АкушерствоАнатомияАнестезиологияВакцинопрофилактикаВалеологияВетеринарияГигиенаЗаболеванияИммунологияКардиологияНеврологияНефрологияОнкологияОториноларингологияОфтальмологияПаразитологияПедиатрияПервая помощьПсихиатрияПульмонологияРеанимацияРевматологияСтоматологияТерапияТоксикологияТравматологияУрологияФармакологияФармацевтикаФизиотерапияФтизиатрияХирургияЭндокринологияЭпидемиология

Кіріспе. Жергілікті иммунитет туралы түсінік, ерекшеліктері

Жергілікті иммунитет туралы түсінік, ерекшеліктері.

2)Негізгі бөлім.

А) Шырышты қабықтың иммунитеті. Терінің иммунитеті.

Ә) Терінің иммунитеті.

Б) Өкпенің иммунитеті.

3)Қорытынды.

Жергілікті иммунитет деп белгілі бір ауру тудыратын микроорганизмге мүшенің немесе тіннің иммундық қасиетін айтамыз. Бұл жағдайда жалпы макроорганизм дәл сол патогендік факторға сезімталдығын жоғалтпайды.

1919 жылы А.М.Безредко иммунитет жүйесінің құрылысына сәйкес осы жергілікті иммунитет түрін бөліп шығарып, оны концепциясын ұсынған. Иммунитеттің жалпы түрімен салыстырғанда жергілікті иммунитеттің экзогендік антигендермен кездесуге мол мүмкіндігі бар және қоршаған орта факторларымен тікелей түйісетін тері мен шырышты қабықтың аймағырнда құрылады. Жергілікті иммунитеттің негізгі атқаратын рөлі – тін аймағында жергілікті, ықшамды иммунитетті қамтамасыз ету. Сонымен қатар, жергілікті иммунитеттің факторлары шырышты қабықтың кілегейі мен ағзадан тыс терінің бетіне жайылып, өзінің пайдалы әсерін тигізеді.

Шырышты қабықтың иммунитеті.

Ас қорыту, тыныс алу жүйесінің шырышты қабығының жергілікті иммунитеті олардың иммундық қорғанысын қамтамасыз етеді. Өйткені шырышты қабықта дамыған лимфоидтық тін және көптеген иммунды-компонентті жасушалар болады. Лимфоидтық тіннің қалыптасу уақытына сәйкес ерте және кеш пайда болған құрылымдар болдып бөлінеді.

Ерте пайда болған құрылымға гамма, дельтаТ және В1 лимфоциттер жатады. Олар иммундық қорғаныстың бірінші шебінде іс атқарады. Кеш пайда болған құрылымдар иммундық жүйенің орталық органдарының бақылауымен дамиды. Альфа, бетта Т және СД5 В лимфоциттер олардың қатарына жатып, иммундық қорғаныстың екінші шебін қамтамасыз етеді. Көрнекті мысал ретінде, ас қорыту жолдарының лимфоидтық жүйесін келтіруге болады. Жергілікті иммундық қорғауға рет ретімен Т, В лимфоциттер, макрофагтар, дендритті жасушалар қатынасып, сапалы және жоғарғы деңгейлі жергілікті иммундық қорғаныс жүйесін қалыптастырады.

Терінің иммунитеті.

Тері шекаралық істі атқарады. Механикалық қорғаныс факторы ретінде ол макроорганизмді сыртқы әсерлерден қорғап, зақымдалған кезінде оны өздігінен жойып, алғашқы қалпына келтіріп отырады. Теріде физикалық, химиялық қорғаныс факторлары болады. Мысалы, бактериоцидтік қасиеті бар тері және май бездері. Сонымен қатар теріде жергілікті жауаптың жемісті жүйесі шоғырланған.

Терінің әр қабатында иммунитетке қатынасы бар жасушалардың түрлері орналасқан. Оларға дендритті Лангерганс және Гренстейн жасушалары, лимфоциттер, тінді базофилдер, Т2-хелперлер, Т-киллерлер жатады. Аталған жасушалар түрлері өздеріне тән іс-әрекетті кезектесіп немесе бірлесіп атқарады, біреуіне зақым тиген кезде оның ісін екіншісі атқаруы мүмкін. Теріде көбінесе жасушалық иммунды жауап дамиды. Терінің жергілікті иммунитеттінің кернеуін бүкіл иммунитет жүйесінің дәрежесін анықтағанға ұқсас тері сынамалары арқылы анықтайды.

Өкпе иммунитеті.

Өкпе (pulmo) – көкірек қуысының көп бөлігін алып жататын және тыныс алу кезеңінде ұдайы өз пішінін өзгертіп отыратын мүше. Өкпе ауа откiзужолдарынан-бронх жане альвеоладан турады. Бронхтын iшкi кiлегейлi кабыгы кiрпiкшелi эпителимен капталган калындыгы клеткага байланысты озгере бередi. Эпителиальды клеткаларынын iшiнде кiрпiкшелi, бокал тарiздi, эндокриндi, базальды турлерi, болады. Бронх тарамынын дистальды болiгiнде секреторлы клеткалар болады, кiрпiктi емес клеткалар да болады. Секреторлы клеткалар – микробурлерi мен кiрпiкшелерi жок кумбез тарiздi ушы болады. Оларда донгелек ядро, туйiршiксiз эндоплазмалык тор, Гольджи жиынтыгы бар. Осы клеткалар сурфактант ыдыратушы фермент болiп шыгарады. Кiрпiкшелi емес клеткалар бронхиолада кездеседi, призма тарiздi болады. Бронх кiлегейiнiн меншiктi пластинкасы эластикалык талшыктарга бай.

Өкпе тері сияқты микробтардың бөгеті болып табылады. Өкпе кіші бронхтар секретіне А класының иммуноглобулиндерін бөліп отырады. Ал өкпелік эпителий иммунитетке жауапты В-лимфоциттермен байланысады.

Пайдаланылған әдебиеттер:

v Шортанбаев Ә.Ә., Қожанова С.В. “ Жалпы иммунология ” Алматы, 2008 ж.

v Р.В.Петров “Иммунология” Москва, 1987 ж.

v Хаитов Р.М. “Иммунология” Москва, 2006 ж.

v Вершигора А.Е. “Общая иимунология” Киев, 1990 ж.

v Шортанбаев А..А и др. “Общая иммунология” Алматы, 2009 ж.

Дата добавления: 2015-08-14 | Просмотры: 775 | Нарушение авторских прав