жылыту, қыздыру зат ретінде үсудегі шоктарда, суық ауа-райында, үсікке шалынған кездерде қолдану ұсынылмайды, себебі ол жылудың үдемеленіп, жоғалуына ықпал ететін болады. Ағза суынуының орын алуы ықтимал.

Үлкен мөлшерлемеде алкоголь жүрек қызметін күйзеліске ұшыратады. Этанолдың үлкен мөлшерлерін ұзақ уақыт тұтыну, жүрек бұлшық етінің зақымдалуына әкеліп соғады, бұл өз алдына алкогольдік миокардиопатия тудырады.

Алкогольдік интоксикация кезінде бауырлық миркосомалдық ферменттерін баяулатуы орын алады, ал оны созылмалы тұрғыда тұтыну осы энзимдер белсенділігінің ынталануын тудырады, бұл көптеген дәрілік заттардың, алкогольдің өзінің метаболизмге шалдығу жылдамдығын арттыратын болады. Яғни, майлы дегенерация, алкогольдік гепатит, бауыр циррозы дамуы ықтимал. Бауырдың алкогольдік азғындалуы этанолдың тікелей әсері деп қабылданылуы керек. Әйел адамдар алкоголь әсеріне сезімдірек келеді, бұл генетикалық бейімділігімен түсіндіріледі.

Алкоголь зәр бөлінуін күшейтеді, бұл АДГ (антидиуретикалық гормон) өндірілуінің күйзеліске ұшырауынан, бүйрек түтікшелерінің су реабсорбциясының төмендеуінің салдарынан байқалатын көрініс.

Күші төмен алкоголь ішімдіктері (10% дейінгі) тұз қышқылы секрециясын ынталандырып, тәбетті арттырады. Күштірек ішімдіктер (20% асатын) тұз қышқылы секрециясы мен пепсин белсенділігін күйзеліске ұшыратады. Спирттің күшті құнарлығы (40% және одан жоғары) кілегейлі қабаттарды зақымдайды, кілегейдің қорғаныс гиперсекрециясы мен қалтқы спазмын тудырады.

Медицина тәжірибесінде этил спиртінің резорбтивтік әсері сирек қолданылады, әйтсе де оны көбіне түрлі дәрілік заттардың еріткіші ретінде жиі пайдаланады; 70 % құнарлығы антисептик ретінде және уытсыздандыру үшін қолданылына алады; кейде оны қызба жағдайда қолданылады, өйткені ол теріні сүрткілеп, уқалағанда суыну әсерін береді; керісінше компресс түріндегі спирттік қымтап ораулар қыздыру шара-әрекеті ретінде де қолданылады; спиртті бронх демікпесінің ұстамаларын шеттету барысында көбіктенуді басатын зат ретінде; ойылымдарды болдырмау үшін науқастың терісін сүрту түрінде қолданады. Созылмалы маскүнемдікте көп мән берілуі керек, себебі әлі күнге дейін осы кеселдің тиімді медикаментоздық шарасы жоқ деуге болады. Маскүнемдікті емдеу стационарларда өткізіледі. Басты мақсат этил спиртін тұтынуға жол бермеу, кері пікір қалыптастыру. Егер ем ерте кезеңдері басталса және адамның өзі алкоголдің қанша зиян, машақат әкелетінін түсінген болса алкоголге тәуелділік қайтымды деуге болады. Мұндай күйді өткерудің жалғыз сенімді жолы – науқасты өзінің ауыратындығына иландыру, одан әрі тұтыну тек зиянын тигізетініне сендіру. Психотерапия емнің негізі болып саналады, дегенмен оны міндетті түрде алкоголге деген жиіркеніш сезімін тудыратын дәрілік заттармен нығайтып, отыру керек. Алкоголге деген кері шартты рефлексті ойластыру ертеден басталып келеді. Осы кезде медицинадағы жалғыз тиімді құстыру препараты орталық әсердегі дәрілік зат апоморфин қолданылған.

