АкушерствоАнатомияАнестезиологияВакцинопрофилактикаВалеологияВетеринарияГигиенаЗаболеванияИммунологияКардиологияНеврологияНефрологияОнкологияОториноларингологияОфтальмологияПаразитологияПедиатрияПервая помощьПсихиатрияПульмонологияРеанимацияРевматологияСтоматологияТерапияТоксикологияТравматологияУрологияФармакологияФармацевтикаФизиотерапияФтизиатрияХирургияЭндокринологияЭпидемиология

А) Жергілікті иммунитет концепсиясы

І. Кіріспе.

II.Негізгі бөлім

А) Жергілікті иммунитет туралы түсінік

Ә) Шырышты қабықтың иммунитеті.

Б) Терінің иммунитеті.

В) Өкпенің иммунитеті.

III.Қорытынды.

1919 жылы А .М.Безредко иммунитет жүйесінін құрылысына сәйкес жергілікті иммунитет түрін бөліп шығарып, оның концепциясын ұсынды. Иммунитеттің жалпы түрімен салыстырғанда жергілікті иммунитет экзогендік антигендермен кздесуге кең мүмкіндігі бар. Жергілікті иммунитет қоршаған орта факторларымен тікелей түйісетін тері мен шырышты қабықтың аймағында құрылады. Жергілікті иммунитеттің негізгі атқаратын ролі – тін аймағында жергілікті, ықшамды иммунитетті қамтамасыз ету. Сонымен қатар жергілікті иммунитеттің факторы шырышты қабықтың кілгейімен ағзадан тыс терінің бетіне шығып (жайылып) өзінің пайдалы әсерін тигізеді. Жергілікті иммнитетті құрайтын жұйелер Бөгде заттардың ағзаға кіруіне бөгет болатын механикалық кедергілер: Тыныс алу мүшелерінде – сурфактант, тыныс алу жолдарының желпілдегіш эпителийі, шырыш, “мукоцилиарлы аппарат” (түшкіру, жөтелу); Асқорыту жолдарындағы сілекей мен шырыштардың секрециялануы және ішектердің перистальтикасы (инфекция кезінде іштің өтуі, т.б.); Тері сыртқы қабатының жаңарып тұруы (қышыну); Шырышты қабықтың иммунитеті Мукоцилиарлы аппарат - тыныс жолда-рындағы кірпікшелі эпителийдің және бронх, кеңірдек бездерінің бөліп шығаратын шырышты заттарының тыныс жолдарына түскен бөгде денелерді шығарудағы бірлескен қимылын түсінеміз. Сурфактант – өкпенің жергілікті қорғаныс факторы. Сурфактант липидті – белокты полисахаридті кешен болып, альвеоланың ішкі қабатын астарлап жатады. Шырышты қабықта дамыған лимфоидтық тін және көптеген иммунды компонентті клеткалар асқорыту, тыныс алу жүйесінің шырышты қабығының жергілікті иммунитеттің иммундық қорғанысын қамтамасыз етеді. Ішектегі лимфоидты тін және лимфоциттердің популяциясы Лимфоидтық тіннің пайда болу уақытына сәйкес ерте (реликтовты) және кеш

пайда болған құрылымдары деп б өлеміз. Ерте пайда болған құрылымдарға гамма, дельта Т – және В1 лимфоциттер жатады. Ауыз қуысының иммундық қорғаныс жүйесін жоғарыда айтылғандай жалпы шырышты қабық қамтамасыз етеді. Спецификалық және бей-спецификалық факторлар қатарласып іс ат-қаруымен ауз қуысын тіс жегі (кариес)және де басқа аурулар қоздыратын патогенді микроб-тардан сақтауды қамтамасыз етеді. Бейспецификалық қорғаныс факторларының қатарына шырышты қабықтың тосқауылдық қасиеті мен сілекейдің антимикробтық көрсеткіштері жатады. Сілекей - патогендер өте алмайтын кедергі болуымен қатар айқын бактериоцидтік қасиетке ие. Сілекейдің құрамынга лизоцим, лактоферин, лактопериоксидаза және комплементтің кейбір құрылымдары жатады. Сілекейден әр уақытта полиморфты лейкоциттер мен моноциттерді табуға болады. Бір мезгілде ауыз қуысында 100 000 - нан астам фагоциттоздаушы жасушалар табылады Ауыз қуысында қуатты бадамшалар, аса дамыған лимфоидты өзектер орналасқан. Сілекейде IgA – ның концентрациясы басым болады. Иммуноглобулиндердің концентрациясы төмендегенде ауыз қуысының шырышты қабықшасы іріңді ісік пен аллергиялық ауруларға тап болуы мүмкін. Терінің иммунит еті Тері - шекаралық қызмет атқарады. Механикалық қорғаныс факторы ретінде организмді сыртқы әсерлерден қорғап, зақымдалған кезінде оны өздігінен жойып, алғашқы қалыпқа келтіріп отырады. Теріде физика – химиялық қорғаныс факторлары да болады, мысалы, бактериоцидтік қасиеті бар тер және май бездері. Терінің әр қабатында иммунитетке қатынасы бар жасушалардың (дендритті – Лангерганс және Гренстейн жасушалары, лимфоциттер, тінді базофилдер, Т2– хелперлер, Т– киллерлер) түрлері орналасқан.

Жергілікті иммунитет деп белгілі бір ауру тудыратын микроорганизмге мүшенің немесе тіннің иммундық қасиетін айтамыз. Бұл жағдайда жалпы макроорганизм дәл сол патогендік факторға сезімталдығын жоғалтпайды.1919 жылы А.М.Безредко иммунитет жүйесінің құрылысына сәйкес осы жергілікті иммунитет түрін бөліп шығарып, оны концепциясын ұсынған. Иммунитеттің жалпы түрімен салыстырғанда жергілікті иммунитеттің экзогендік антигендермен кездесуге мол мүмкіндігі бар және қоршаған орта факторларымен тікелей түйісетін тері мен шырышты қабықтың аймағырнда құрылады. Жергілікті иммунитеттің негізгі атқаратын рөлі – тін аймағында жергілікті, ықшамды иммунитетті қамтамасыз ету. Сонымен қатар, жергілікті иммунитеттің факторлары шырышты қабықтың кілегейі мен ағзадан тыс терінің бетіне жайылып, өзінің пайдалы әсерін тигізеді.