 |
|
АкушерствоАнатомияАнестезиологияВакцинопрофилактикаВалеологияВетеринарияГигиенаЗаболеванияИммунологияКардиологияНеврологияНефрологияОнкологияОториноларингологияОфтальмологияПаразитологияПедиатрияПервая помощьПсихиатрияПульмонологияРеанимацияРевматологияСтоматологияТерапияТоксикологияТравматологияУрологияФармакологияФармацевтикаФизиотерапияФтизиатрияХирургияЭндокринологияЭпидемиология |
ТЕСТІЛІК ТАПСЫРМАЛАР (150)! Эпидемиологиялық қадағалау анықтамасы: * жұқпалы аурулармен сырқаттылықты азайтуға бағытталған алдын алу және эпидемияға қарсы шаралар кешені * + ақпараттық жүйе – халық денсаулығын жұқпалы аурулардан қорғау бойынша оңтайлы басқару шешімдерін қабылдауға қажетті деректерді үздіксіз жинау, зерделеу, қорыту, түсіндіру және таратуды қамтамасыз етеді *+ алдын алу және эпидемияға қарсы шаралар (ЭҚШ) тиімділігін арттыру мақсатымен эпидемиялық процесті үздіксіз динамикалық бақылау (аңду) * эпидемияға қарсы шараларды жүргізу мен ұйымдастырудың қазіргі кездегі нысандары * адамдар мен жұқпалар ауруларын жұқпалы не жұқпалы емес топтарына блу ! Эпидемиологиялық қадағалауға келесі кіші жүйелер кіреді: *+ ақпараттық * + аналитикалық *+ ақпарат тарату * эпидемияға қарсы шараларды практикалық іске асыру * инфекция резервуары болуына қарапайым кемргіштерді жою ! Эпидқадағалау нәтижелерін мыналар үшін пайдалануға болады: *+ басқару шешімдерін қабылдау *+ эпидемияға қарсы іс-әрекеттерді жоспарлау * + эпидемиологиялық деректер базасын құру *+ қауіп факторлары туралы болжамдар жасау * тек мектеп оқушыларын сауықтыру үшін ! Эпидқадағалаудың әдістемелік негізі: *эпидемиялық ошақтарды тексеру * эпидемиялық бұрқетпелерді тергеп-тексеру * сырқаттылықты өлшеу *+ эпидемиологиялық зерттеулер жүргізу * гидромелиоративтік шараларды жүргізу ! Эпидемиологиялық зерттеуге жатады: *+ эпидемиялық бұрқетпелерді тексеру *+ «оқиға-бақылау» типті зерттеу *+ рандоминизацияланған клиникалық ашық зерттеу * + аналитикалық когорттық зерттеу * мектеп оқушыларының орта салма ғ ын анықтау ! Эпидемиологиялық зерттеудің негізгі кезеңдері: *+ дайындық * жоспарлау және ЭҚШ-ды жүргізу *+ ақпарат жинау, оны біріншілік өңдеу *+ алынған деректерді статистикалық, логикалық талдау және қорытындылар жасау * жеке шаруалардың экономикалық жадайын анықтау ! Эпидемиологиялық зерттеудің дайындық кезеңіне кіреді: *+ жұмыстық болжам жасау * + зерттеу бағдарламасын жасау *+ мәселе өзектілігін негіздеу *+ зерттеу жоспарын құрастыру * крші елдерде балалар арасындағы жалпы сырқаттылық жадай ! Сынамалық (пилоттық) эпидзерттеу мүмкіндік береді: * жұмыстық болжам жасауға * зерттеу бағдарламасын құрастыруға * + мақсат пен жұмыстық болжамды дәл анықтауға *+ персонал дайындығын бағалауға * аладғы зерттеуге жататын адамдар тізімін жасауға мүмкіндік береді ! Эпидемиялық процестің қорытынды анықтамасы: * адамдар спецификалық инфекциялық жағдайларының (науқастар, тасымалдаушылар) бірінен соң бірі келетін тізбегі * бірі екіншісінен шығатын өзара байланысты эпидемиялық ошақтар қатары * қоздырғыш пен адам организмі өзара әсерлесу процесі, ол аурумен не тасымалдаушылықпен көрінеді *+ қоғамда жұқпалы аурулар шығуы мен таралуы процесі * қоянтектестілер арасында сальмонеллезбен бактерия тасмалдаушылық деңгейді ! Берілу механизмі - бұл: *+ паразитке табиғатта биологиялық түр ретінде сақталуын қамтамасыз ететін спецификалық жеке иелерін ауыстыру үшін эволюция барысында қалыптасқан қоздырғыштың орын ауыстыру тәсілі * қоздырғыштың бір организмнен екіншісіне берілу факторлары арқылы тасымалдануы * қозыдрғыштың зарарланған организмнен екінші организмге нақты эпидемиялық жағдайда тасымалдануы * қоздырғыш-паразиттің бір даму сатысынан өзінің жеке тіршілігі кезінде екіншісіне өтуі * қоздырғыштың зарарлы емес күйге ауысуы ! «Эндемия» (эндемичность) терминімен анықталады: *+ осы аумаққа тән жұқпалы аурулармен сырқаттылық * белгілі бір аумақтағы эпидемиялық сырқаттылық * белгілі бір аумақтағы спорадикалық (бірен-саран) сырқаттылық * шеттен әкелінген оқиғаларға байланысты дамитын жұқпалы аурулармен сырқаттылық * тағы жануарлар арасында бүргелер таралуы ! Жұқпалы аурулардың убиквитарлық аталғандары: *+ әлемде тегіс таралғандары * аймақ-аралық таралатындары * белгілі ендік аймақтарында таралғандары * белгілі табиғи аймақта таралғандары * балалар ұжымдары арасында таралуы ! АИВ-инфекциясы