Қазіргі кезде маскүнемдікті емдеу үшін тетурам жиі қолданылады. Өзінің ағзада баяу жинақталуына байланысты, тетурамды науқастарға бірнеше күн береді. Әдетте, антабусты 500 мг әрекет етуші бастамадағы таблетка түрінде апта бойы күніне 1 реттен тағайындайды. Кейіннен күнделікті 250 мг препаратты қолдану түрінде сүйемелдеу терапиясын өткізеді. Сосын бірнеше аптадан соң науқасқа аздаған алкоголь беріледі, яғни тетурамды аздаған этил спирті мөлшерімен қоса береді. Бұл тетурамның әсер ету механизмі ацетальдегид деңгейінде этил спиртін тотығуын ұстап, тежейтіндігімен байланыстырылатын әрекет. Осы арқылы тетурам алькогольдегдидрогеназа ферментін баяулатады. Тетурамды қабылдау бейнесінде алкогольді тұтынғанда нәтижесінде ұлпаларда ацетальдегид жинақталатын болады, ол ұлпаларға өте жоғары уыттық әсерін тигізетін зат болып саналады. Ацетальдегид әсіресе тамырларға уытты, бұл тамырлардың салдануын тудырады, оның өзіне тән клиникалық белгілері болады. Науқаста 15-20 минут өткен соң "беті күрт қызарады", терісі қып-қызыл түске енеді, барлық тамырлары күрт кеңейеді. Артериалдық қысымы өте күрт төмендейді, тіптен коллапс орын алуы әбден ықтимал. Әлсіздік, тершеңдік, бас айналуы, бас ауыруы, есінен адасу, тахикардия, жүрек маңының ауырсынуы, лоқсу, құсыну белгілері байқалады. Осылайынша науқаста кері шартты рефлекс байқалады. Науқас емнен кейін тіптен аз алкогольдің өзін көтере алмайтынын сезінеді. Бұл алкоголден толығымен бас тартуына түрткі болады.

Этил спирті (Spiritus aethylicus), этанол. Этил спирті түссіз, ұшқыш, жылдам тұтанып, лап етіп жанатын сұйықтық.

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі. Антисептик және уытсыздандырушы зат ретінде, сондай-ақ, тұндырмалар, сығынды дәрілік заттар дайындау үшін қолданылады; сырттай қолдану үшін — ысқылау, компресстер. Сыртқа – теріге мақта тампондарымен, сүрткі қағаздары түрінде, солар арқылы жағады. Компресс үшін (күйіп қалуын болдырмау мақсатында) этанолды 1:1 қатынасында сумен араластыру керек.

Кері көрсеткіштері. Жоғары сезімталдық.

Жанама әсерлері. Орталық жүйке жүйесін тежейді (резорбтивті ықпал).

Шығарылу түрі. 95% этил спирті. Құрамында көлемі бойынша 95-96% этил спирті бар спирт пен судың қоспасы. 90% этил спирті. Этил спиртінің 95% (92,7 бөлігі) сумен (7,3 бөлігі) қоспасы. 70% этил спирті. 95% этил спиртінің (67,5 бөлігі) сумен (32,5 бөлігі) қоспасы.40% этил спирті. 95% этил спиртінің (36 бөлігі) сумен (64 бөлігі) қоспасы.

Рецепт үлгісі. Rp.: Spiritus aethylici 70% – 100 ml

D.S. Операциялық орынды тазалау, қолды жуу үшін.

#

Дисульфирам (Disulfiramum), тетурам, антабус, радотер, эспераль. Дисульфирам алькогольді қабылдаған соң қандағы ацетильдегид құнарлығын жоғарылатып, ацетильдегидрогеназаны тежейді. Ацетальдегидтің жинақталуы науқас үшін ағзадағы ауыр өзгерістерге әкеледі: терінің қызаруы, бет маңы мен дененің төменгі бөлігінде ысыну сезімі, кеуденің қысылу сезімі, тыныс алудың ауырлауы, бастың дыңылдауы (шуыл сезімі), жүрек соғуының жиілеуі, қорқыныш сезімі, кейде қалшылдап тоңып-қалтырау, артериалдық қысым анағұрлым төмендейді. Мұнан соң спирттік ішімдіктердің иісіне және дәміне, татымына кері шартты рефлекс қалыптасады.

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі. Созылмалы маскүнемдікті дәрігер-нарколог бақылауында емдеу үшін тәулігіне 0,25-0,5 г стационар тәртібіндегі кесте бойынша.

Кері көрсеткіштері. Эндокриндік аурулар, тәждік тамырлардың және ми тамырларының атеросклерозы, артериалдық гипертония, жүрек-тамыр аурулары, қан түзу мүшелерінің аурулары, туберкулез, бронх демікпесі, асқазанның қанталайтын ойықжарасы, бауыр мен бүйрек аурулары, психикалық аурулар, қояншық, невриттер, мидың инфекциялық аурулары, глаукома, жүктілік, тетурамға идиосинкразия.

