АкушерствоАнатомияАнестезиологияВакцинопрофилактикаВалеологияВетеринарияГигиенаЗаболеванияИммунологияКардиологияНеврологияНефрологияОнкологияОториноларингологияОфтальмологияПаразитологияПедиатрияПервая помощьПсихиатрияПульмонологияРеанимацияРевматологияСтоматологияТерапияТоксикологияТравматологияУрологияФармакологияФармацевтикаФизиотерапияФтизиатрияХирургияЭндокринологияЭпидемиология

Стомалгия, глоссалгия

Шеткі нерв ауруларын анықтау кезінде этиология мен патологиялық үрдістің орналасуынан басқа да ескеретін жойттар бар. Олар:

1. аурудың басталуы мен даму сипаты (шүғыл, созылаңқы немесе созылмалы), ал созылмалы отетін жағдайда - үдемелі (прогредиентті) түрақты (үзақ), жиі-қайталама (рецидивтік), сирек-кері (регредиенттік) отуі;
2. асқыну (одетте қайталама), кері қайту, уақытша сауығу (толық, жартылай) кезендері;
3. функциялық бүзылымдар сипаты мен ауырлық деңгейі — ауырсыну синдромының білінуі (аса білінбейтін, орташа біліну, айқын, өте айқын, қимыл бүзылымы) аяғының орналалуы мен қарқыны, сезімталдық, вегетативтік немесе трофикалық бүліністердің біліну (доринеі), пароксизмдер (үстамалр) жиілігі мен қарқыны.

Түбіршіктік синдромдар патогенезінде омыртқа остеохондрозының ролі

Шеткі нерв жүйесі зақымданулары этиологиялық факторлары (ықпалдар) ішінде аномалиялар (sріnа bifida, сакрализация, люмбализация, қосалқы қабырғалар, Клиппель-Фейль мойын омыртқалары аплазиясы, платибазия), деформациялайтын спондилоз, остеохондроз, жарақаттар және инфекциялар осерінен омыртқа жотасында болатын озгерістерге ерекше мән беріледі.

Омыртқа жотасынуағы омыртқааралық дискілер патологиялық өзгерістерге аса бейім. Оларда регенерациялық қабілет болмайды, қан айналысы аса дамымаған. Сол себепті 30-40 жаста ортүрлі зиянды факторлар әсерінен (ауыр жүмыс, жүмыс орнындағы температураның жиі өзгеруі, желдің өті, ырықсыз дене кейіні т.б.) дискінің тығыздалуы, қуаруы тіпті некроздануы, фиброздық сақина мен шаминдық пластикада дистрофиялық өзгерістер жоне омыртқа денесіне қоймалшындаған ядроның сіңуі (Шморль жартықшалары) байқалады. Дискінің шеткі боліктерінде деструктивтік озгерістер пайда болып, олар спондилезге — омыртқа денелерінің қырларында сүйек өсінділері (артоы остеофиттер түзілуіне себепші болады. Артқы остеофиттер омыртқааралық тесіктерге кіріп нерв түбіршіктерін қысып қалуы мүмкін.

Остеохондрох омыртқааралық дискілер өзінде пульноздық ядрода, дискілердің фиброздық сақиансында жоне шелин пластинкасында болатын орескел озгерістермен қабыттасады. Кейде патологиялық өзгерістер бір бағыста басым дамиды да рентгенологиялық тексерістер нотижесінде остеохондрозға тән айқын белгілер байқалмаса да артқы остеофиттер пайда болдыратын спондилез анықталады (немесе керісінше де болуы мүмкін).

Ауыр дене қимылдары осерінен қоймалжынданған ядроның жан-жаққа таралуы мен жарықталар пайда болуынан дискінің фиброздық сақинасының керінуі немесе жарылуы мүмкін. Сары байлама кедергі жасайтындықтан дискінің шарасынан шығуы кобінесе нерв түбіршіктерін қысатын артқы-бүйірлік бағытта байқалады. Дискінің шығып қалған болігі одетте озінен жоғары түбіршекті қысады.