өзектілігі байланысты: *+ инфекцияның пандемиялық таралуымен *+ ВААРТ-пен емделмеген науқастар арасында 100% летальділікпен * ең алдымен қариялар зақымдануымен *+ зарарланған организмді вирустан толық тазарта алатын емдік дәрмектердің жоқтығымен *+ адамдар арасында вирус тасымалдаушылары жиналуымен ! АИВ-инфекциясы таралауының әлеуметтік-биологиялық салдарлары: *+ халық санының азаюы *+ туып көбеюдің кемуі *+ халықтың жастық құрылымы өзгеруі *+ депопуляция * өмір сүру ұзақтығы өседі ! АИВ-инфекциясынан ең күшті азап шеккен жер шары өңірлері: * Оңтүстік Америка * Солтүстік Америка *+ Африка-Сахарадан оңтүстікке қарай * Оңтүстік-Шығыс Азия * Шығыс Еуропа және Орталық Азия ! Эпидпроцестің биологиялық факторлары: *+ инфекция қоздырғышы *+ биологиялық спецификалық ие * инфекция қоздырғышы берілуіне қатысатын абиотикалық орта факторлары * белгілі аумақтарға тән климаттық-географиялық жағдайлар * адамдар қатынасы үшін транспорт мүмкіндігінің артуы ! АИВ-вирусы тұқымдастығы: * энтеровирустар * гепаднавирустар *+ ретровирустар * рабдовирустар * пикорнавирустар ! АИВ провирусы – бұл вирустық: * РНҚ – сезімтал жасуша цитоплазмасында * ДНҚ – ие жасушасы цитоплазмасында * ДНҚ – жасушадан тыс кеңістікте *+ ДНҚ – ие жасуша ДНҚ-мен біріккен * вирусқа сезімтал емес жасушалар цитоплазмасы ДНҚ-ы ! Өзгергіштігі (вариабельность) ең жоғары АИВ антигені: *+ gp 120 * gp 41 * p 24 * р 17 * р 51 ! 1 генге шаққанда генетикалық қателер жиілігі және АИВ репликация циклі: * 101-103 *+ 104-105 * 106-107 * 108-109 * 1010-1011 ! Әдеттегі сыртқы орта жағдайында АИВ сақталады: * бірнеше минут * бірнеше сағат *+ бірнеше күн * бірнеше апта * бірнеше ай ! Ылғалды ортада бөлме температурасы жағдайында АИВ сақталады: * бірнеше минут * бірнеше сағат * 24 сағат * 7 күн *+ 15 күнге дейін ! 70◦ этил спирті әсерінен АИВ өледі: *+ бірнеше секундта * бірнеше минутта * бірнеше сағатта * бірнеше күнде * бірнеше айда ! АИВ кепкен қанда сақталады: * 15 минутқа дейін * 1 сағатқа дейін * 24 сағатқа дейін *+ 7 тәулікке дейін * 1 айға дейін ! АИВ вирустарының ең жоғары концентрациясы бар: * несепте * сілекейде * + қанда * емшек сүтінде * қынап секретінде ! АИВ-ты табуға (анықтауға) болады: *+ сілекейде *+ қынап секретінде *+ тер бездері секретінде *+ шәуетте * аяқ фалангалары эпифизінде ! АИВ заралаушы дозасы бар қан көлемі: * 1,0 мл ** 0,5 мл *+ 0,1 мл * 0,01 мл * 0,001 ! АИВ-пен зарарлану мүмкін: *+ емшек емізу кезінде *+ биологиялық материалды трансплантациялағанда *+ сексуальды жанасуларда * су құбыры суын пайдаланғанда * қол беріп амандасқанда ! Қазіргі пандемияда басым АИВ тобы: * О *+ М * N * Д * Е ! АИВ беріледі: *+ есірткілерді парентеральды жолмен енгізгенде * қан сорғыш жәндіктер шаққанда * тұрмыстық қатынаста * АИВ-инфекциясы/ЖИТС-ті науқасты күту кезінде *+ сексуальды жанасуларда ! АИВ-пен зарарлануды қолдайды: *+ көптеген гомо-, гетеросексуальды байланыстар * презервативпен секске түсу *+ репродуктивтік жүйе аурулары болуы *+ менструация (етеккірі) кезінде жыныстық қатынасқа түсу *+ жалпы (ортақ) аспапты пайдаланып, инъекциялық есірткілерді қабылдау ! АИВ-пен медициналық персонал зарарлануы мүмкін: * медициналық парентеральды ем-шараларды орындау кезінде *+ өткір стерилизацияланбаған медициналық аспаптармен тері бүтіндігі бұзылғанда * ауыз қуысын протез салуға дайындағанда * тіс тасын алғанда * физиотерапиялық ем шаралар жүргізгенде (электрофорез т.б.) ! АИВ-пен зарарланған адаммен бір рет жыныстық қатынасқа түскенде зарарлану қаупі, %: *+ 0,1-1% * 5% * 10% * 50% * 100% ! АИВ-пен зарарланған қан құйылғанда реципиент зарарлану деңгейі: * 10% * 50% * 75% * 80% *+ ≈100% ! АИВ-пен зарарланған пациент қанымен контаминацияланған инемен жарақаттанғанда медициналық персоналдың зарарлану ықтималдылығы: *+ ≤0,5% * 1% * 10-15% * 25-50% * 100% ! Жүктілік кезінде антиретровирустық терапия алмаған АИВ-зарарланған әйелдерден туылған балалардың зарарлану ықтималдылығы: * 10% *+ 30% * 50% *75% * 100% ! АИВ-инфекциясы серонегативті кезеңінде ПТР көмегімен провирус анықталады: * қан сарысуында *+ лимфоциттерде * антиденелерде * иммунды комплекстерде * тромбоциттерде ! АИВ-қа антиденелер пайда болатын ауру сатысы: * инкубациялық *+ біріншілік көріністері кезінде * латенттік * екіншілік көріністері кезінде * терминальдық ! АИВ-инфекциясы кезінде «серонегативті