Жанама әсерлері. Жүрек-тамыр жүйесінің, шеткері және орталық жүйке жүйесінің қызметтерінің түрлі аурулары, бұзылыстары, асқазан-ішек торабы, аллергиялық реакциялар.

Шығарылу түрі. Ішке қабылдау үшін 100, 250 және 500 мг таблеткалар және имплантация үшін 100 мг таблеткалар түрінде; 200 және 400 мг көбіктенетін таблеткалар N.50.

Радотер (Radoterum) созылмалы маскүнемдік кезінде имплантациялауға арналған дисульфирамның арнайы дәрілік түрі.

Шығарылу түрі. 100 мг бұлшық етіне имплантациялауға арналған N.10 таблеткалар.

Эспераль (Esperalum) созылмалы маскүнемдік кезінде имплантациялауға арналған тетурамның арнайы дәрілік түрі.

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі. Алкогольге тәуелділіктің қайталануын алдын алу шаралары үшін(қосымша зат ретінде). Нарколог дәрігерінің бақылауымен таңертенгі уақытта 500 мг таңертенгі аспен, 24 сағаттық спирттік ішімдікті қабылдамағаннан кейін.

Кері көрсеткіштері. Дисульфирамды қара.

Жанама әсерлері. Дисульфирамды қара.

Шығарылу түрі. 500 мг таблеткада N.20.

8 Тарау. ГАМҚ (гамма аминомайлы қышқылы) рецепторына әсер ететін дәрілер

1950 жылдары көптеген авторлар сүтқоректілердің бас миында бейтарапты амин қышқылын теңдестірілген, ол құрамы бойынша γ-аминомай қышқылын көрсетеді (ГАМҚ).

Қазіргі уақытта ГАМҚ-ның жүрек-қантамыр жүйесінің реттелуіне, гормондардың түзілуіне, ұйқы үрдісіне, арнайы сенсорлы қызметтерге, қояншық, хорея, Паркинсон ауруының дамуына қатысатыны анықталды. Көптеген авторлар опиаттардың, этанолдың, барбитураттардың және бензодиазепиндердің фармакологиялық әсерлерімен ГАМҚ-ның түзілуі мен зат алмасуының арасындағы параллельдерді анықтаған. Орналасуы бойынша пре- және постсинаптикалық ГАМҚ-рецепторлар болып бөлінеді, сонымен қатар орталықты және шеткері болады.

ГАМҚ құрамында ГАМҚ- рецепторы бар жасуша мембранасының гиперполяризация және деполяризациясын шақыруына қарамастан тежегіш нейромедиатор болып табылады. Осылардың бәрі нейромедиаторлардың босап шығуын тежейді және нейроналды берілудің тежелуіне әкеледі; параллелді жүйке ұштарынан СI^¯ шығуын жоғарылатады. ГАМҚ-рецепторларының бөліктері рецепторлы кешеннің құрылымды суббірліктері болып табылады, олардың құрамына бензодиазепиндермен, этанолмен, барбитураттармен, оипаттармен, нейролептиктермен және басқа заттармен жоғары туыстықпен байланысатын компоненттері болады.

ГАМҚ-рецепторлары – тежегіш нейромедиаторлар болып табылады, олар ГАМҚ рецепторларынан тұратын жасушалар мембранасының гиперполяризациясын, сол сияқты деполяризациясын туғызуы мүмкін. Осының барлығы нейромедиаторлардың босап шығуын баяулауына және нейрональды өткізгіштің тежелуіне әкеледі; параллельді жүйке ұштарынан CI^ˉ шығуының жоғарлауы жүреді. ГАМҚ-рецепторының бөлігі рецептор жиынтығының субъбірлігі болып табылады, оның құрамына сол сияқты компоненттер кіреді, олардың әр қайсысы бензодиазепиндерге, этанолға, барбитураттарға, опиаттарға нейролептиктерге ж.т.б. жоғары ұқсастықпен байланысады.

ГАМҚ-ның рецепторлары ОЖЖ-ның барлық аймақтарында кездеседі және кейбір эффекторлық мүшелерде де. ГАМҚ-рецепторларының әртүрлі фармакологиялық қызметтік сипаттары бар жеке типтері анықталынған. ГАМҚ-рецепторларының биохимилық әдістермен екі түрлі ГАМҚ-байланыстырушы бөлігі ашылған, олар комплементарлы құрылымдағы агонист және антагонистті екі әртүрлі конформацияда болуы мүмкін.