терезе» кезеңнің жиі болатын ұзақтығы: *+ 3 айға дейін * 6 айға дейін * 9 айға дейін * 1 жыл * 10 жыл ! Қан компоненттерін «карантинизациялаудың» қолайлы (тиімді) мерзімі: * 1 ай * 3 ай *+ 6 ай * 12 ай * 10 ай ! АИВ-пен зарарланғаннан кейін антиденелер пайда болуының ең қысқа мерзімдері: * 1 апта *+ 3 апта * 1 ай * 3 ай * 6 ай ! АИВ-пен зарарланған адамда ең алғашқы антиденелер пайда болады: * gp 120-ға * gp 41-ге *+ р 24-ке * р 17-ге * р 51-ге ! АИВ-қа лабораториялық зерттелетін материал: * қынаптық секрет *+ қан * несеп * өт * нәжіс ! АИВ-инфекциясы ең алғашқы симптомы: * салмағы кемуі * ұзаққа созылған диарея * жайылған лимфаденопатия * Капоши саркомасы *+ мононуклеозға ұқсас синдром ! «Екіншілік көріністері сатысының» симптомсыз нысаны сипатталады: * лимфаденопатиямен *субфебрилитетпен *миальгиямен, артральгиямен * әлсіздікпен, тершеңдікпен, жұмыс істеу қабілеті нашарлауымен *+ қанда АИВ-қа антиденелер болуымен ! АИВ-инфекциясын эпидқадағалауда пайдаланылатын шолулық топтар: * + ЖЖБА-ы бар пациенттер *+ инъекциялық есіркілерді тұтынушылар *+ коммерциялық секс қызметкерлері *+ ерлермен жыныстық қатынасқа түсетін еркектер * даму үйлері персоналы (қызметкерлері) ! АИВ-пен зарарлану қаупіне байланысты халық мінез-құлқын зерттегенде анықталады: *+ бірінші рет сексуальды жанасу кезіндегі жасы *+ соңғы жыл бойы тұрақсыз серіктесімен болған сексуальды жанасулар *+ белгілі мерзімде жыныстық серіктестер саны *+ сексуальды жанасуларда презервативті пайдалану * мектеп сыныбында бірге оқу ! Антиретровирустық терапия алмаған пациенттерде вируспен зарарланғаннан кейін ЖИТС симптомдары пайда болуының орташа мерзімі: * 1 ай * 6 ай * 1 жыл *+ 10-12 жыл *15 жылдан асады ! АИВ-инфекциясын скринингілік лабораториялық диагностикалау үшін қолданылады: *+ ИФТ * иммунды лизис реакциясы * ТГАР * бейтараптау реакциясы * иммуноблотинг ! АИВ-инфекциясын зертханалық диагностикалау үшін қолданылады: * ИФТ * ПТР * ТГАР *бейтараптау реакциясы *+ иммуноблотинг ! Иммуноблотта анықталады: * АИВ вирусы барлық антигендері * АИВ вирусының жекелеген компоненттері * АИВ *+ АИВ вирусының белгілі белоктарына қарсы антиденелері * АИВ-қа қарсы антиденелер жиынтығы ! АИВ-инфекциясы эпидемиясының даму сатылары: * бастапқы *+ шоғырланған *+ жайылған *+ ақырғы * қорытынды ! Жүкті әйел босану үйіне түскенде жүргізілген АИВ-ты шұғыл тестілеу нәтижесі оң болса: * зерттеуді 1 рет қайталау *зерттеуді екі рет қайталау * ИФТ нәтижесін дәлелдеу *+ ИФТ-мен иммуноблотта ИФТ нәтижесін дәлелдеу * шұғыл тест нәтиже ақырғы болып табылады ! Зарарланған әйелдерден туылған балаларда өзінің АИВ-антиденелерін табуға болады: * 1 ай өткесін * 6 ай өткесін * 12 ай өткесін *+ 1,5 жыл өткесін * 3 жыл өткесін ! АИВ-пен зарарланған жүкті әйелге кесарь тілігін жасау туылған сәбидің зарарлану қаупін төмендетеді: *+ 2 есе * 3 есе * 5 есе * барлық жаңа туылған сәбилерді қорғайды * зарарлану қаупіне әсері жоқ ! АИВ-пен зарарланған жүкті әйелдерге, туылатын сәбилерді зарарландырудан сақтандыру үшін, антиретровирустық терапия жүргізіледі: * тек вирустық жүктеме <1000 көшірме /мл * тек вирустық жүктеме >1000 көшірме /мл * тек вирустық жүктеме <1000 көшірме /мл және СД4+ саны қалыпты болса * тек вирустық жүктеме >1000 көшірме /мл және СД4+ саны азайса *+ АИВ-пен зарарланған барлық әйелдерге, вирустық жүктемеге және СД4+ санына тәуелсіз ! АИВ-инфекциясын эпидқадағалауға кіреді: *+ АИВ-инфекциясы оқиғаларын тіркеу *+ ЖЖБИ-ді қадағалау *+ АИВ-инфекциясының жалпы халық арасында таралуы *+ АИВ/ЖИТС-тен өлімділік * ересектер арасындағы жалпы сырқаттылықты ! АИВ-пен зарарлану қаупі жоғары топтарға жатады: * + инъекциялық есірткілерді тұтынушылар (ИЕТ) * қан донорлары *+ еркектермен жыныстық қатынасқа (секс) түсетін еркектер (ЕСЕ) *+ коммерциялық секс қызметкерлері (КСҚ) * медициналық қызметкерлер !. АИВ-инфекциясын ендіруші топтар: * АИВ-пен зарарланған әйелдерден туылған балалар * қан рецепиенттері *+ коммерциялық секс қызметкерлері клиенттері *медициналық қызметкерлер *+ инъекциялық есірткілерді тұтынушылардың жыныстық серіктестері ! АИВ-инфекциясының ең жоғарғы таралу деңгейлері мыналар: *+ инъекциялық есірткілерді тұтынушыларда * коммерциялық секс қызметкерлерінде * түрмеде отырғандар * белгілі тұрағы жоқ адамдар * бизнесмендер ! АИВ-инфекциясы эпидемиясы бастапқы сатысына тән белгілер: *+ АИВ-инфекциясы таралуы ешбір халық топтары арасында (КСҚ, ЕСЕ, ИЕТ-топтарында да) айтарлықтай деңгейге жетпейді * + осал топтар арасында 5% аспайды * бір қауіп тобы арасында таралуы 5% артық * жүкті әйелдер арасында 1% артық * дене салмағы 15% артық кемуі ! АИВ-инфекциясы шоғырланған эпидемиясы белгілеріне жатады: *+ осал топтар арасында тез таралуы, жалпы халық арасында таралмауы * зарарлану қауіпті топтарда таралуы 5% аспайды *+ бір қауіп тобы арасында таралуы 5% артық *+ жүкті әйелдер арасында таралуы 1% кем * жүкті әйелдер арасында таралуы 1% артық ! АИВ-инфекциясы эпидпроцесіне тән: *+ жалпы халық арасында сырқаттылық таралмауы біркелкі емес * сырқаттылықтың жаз-күз маусымында жоғарлауы * сырқаттылықтың 10жылдық кезеңділікпен жоғарлауы *+ АИВ-пен зарарланғандар санының тұрақты өсуі * қоғамдық тамақтандыру орнында шыққан көлемді бұрқетпе ! Ресейде АИВ-инфекциясының таралу денгейі эпидемия ретінде қаралады: * таралудың төменгі денгейі *+ шоғырланған * жайылған * жіктелуге келмейтін * қауіпті ! Ең тиімді алдын алу шаралары болып саналады: * АИВ-пен зарарланғандарды анықтау және сауықтыру *АИВ-пен зарарланғандарды оқшаулау * берілу факторларын зарарсыздандыру * вакцинамен егу *+ қауіпсіз мінез-құлыққа оқыту (үйрету) ! АИВ-инфекциясы көздері болады: * еркектермен секске түсетін еркектер * гемофилиямен науқастар *+ АИВ-пен зарарланғандар * африкалық жасыл маймылдар * мононуклеозбен науқастар ! АИВ инфекциясы көздерін анықтау мына мақсатпен жүргізіледі: * АИВ-пен зарарланғандарды оқшаулау үшін * кәсіби іс-әрекетін шектеу үшін * қылмыстық жауапкершілікке тарту үшін *+ АИВ-инфекциясы мәселелері бойынша *+ алдын алу шараларына тарту үшін ! АИВ-инфекциясын эпидтексеруде көзделеді: * + эпидошақты тексеру * АИВ-зарарланғандарды оқшаулау *+ зарарлану қаупіне ұшырағандарды анықтау *+ зарарлану себебі мен жағдайларын анықтау *+ қауіпсіз мінез-құлыққа оқыту (үйрету) ! Ақпаратталған келісім алынғаннан кейін пациентті АИВ-қа тексеру қажет: * стационарға жоспарлы түскенде * анамнезінде гемотрансфузиялар болса *+ жедел не алғаш рет анықталған В,С вирустық гепатиттері болса * жайылған лимфаденопатия болса * + туберкулезбен ауырса ! «АИВ вирусы туындататын ауруды ҚР-да таралуының алдын алу туралы» ҚР Заңына сәйкес АИВ-инфекциясына міндетті түрде медициналық куәландыруға жататын медициналық қызметкерлер: * хирургиялық бөлімдердің * жұқпалы аурулар ауруханасының *+ АИВ зертханаларының * акушерлік стационарлардың * «жедел жәрдемнің» ! Стационар пациентін АИВ-инфекциясына тексергенде дәрігер міндеті: * пациентке ауызша хабарлау *+ тестіге дейін консультация беру және науқастың тексерілуге келісімін алу * + ауру тарихына пациенттен келісім алғандығы туралы жазба қалдыру * бөлімше меңгерушісіне хабарлау * ауруханалық эпидемиологқа хабарлау ! Пациентті АИВ-инфекциясына тексерерде қажет: *+ тестіге дейінгі консультация өткізу *+ пациенттен өз еркімен ақпаратталған тексеруге келісім алу * бөлімше меңгерушісі келісімін алу * ауруханалық эпидемиологпен келісу * нәтижелері алынғанша пациентке тексеру туралы хабарламау !. Тестіге дейінгі және кейінгі консультациялау көздейді: *+ тестіленетін адамның мінез-құлықтық статусын анықтауды *+ инфекция және АИВ-қа тестілеу туралы ақпарат беруді *+ АИВ антиденелеріне тексерілу қажеттігі жөнінде «ойланған» шешім қабылдауы *+ стрестен құтқару үшін қолдауды * қауіпті жыныстық мінез-құлықты өзгертудің қажеті жоқ ! Баланы АИВ-инфекциясына тексеру үшін клиникалық көрсеткіштер болған жағдайда дәрігер міндеті: * баланың әке – шешесіне тексеру туралы ауызша хабарлау * ауру тарихына баланы тексеру туралы әке – шешесінен келіскені жөнінде жазба қалдыру *+ ауру тарихына баланы тексеру жөнінде әке –шешесінің келісім бергендігі жөнінде олардың қолы қойылған жазба қалдыру * бөлімше меңгерушісіне хабарлау * ауруханалық эпидемиологқа хабарлау ! Науқасты тексеруге клиникалық көрсеткіштері болғанда тестіге дейінгі консультацияны әдетте өткізеді: * ауруханалық эпидемиолог * бөлімше меңгерушісі *+ емдеуші дәрігер * дәрігер – инфекционист * психотерапевт ! «АИВ вирусы туындататын ауруды ҚР-да таралуының алдын алу туралы» ҚР Заңына сәйкес АИВ-инфекциясына міндетті түрде тексеруге жатады: *+ донорлар *+ АИВ зертханасы персоналы * бір жастағы балалар * қан реципиенттері * инъекциялық есірткілерді тұтынушылар ! Пациент қанымен контаминацияда болған аспаптармен медицина қызметкерлері жарақаттанған жағдайда (тесілу, кесілу) қажет: * ағынды сумен қол сабындалып жуылады және жарақат 5% йод ерітіндісімен өңделеді * жарадан қанды сығып шығару және 5% йод ерітіндісімен өңдеу * жарадан қанды сығып шығару, ағынды сумен жуу, 5% йод ерітіндісімен өңдеу *+ қанды жарадан сығып шығару, қолды сабындап ағынды сумен жуу, 70° спиртпен өңдеу, 5% йод ерітіндісін жағу * қанды жарадан сығып шығару және жараны хлорлы дезинфектантпен өңдеу ! Пациент қанымен контаминацияланған аспаптармен жарақаттанғанда (тесу, кесу) медициналық қызметкер жасауы тиіс: *+ бөлімше меңгерушісіне хабар беруді *+ апаттық жағдайлар журналына жазба жасау *+ пациентті АИВ-инфекциясына зерттеуге өз қанын беру *+ АИВ-инфекциясына зерттеуге өз қанын аппаттан кейін бірден беру * пациент статусын ескере отырп, шұғыл алдын алу шараларына кірісу ! Пациент қаны көз конъюктивасына түскенде, көзді сумен жуғаннан кейін пайдаланылуы тиіс: * 1% азотқышқылды күміс *+ 0,05% КМnO4 * кез – келген антибиотик ерітіндісі * фурацилин ерітіндісі *+ 20% сульфанил Na ! Пациент қаны медицина қызметкерінің сау терісіне түскенде ластанған орынды: * стерильді салфеткамен сүрту, ағынды сумен сабындап жуу * 70° спиртпен өңдеу * хлорлы дезинфектантпен өңдеу *+ ағынды сумен сабындап жуу, кептіру, 70° спиртпен өңдеу * 70° спиртпен өңдеу, ағынды сумен 2 рет сабындап жуу ! Пациент қаны дәрігердің мұрын сілемейлі қабатына түскенде жуу қажет: *+ ағынды сумен және 0,05%KМnO4 ерітіндісімен * ағынды сумен * фурацилин ерітіндісімен * 0,05% жавелион ерітіндісімен * 0,5% хлоргексидин ерітіндісімен; ! Пациент қаны медицина қызметкері ауыз сілемейлі қабығына түскенде ауызды шаю қажет: * + сумен және 0,05%KMnO4 не 70° спиртпен * 0,05%KМnO4 ерітіндісімен * 70° спиртпен * 0,5% хлоргексидин ерітіндісімен * 3% сутегі қос тотығымен ! Медицина қызметкері терісі не сілемейлі қабықтары зақымдалып және ол пациент қанымен ластанса, медицина қызметкері АИВ–инфекциясына тексерілуі тиіс: *+ бірден, апаттық жағдайдан кейін * 2 апта өткен соң * + 3 ай өткесін *+ 6 ай өткесін * 1,5 жылдан кейін ! АИВ–пен зарарланған адам мыналармен байланысты жұмыста лауазымға ие бола алады: *+ қоғамдық тамақтанумен *+ мектепте балаларды оқытумен *+ коммунальдық қызмет көрсетумен *+ әкімшілік міндеттер орындаумен * қан доноры болу ! АИВ–инфекциясы ошағына байланысты мекен – жайда қажетсіз: *+ ағымдық дезинфекцияны жүргізу *+ қорытынды дезинфекцияны жүргізу *+ науқасты бөлек бөлмеге оқшаулау *+ науқасқа бөлек ыдыс бөлу * ақылы сексуальды қызмет көрсетуді жалғастыра беру ! АИВ–пен зарарланған пацеиент өз ауруы жөніндегі ақпаратты мынандай медициналық жәрдем алғанда хабарлауына болады: * + терапия бөлімінде *+ жоспарлы хирургиялық ем алғанда * + эндоскопиялық зерттеулерде *+ физиотерапиялық емдеу алғанда * ЖИТС-пен күресу орталығы ! АИВ–пен зарарланған пациенттерді диспансерлік бақылау міндеттері: * иммундық статусты ай сайын тексеру * + психологиялық қолдау көрсету *+ қабаттаса өтетін ісіктерді және оппортунистік инфекцияларды анықтау және емдеу *+ емдеу тиімділігін мониторингілеу *+ антиретровирустық терапия тағайындау үшін иммунологиялық және клиникалық критерийлерді анықтау ! АИВ–инфекциясы таралуын мына шаралар шектейді: *+ қауіпсіз сексті насихаттау *+ есірткілер таралуымен күресу *+ медициналық куәландыруға (анонимді де) қол жетуі * АИВ-пен зарарланғандарды толық оқшаулау *+ тікелей (вертикальды) берілудің алдын алу ! ҚР–да АИВ берілуінің жолдары: * жыныстық * артифициальды (медициналық емес манипуциялар) * медициналық парентеральды манипуциялар * плацента арқылы, босану жолдарында *+ барлығы да дұрыс ! Орта мерзімді перспективада (2012 ж дейін) ҚР–да АИВ/ЖИТС–пен сырқаттылық: * біртіндеп төмендейді *+ күрт (бірден) төмендейді * 2002-2007ж. деңгейде төмендейді * біртіндеп көтеріледі * күрт көтеріледі ! Алдын алу, диагностикалық, емдеу шаралары кешенін ұйымдастырады және іске асырады: *+ ЖИТС- пен күресу және алдын алу орталықтары * тері – венерологиялық диспансерлер * босандыру мекемелері * отбасын жоспарлау орталықтары * кез – келген ЕПМ !. ҚР-да АИВ-инфекциясының жыныстық жолмен берілу үлес тенденциясы өсуде деген пікір дұрыс па? Егерде: * + секске түскендердің 61% екінші серігінің бірнеше жыныстық серіктері барлығын білген * 13% - білмеген * 26% қызығушылық танытпаған * тек 38% жыныстық қатынасқа сүйіспендік негізінде түскен *+ 11% жыныстық қатынасқа коммерциялық негізде түскен ! 