ГАМҚ-ның байланысушы бөліктеріне туыстығы эндогенді модуляторлар арқылы және дәрілік заттар арқылы (бензодиазепиндер, барбитураттармен және т.б.) реттеліп отырады, сонымен қатар оларға да ГАМҚ-рецепорлы кешенмен байланысатын арнайы бөлімдері болады.

Сүтқоректілердің бас миында бензодиазепиндермен жоғары туыстығы бар арнайы бөлімдерді анықтаған соң, бензодиазепиндердің және айқын анксиолитикалық әсері бар ұйықтатқыш заттардың жоғарыда аталған бөлімдермен байланысатын көлемдерінің корреляциясы анықталды. Осыған байланысты арнайы бензодиазепиндерді байланыстыратын бас миының құрылымы олардың туындайтын фармакологиялық әсерлерін көрсетеді. Бұл биохимиялық құрылымдарды бензодиазепинді рецепторлар деп атайды.

Бензодиазепиндер ГАМҚ-ның әсеріне жауап ретінде «ашық» ионды түтікшелердің өмір сүру мүмкіндігін ұзартады, олар түтікшелер санына және СI^¯ қозғалысына әсер етпейді. Әртүрлі ақуызды компоненттер, сонымен қатар бензодиазепинді рецепторлар ГАМҚ-рецепторларымен және хлор түтікшелерімен аллостериялық әрекеттесуі мүмкін.

Бензодиазепиндермен әрекеттесетін ГАМҚ-рецепторларының тип тармақтарын зерттеген кезде, ол ГАМК_А-рецепторлары екені анықталды. Бензодиазепинді рецепторларды анықтағаннан кейін, зерттеушілер эндогенді лигандаларды зерттеуге көшті. Олардың қатарынан тромбоксан А₂ және никотинамидті қарастыруға болады.

Бензодиазепинді рецепторлардың әсер ету қызметі ГАМҚ-рецепторлы кешенімен байланысты және ГАМҚ-ергиялық синаптикалық берілумен байланысты болып келеді.

Осылайша, бензодиазепиндердің нейрохимиялық әсер ету механизмінде ГАМҚ-мен және бензодиазепинді рецепторлармен әрекеттесуі ең маңызды рөлді атқарады.

Жоғарыда айтылғандарды қорытындылай келіп, мынандай тұжырымға келуге болады: ұйқысыздық, қояншық талмалары (тырысулар) және паркинсониз сияқты патологиялық үрдістерге қатысатын, әртүрлі психотропты топтағы көптеген препараттардың әсер ету механизмі ГАМҚ-рецепторларының қатысуымен жүзеге асды. Осы мәліметтерді жинақтап, оқу бағдарламасы бойынша қарастырылатын келесі тақырыптарды талқылауға көшуге болады.

1. Ұйықтатқыш дәрілер;

2. Қояншыққа қарсы дәрілер;

3. Паркинсонизмге қарсы дәрілер.

8.1.Ұйықтататын дәрілер

Ұйықтататын дәрілер – ішке қабылдағанда қалыпты ұйқының туындауына әкелетін, әртүрлі топтардағы дәрілер.

Қазіргі уақытта осы мақсатпен әртүрлі фармацевтикалық топтарға жататын (транквилизаторлар, тыныштандыратын дәрілер, гистаминге қарсы, оксибутират натрия ж.т.б.) дәрілік препараттар қолданылады. Көптеген дәрілік препараттар (люминал, нитразепам ж.т.б.) әртүрлі дәрежеде қанағаттанарлық ұйқыны қамтамасыз ететін жүйке жүйесінің қозуын төмендетеді.

Замануй бензодиазепин қатарындағы (нитразепам ж.т.б.) ұйықтатқыш дәрілер барбитураттармен салыстырғанда бір қатар артықшылықтары бар. Бірақ, ұйқыны туғызу сипаты бойынша және жанама әсерлері бойынша олар физиологиялық талаптарға толық жауап бермейді. Ұйықтатқыш белсенділігі бар препараттар өздерінің әсер ету принципі мен химиялық құрылымы бойынша жіктеледі:

1. ГАМҚ_А рецепторларының агонисттері (бензодиазепинді);

а/ бензодиазепиндер: Нитразепам, Диазепам, Флунитрозепам, Триазолам;

б/ бензодиазепинді емес (химиялық құрылымы әртүрлі препараттар): Золпидем, Зопиклон.

2. Наркотикалық типті әсер ететін ұйықтатқыш дәрілер:

а/ гетероциклді қосылыстар, барбитураттар: Фенобарбитал;

б/ алифатикалық қосылыстар: Хлоралгидрат;

3. Әртүрлі топтағы ұйықтатқыш дәрілер:

а/ H₁ гистаминді рецепторлардың тежегіштері: Доксиламин.

б/ наркозға арналған заттар: натрия оксибат;

в/ Эпифиз гормонының мелатонин препараттары. – мелатонинді рецепторлардың агонистері: Рамелтеон.

Сурет. 8.1.1. Ұйықтатқыш дәрілердің әсер ету механизмі

Ұйықтатқыш дәрілердің бірінші ұрпағына барбитураттар, гистаминге қарсы препараттар мен бромнан (бромизовал) тұратын препараттар жатады. Барбитураттар хлор иондары үшін хемотәуелді ионды түтікшелерде орналасқан барбитурат рецепторларымен әрекеттеседі (Сурет 8.1). Барбитураттар көрсетілген рецепторлармен әрекеттеседі, ол хемотәуелді түтікшелердің ГАМҚ сезімталдығын жоғарылатады және хлор иондары үшін ионды түтікшелердің ашылу кезеңінің жоғарылауына әкеледі – жүйке жасушалары поляризацияланады және белсенділігін жоғалтады. Бірақ, барбитураттардың әсері талдамсыз және олар тек тыныштандыратын-ұйықтатқыш ықпал туғызып қана қоймай, миорелаксациялық, тырысуға қарсы әсері мен барлық мөлшер қашықтығында анксиолитикалық әсер көрсетеді. Әсер ету ұзақтығы бойынша барбитураттар кеңінен құбылады. Барбитураттар туғызатын қалыпты ұйқыдан ерекшелінеді. Барбитураттардың бір қатар кемшіліктері бар. Олар туғызатын ұйқының қалыпты ұйқыдан айырмашылығы: олар ұйқының басталуын жеңілдетеді (маужырау), бірақ оның құрылымын өзгертеді – тез (парадоксальды, десинхронизирленген) және баяу (ортодоксальды, синхронизирленген) фазаның қатынасының өзгеруі. Жиі ұйқы үзілмелі, түстің көп, қорқынышты болуы. Одан кейін ұзаққа созылатын ұйқы, қалжырау, қозғалыс координациясының бұзылуы, нистагм және басқа да қалаусыз көріністер болады. Көп қолданған кезде тұрақтылық (үйренгіштік) дамиды және ұйқыны туғызу ықпалына қол жеткізу үшін мөлшерін жоғарылату керек. Үлкен мөлшері тынысты тежеуі, артериалды қысымды төмендетуі (тіпті тамырлардың коллапсына дейін), дене қызуын төмендетеді, диурезді азайтады ж.т.б байқалады. Кейбір науқастарда барбитураттар «парадоксальды» әсер көрсетуі мүмкін – тынышталу және ұйқының орынына қозуды туғызуы мүмкін. Алып тастау ықпалы дамуы мүмкін – препаратты қабылдауды доғару толық ұйқысыздықты туғызуы мүмкін. Барбитураттардың ең негізгі теріс әсеріне – оларды қайта қолданғанда физикалық және психикалық тәуелділік жатады.

Ұйықтатқыш дәрілердің екінші ұрпағына көптеген бензодиазепин туындылары жатады. Бензодиазепин тобының ұйықтатқыш дәрілері (нитразепам ж.т.б.) барбитураттарға қарағанда белгілі артықшылықтары бар – жақсы көтере алады. Бірақ, ұйқыны туғызатын сипаты бойынша емес, жанама әсерлері бойынша емес, олар сонымен қатар «физиологиялық» талаптарына да жауап бермейді. Барлық бензодиазепинді транквилизаторлар тобы әртүрлі тыныштандыратын әсер береді және ұйқының дамуына ықпал етеді. Қарқындылығы бойынша бұл топтың әртүрлі препараттары, жеке жақтарынан (тыныштандыратын, анксиолитикалық, миорелаксанттық ж.т.б.) бір-бірінен айырмашылығы бар. Ұйықтатқыш әсері айқын болып келетін дәрілерге нитразепам, триазолам, флунитрозепам, медазолам, флуразепам, темазепам ж.т.б. Бензодиазепинді ұйықтатқыштардың әсер ету механизмі бойынша осы қатардағы транквилизаторларға ұқсас. Олардың барлығы бас миында өзіндік бензодиазепинді рецепторлармен байланысады. Соңғы кездері бұл рецепторларды (БД₁ және БД₂) топтарына бөлінеді. Ұйықтататын ықпалы БД₁ –рецепторларына троптылығымен түсіндіріледі. Бензодиазепинді рецепторлармен әрекеттесуі ГАМҚ-рецепторларын белсендірумен жүреді, ол орталық жүйке жүйесі жасушаларының белсендік қызметін баяулатуына әкеледі. Ұйықтататын ықпалының негізгі маңызы ми діңгегінің белсендірілуші ретикулярлы жасушаларының белсенділігін тежеуі болады.