1994 ж. ҚР «ЖИТС ауруы алдын алу» заңында қарастырылды: * + ЖИТС-ті адамдарға тегін медициналық көмек көрсетуді және емдеуді *+ АИВ/ЖИТС-ке медициналық куәаландырудың міндеттілігін *+ АИВ/ЖИТС-пен науқастарды дискриминациялауға болмайтынын *+ АИВ/ЖИТС-пен науқастар туралы деректерді құпиялы жағдайда сақталуында медицина қызметкерлерінің жауапкершілігі * АИВ/ЖИТС-пен науқастарды медициналық-әлеуметтік реабилитациялау жүргізілмейді ! АИВ-инфекциясы ошағын эпидтексеруді жүргізеді: * дәрігер-эпидемиолог * дәрігер-инфекционист *+ бірге (а+б) *+АИВ-инфекциясы ошағын эпидемиологиялық тексеру картасы толтырылады * зооноздық ауру ошағын эпизоотологиялық-эпидемиологиялық тексеру картасы толтырылады ! Қазіргі кезде АИВ-инфекциясы таралған: * спорадикалық деңгейде * эпидемиялық денгейде *+ пандемиялық денгейде * экзотикалық түрде * эндемиялық түрде ! АИВ-вирусына нысаналық-жасушалар: *+ моноциттер * В-лимфоциттер * цитотоксикалық лимфоциттер * эритроциттер *+ СД4+лимфоциттер ! АИВ-инфекциясы бастапқы фазасы сипатталады: *+ виремия жоғары деңгейімен *+ оппортунистік инфекциялар өршуімен * В-лимфоциттер саны тез азаюмен *+ СД4+ лимфоциттер саны тез азаюмен * панцитопениямен ! АИВ инфекциясы берілу жолдары: *+ парентеральдық *+ жыныстық *+ тікелей (вертикальдық) * трансмиссивтік * ауа-тамшылы ! АИВ инфекциясы дамуына тән: *+ латенттік (жасырын), серонегативті ауру фазасы болуы * аурудың жай түскендей тез дамуы *+ аурудың біртіндеп жай дамуы *+ аурудың бастапқы кезеңдерінде оппортунистік инфекциялардың белсенуі *+ неопластикалық процестің белсенуі ! АИВинфекциясы кезінде ең болжамды зертханалық көрсеткіш: * лимфопения * АИК (аутоиммундық комплекстер) жоғары деңгейі * панцитопения *+ СД4+ лимфоциттер деңгейі төмендеуі * СД8+ лимфоциттер деңгейі жоғарылауы ! Пациентте АИВ инфекциясы барлығының зертханалық дәлелі: * ИФТ әдісімен қан сарысуында АИВ-антиденелері анықталуы * қанда СД4+ лимфоциттер саны азаюы *+ иммуноблот әдісімен қан сарысуында АИВ-антиденелерінің анықталуы * гипергаммаглобулинемия анықталуы * қан сарысуында р 24 анықталуы ! АИВ инфекциясына тән: *+ иммундық жүйе зақымдануы *+ ОНЖ зақымдануы *+ тыныс жолдары зақымдануы *+ ас қорыту жолдары зақымдануы * манифестілік өзгерістер дамымайды ! АИВ-инфекциясы кезінде зақымдануы мүмкін: *+ бүйректер (жедел бүйрек жетіспеушілігі) *+ жүрек (миокардит, перикардит, эндокардит, аритмия) *+ қан өндірілуі (панцитопения, нейтропения, тромбоцитопения) *+ көз (цитомегаловирустық ретинит, токсоплазматикалық хориоретинит) * бас миын зақымдамайды ! СД4+ Т-лимфоциттердің қай деңгейі ВААРТ-ты бастауға көрсеткіш? * ≥500 жасуша 1 мкл * 200-499 жасуша 1 мкл * + ≤200 жасуша 1 мкл * 500-1000 жасуша 1 мкл * ≥1000 жасуша 1 мкл ! АИВ-инфекциясында ВААРТ бастауды шешу үшін қай зертханалық көрсеткіш ең маңызды? * панцитопения * қан сарысуында Ig M, Ig G деңгейі жоғары болуы *+ СД4+ Т-лимфоциттер санының 1 мкл 200 жасушадан кем болуы * қан сарысуында gp160 пайда болуы * қан сарысуында р 24 пайда болуы ! АИВинфекциясы кезінде иммундық жүйе зақымдануы сипатталады: *+ Т-лимфоциттер қызметі бұзылуымен *+ В-лимфоциттер қызметі бұзылуымен *+ табиғи киллерлер қызметі бұзылуымен *+ аутоиммунды бұзылыстар пайда болуымен * нейтрофильдер фагоцитарлық белсенділігі артады ! АИВ инфекциясында тыныс жолдары зақымдану көріністері қамтамасыз етілуі мүмкін: *+ үнемі қайталайтын бактериялық өкпе қабынуымен *+ микобактериялық инфекциялардың өкпені зақымдауымен *+ лимфоидтық интерстициальды өкпе қабынуымен *+ үнемі үдемелі пневмоцисталық пневмония дамуымен ** өкпе гистоплазмозы дамымайды ! АИВ-антиденелеріне міндетті түрде тексерілуге жатады: *+ қан донорлары *+ жоспарлы операция алдында хирургиялық стационарлар пациенттері *+ жүкті әйелдер *+қан және барлық биологиялық субстраттар донорлары * барлық медициналық қызметкерлер ! АИВ-инфекциясы кезінде оппортунистік инфекциялар шығу себебі: *+макрофагтар жүйесінің жаттек антигендерді «тануы» бұзылуы *+ антителогенез үрдісі бұзылуы *+ СД4+ лимфоциттер деңгейі төмендеуі *+ секреторлы антиденелер деңгейі төмендеуі *фагоциттердің фагоцитарлық белсенділігі артуымен ! АИВ-инфекциясы жасырын кезеңінің аяқталуы сипатталады: *+ 3 айдан астам тұрақты дене қызуымен *+ тұрақты лимфаденопатиямен *+ 2 айдан астам түсініксіз диареямен *+ АИВ-антиденелері пайда болуымен * қанда р 24 пайда болуымен ! Жедел ретровирустық синдромға кіреді: *+ дене қызуы көтерілуі *+ полилимфаденопатия *+ эритематозды-макулездік бөртпе *+ стоматит, эзофагит * қызу байқалмайды ! АИВ-инфекциясы кезінде иммундық-тапшылық көрінеді: *+ СД4+ лимфоциттер деңгейі төмендеуімен *+ АИК жоғары деңгейімен *+ барлық класты иммуноглобулиндердің жоғары деңгейімен * В-лимфоциттер жоғары деңгейімен * лимфоцитозбен ! АИВ-инфекциясы кезінде екіншілік аурулар сатысының 4А фазасы көрінеді: *+ тері мен сілемейлі қабықтар үстіңгі бетінің саңырауқұлақтық зақымдануымен *+тері мен сілемейлі қабықтар үстіңгі бетінің бактериялық зақымдануымен *+ тері мен сілемейлі қабықтар үстіңгі бетінің вирустық зақымдануымен *+ дене салмағының бастапқы кездегіден 10% аса төмендеуі * дене салмағының бастапқы кездегіден 10% кем төмендеуі ! АИВ-инфекциясы кезінде екіншілік аурулар сатысының 4В фазасы көрінеді: *+ тері мен сілемейлі қабықтардың саңырауқұлақтық, бактериялық не вирустық қайталана зақымдануымен *+ тері мен сілемейлі қабықтардың саңырауқұлақтық, бактериялық не вирустық тұрақты зақымдануымен *+ 3 айдан аса тұрақты дене қызуы көтерілуімен *+ 2 айдан аса тұрақты диареямен * жайылған Капоши саркомасымен ! АИВ-инфекция қорытынды диагнозы қойылу негізі: * клиникалық көріністері * ИФТ-да АИВ-антиденелері анықталуы *+ иммуноблотта АИВ-антиденелері анықталуы * иммуноблотта р 24 анықталуы * СД4 лимфоциттер саны абсолютті азайғаны анықталуы ! АИВ-инфекциясына тексерілу қажеттілігін көрсететін индикаторлық-клиникалық белгілері: *+ 1 айдан артық түсініксіз диарея *+1 айдан артық түсініксіз тұрақты дене қызуы көтерілуі *+ тұрақты дене терлеу *+ лимфа түйіндері 2 тобынан көп, екі жақтық тұрақты полилимфаденопатия (шап лимфа түйіндерінен басқа) * микобактериялық инфекциялар бірнеше рет анықталса ! Пациентте АИВ-инфекциясына күдіктену қажет, егер онда анықталса: *+жасы 60 толмағандарда гистологиялық дәлелденген Капоши саркомасы *+ бас миы токсоплазмозы *+ этиологиясына қарамай кез-келген ағза туберкулезі *+ бас миы лимфомасы * жедел аденовирустық инфекциясында ! АИВ-инфекциясын емдеуге тағайындалады: *+ антиретровирустық препараттар *+ антибактериялық препараттар * саңырауқұлақтарға қарсы препараттар *+ цитостатиктер * ревматизмге қарсы дәрі-дәрмектер ! Зарарланған организмдегі АИВ орыны: *+ лимфоидтық тінде *+ОНЖ-да * сүйек тінінде *+ макрофагтық-моноцитарлық жүйе жасушаларында *+бұлшықеттер талшықтарында ! АИВ-инфекциясы екіншілік ауруларының 4В фазасы сипатталады: *+ кахексиямен *+ жайылған бактериялық, вирустық, саңырауқұлақтық аурулармен *+ жайылған Капоши саркомасымен *+ әртүрлі этиологиялы нерв жүйесі зақымдануымен * жайылған протозойлық және паразитарлық аурулар болмауы ! Пневмоцисталық өкпе қабынуын емдеу және алдын алу үшін тағайындалады: * кефзол * ацикловир * дифлюкан * нистатин *+бисептол ! АИВ-инфекциясы ақырғы (терминальды) сатысы көрінеді: * АИВ-антиденелері жоғары деңгейі *+ жоғары вирустық жүктемемен *+ АИВ-антиденелері төменгі деңгейі * вирустық жүктеменің тез төмендеуімен * СД4 лимфоциттер саны өсуімен ! Капоши саркомасында зақымданады: * сүйек тіні *+ лимфалық тамырлар эндотелийі * эпидермис * сүйек кемігі * альвеолалық эпителий ! АИВ-инфекциясы кезінде бас миы ошақтық зақымдану себебі: * цитомегаловирустық инфекция * бас миы лимфомасы *+токсоплазмоз * криптококкоз * АИВ тікелей әсері ! Пневмоцисталық өкпе қабынуы диагнозын дәлелдейтін негіз: * қоректік ортаға себілген қанның оң нәтижесі * медиастенум лимфа түйіндерінен алынған пунктатты цитологиялық зерттегенде оң нәтиже беруі * пневмоцисталық антиденелерге серологиялық зерттеудің оң нәтиже беруі *+бронхы-өкпелік шайындыдан (лаваж) пневмоцистаны бөліп шығару * рентгеноскопия ! АИВ-зарарланған аналардан туылған балаларда АИВ диагнозы дәлелденеді, егер антиденелер анықтау мерзімі төмендегіден кем болмаса: * туылғанынан 1 ай өтсе *туылғанынан 3 ай өтсе * туылғанынан 6 ай өтсе *туылғанынан 12 ай өтсе *+ туылғанынан 18 ай өтсе ! ВААРТ тағайындауға қарсы көрсеткіш: * жүктілік * екіншілік аурулар кезеңі 4В фазасы *+ пациенттің өз әрекетін бақылай алмауы * нейтропения * тромбоцитопения ! АИВ-инфекциясы кезіндегі энцефалопатияға тән: *+ еске ұстау қабылеті бұзылуы *+ үдемелі жарыместік *+ еңбекке дағдылық жойылуы * Корсаков синдромы *+ когнитивтік қызмет бұзылуы ! ЖИТС-индикаторлық ауруларға жатады: *+ үздіксіз қайталанатын герпес-зостер *+ пневмоцисталық өкпе қабынуы *+ стафилакоктық өкпе қабынуы *+ кандидоз, ас қорыту жолы, тыныс алу жүйесі, несеп-жыныс жүйесі сілемейлі қабықтарының зақымдануымен бірге * энцефалопатияны