Сонымен қатар, ұйықтатқыш дәрілердің жаңа химиялық топтары да пайда болды (зопиклон, золпидем). Ертеден келе жатқан әйгілі ұйықтатқыш дәрілерден бромизовал (бромурал) қолданылады.

Гистаминге қарсы дәрілер Н₃ гистаминді рецепторларды тежейді. Гистамин – бұл ұйықтамайтын нейромедиатордың көзі болып келеді және осыған сәйкес гистаминді рецепторларды тежеуі тыныштандыратын ықпал туғызады. Гистаминге қарсы дәрілер барбитураттар сияқты ұйқының құрылымын бұзады. Егер барбитураттар хемотәуелді түтікшелердің ашылу кезеңін ұзартса, бензодиазепиндер ашылу жиілігін жоғарылатады.

8.1.1. ГАМҚ (бензодиазепиндерге ұқсас болып келеді) рецепторларының агонисттері

Нитразепам (Nitrazepam), радедорм, эуноктин. Нитразепам бензодиазепин туындысы болып табылады және фармакологиялық қасиеті бойынша транквилизаторларға ұқсас болады, бірақ оның ерекшелігі айқын ұйықтатқыш әсерінің болуында. Психо-эмоциялық өзгерістерді тыныштандырады, қимыл-жүрістер, ой-пікірлер төмендейді. Бірақ, көп пайданалуға болмайды, өйткені денеге тез жиналып улануға әкелуі мүмкін. Ұйқының ұзақтығы 5-6 сағатқа созылады.

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі. Әртүрлі ұйқы бұзылыстарында, невроздар және үрейі басым психопатияда. Тыныштандырғыш зат ретінде қояншықты емдеу кезінде тырысуға қарсы заттармен қосып қолданады. Ересек адамдарға және қарт адамдарға ұйықтатқыш заттар ретінде 5-10 мг-нан, ал балаларға мөлшерін салмағына сай есептеу қажет.

Кері көрсеткіштері. Жүктіліктің алғашқа үш айында, миастенияда, бауыр және бүйрек қызметтерінің бұзылыстары, көлік жүргізушілерге және басқа да тез психикалық және физикалық реакцияларды қажет ететін адамдарға қолдануға болмайды.

Жанама әсерлері. Күндізгі ұйқышылдық, әлсіздік, атаксия, қимыл координациясының бұзылуы, бас ауыруы, кереңдік, жоғары мөлшерде бас айналу.

Шығарылу түрі. 5 және 10 мг таблеткалар N.10, 20. 100

Рецепт үлгісі. Rp.: Nitrazepami 0,005

D.t.d. N. 7 in tab.

S. 1 таблеткадан ұйқының алдында 20-30 минут алдын.

#

Диазепам (Diazepam), реланиум, седуксен, сибазон. Диазепам бензодиазепинді транквилизатор, тыныштандыратын, үрейге қарсы, ұйықтатқыш, орталықты миореласациялаушы және тырысуға қарсы әсер көрсетеді.

Қолдану көрсеткіштері мен мөлшерленуі. Невроз тәрізді және психопаттық тәрізді бұзылыстар, үрей, қорқыныш, тырысу синдромы, психомоторлы қозғыштық, премидикация, маскүнемдік абстиненция, ұйқының бұзылуы. Ересектерге ішке 2,5-10 мг-нан күніне 1-2 рет (ұйқысыздық кезінде ұйықтар алдында), 1-5 жастағы балаларға тәулігіне 2 рет, көктамырға және бұлшық етке (жедел қозу кезінде және тырысу реакцияларында) 5-10 мг-нан 1-2 мл 0,5% ерітінді тәулігіне 2-3 рет.

Дата добавления: 2015-12-16 | Просмотры: 657 | Нарушение авторских прав