! АИВ-инфекциясы кезінде ОНЖ біріншілк зақымдануына жақызуға болады: * бас миы эмболикалық абсцесін * Геттингтон хореясын (бұлшықет ерексіз қимылдауы) * шашыраңқы склерозы *+ энцефалопатияны *+ үдемелі идиопатияны ! АИВ-инфекциясы шұғыл алдын алу үшін тағайындалады: * ламивудин * ацикловир * рибавирин * интерферон *+ азидотимидин ! АИВ-пен зарарланғандарда герпестік инфекцияны емдеу үшін препараттар: *+ ацикловир *+ фамцикловир *+ валацикловир * интерферон * осельтамивир ! АИВ-инфекциясы кезіндегі кандидоз мына ағзалар зақымдануымен қабаттасады: *+ ауыз қуысының *+ өкпенің *+ ішектің * бауырдың * ОНЖ-ның ! АИВ-пен зарарланғандарда тілдің түкті лейкоплакиясы мына вирус белсенділігі дамуына байланысты: * қарапайым герпес * цитомегаловирус * 6 типті герпес вирусы *+ Эпштейн-Барр вирусы * грипп вирусы ! ВААРТ режимін ауыстыру үшін көрсеткіш: *+ вирусологиялық тиімсіздік (вирустық жүктеме төмендемейді) *+ иммунологиялық тиімсіздік *+ клиникалық тиімсіздік *+ төмен комплементтік * жүктілік ! Ресурсы шектеулі елдер үшін ВААРТ бастапқы режимі: *+ невирапин+ставудин+ламивудин *+ невирапин+зидовудин+ламивудин *+эфавиренз+ламивудин+ставудин *+ эфавиренз+зидовудин+ставудин * цитрамон ! ВААРТ тағайындалуының жағымсыз режимдерін келтіріңіз: *+ бір АРТ-пен терапия *+ екі АРТ-пен терапия *+ үш НИОТ *+ ставудин+диданозин * жүктілерге-эфавиренз ! Жүктілер үшін ВААРТ препараттарының қай біріккен тобын қолдану қауіпсіз? *+ невирапин+ставудин+ламивудин *+ невирапин+зидовудин+ламивудин * эфавиренз+ламивудин+ставудин * эфавиренз+зидовудин+ставудин * эфавиренз+зидовудин+ламивудин ! АИВ-ты пациенттегі цитомегаловирус инфекциясын емдеу: * ретровир * интерферон *+ ганцикловир * клотримазол * ацикловир ! Генитальдық кандидозды аумақтық емдеу үшін тағайындалады: *+ бетадин *+ клотримазол *+ нистатин * амфотерацин В * леворин ! АИВ-инфекциясы: * зооноз *+ антропоноз * зооантропоноз * антропозооноз * сапроноз ! БҰҰ ресми қолдаған бірінші «АИВ-инфекциясымен күресу жаһандық бағдарламасын» ДДСҰ-ы қашан қабылдады? * 1995 ж * 1996 ж *+ 1997 ж * 1998 ж * 2000 ж ! ҚР-сы үшін АИВ-инфекциясы өзектілігі: * эпидемиологиялық маңызы жоқ * эпидемиологиялық маңызы мардымсыз *+ адамдардың жекеленген топтары үшін айтарлықтай эпидемиологиялық қауіпті *+ барлық халық үшін айтарлықтай эпидемиологиялық қауіпті * қарияларға қауіпті ! ЖИТС қашан дамиды (көрінеді)? * АИВ-инфекциясына дейін * АИВ-инфекциясынан кейін * АИВ-инфекциясымен барлық уақытта бірге өтеді *+ АИВ- инфекциясы жекеленген сатыларында анық көрінеді * АИВ- инфекциясына қатысы жоқ ! Организмнің терең иммуносупрессиясына ұшырауы көрсеткіші: * лейкоциттер жалпы саны азаюы * эритроциттер жалпы саны азаюы * Т-хелпер Т-супрессорлар ара қатынасы тең болуы (1:1) *+ осы қатынастың күрт төмендеуі, 1,0 кем * осы қатынастың 2,2 артық болуы ! «ЖИТС- ті білу үшін, барлық медицинаны білу керек» деген пікірді кім айтты? * Аль-Фараби * Авициенна * Боткин С.П. *+ Ослер В. * Галло Р. ! ЖИТС ақыры: * толық жазылу * жарым-жартылай жазылу * ауру аурлығы артуы * оппортунистік инфекциялар мен қатерлі ісіктер қосылуы *+ өлім ! Т-хелперлер қай денгейде АИВ/ЖИТС-ті белсенді емдеу бастау қажет? * қалыпты деңгейде *+ 25% кем болғанда * 50% кем болғанда * денгейі 25% өскенде * денгейі 50% өскенде ! Балаларда АИВ-инфекциясы өтуі ерекшеліктері: *+ физикалық даму кешеуліктері *+ психомоторлық даму кешеуілдеуі *+ АИВ-зарарланған аналардан туылған балаларда АИВ/ЖИТС ауырлығының тез үдеуі *+ бактериялық инфекциялар балаларда ересектермен салыстырғанда рецидивтері жиірек дамиды * иммундық жүйе зақымдалмайды ! Төмендегі препараттардың ҚР-да кеңінен қолданылуы шектеледі. * АИВ-инфекциясының тез өтуімен * АИВ-инфекциясының ұзақ өтуімен * АИВ-инфекциясының өмір бойы өтуімен *+ препараттар уыттылығымен *+ олардың жоғарғы қымбаттылығымен (5-20 мың АҚШ доллары емдеу курсына)
Дата добавления: 2016-06-06 | Просмотры: 458 | Нарушение авторских прав |