Кобінесе сыны екі мойын жоне екі бел дискілері зақымданады. Ол тігінен түрғанда дененің ауыртпалығын котеретін осы сегменттерге басым күш түсетіндігіне байланысты. Мүндайда осіресе жиі томенгі екі бел дискісі (І4-І-5 пен Ьз-8і) зақымданады. Үйткені оларға барынша көп динамикалық жоне статикалық күш түседі. Омыртқа жотасының бел бөлігі дискілерінде болатын жарықшалар 30-40 жастағы еркектерде, осіресе жүмыс жағдайында үнели еңкейіп-жазылуына байланысты, басым байқалады.

Орнынан ауытқып кеткен диск артқы бойлық байламаны тітіркендіреді де тиісті деңгейдегі бүлшық еттердің рефлекстік ширығуына ықпал жасайды (бірінші кезең). Ауытқып кеткен дискінің артқы бойлық байламаны қасуы уақыт оте оның тесілуіне жоне шеміршек тканіні эпидуралдық кеңістікке кіруіне океліп соғады. Кобінесе мүндай қүбылыс байламның ең жүқа бүйір жағында білінеді. Мүндайда орнынан ауысқыған диск омыртқааралық тесікке жақындай түседі де артқы түбіршек пен жүлын нервтің тітіркендінеді. Сол себепті олар нервтендіретін бүлшық еттерде рефлекстік ширығу пайда болады (екінші тубірлік кезең). Бүл кезеңде түбіршектік синдромның дамуына механикалық тітіркеністермен қатар асептикалық аутоиммундық (қабыну) үрдіс белгілі осерін тигізеді. Аутоиммундық үрдіс омыртқааралық шеміршекті эпидуралдық кеңістікке кіріп, озіне антигендік сипат алуына байланысты. Бүл жағдай радикулиттің асқынуы мен қайталануын түсінуіруге мүмкіндік береді.

Түбіршіктердің үздіксіз қысылуы нерв талшықтарының өткізгіштігін томендеутуі ықтимал. Сол себепті олардың функциясы олсіреуінің ошақтық симптомдары байқалады. Оған түбіршек артериясы гемодинамикасының бүзылуы елеулі әсерін тігізеді. Гемодинамикалық бүзылу біртіндеп үдейді, бірақ ол кейбір жағдайларда түбіршік артериясының ауытқып кеткен омыртқа дискісінің тканімен қысылуынан бірден пайда болуы мүмкін (үшінші кезең). Осындай келеңсіздік жүлын нервісі қызыметінің кенеттен жойылуына (моселен салдандыратын ишиас) ықпал жасауы мүмкін.

Омыртқа остеохондрозына байланысты неврологиялық озгерістердің жоғарыда келтірілген кезендері жекелеген дискілердің жарақатты зақымдауынан да болуы мүмкін. (мысалы, жастарда ауыр жүк котергенде,, омыртқа желісін шамадан тыс шалқан тканда жоне олар жарақаттанғанда).

Остееохондроздың пайда болуында омыртқааралық дискілердегі метаболдық үрдістер ерекшеліктері да маңызды роль атқарады. Олар генетикалық белгімділіктен де болуы ықтимал.

Дископатия құбылыстары бар сырқаттарда неврологиялық симптомдардың пайда болуы мен кезекті (келесі) асқынуына тіпті аздаған салмақ пен жекелеген қимылдар да себеп болуы мүмкін. Сонымен қатар, суық тигенде зақымданган сегмент аймағында аутоиммундық қабынуды асқындыратын түрақты вазомоторлық бүзылымдар да аурудың асқынуын мен қайталануына өзіндік осерін тигізеді.

Омыртқа жотасы байламдарының бірттіндеу қатайып сүйектенуіне байланысты спондилез белгілерін байқалады да ол оз-озінен қозғалмай қалады. Сол себепті неврологиялық коріністер білінбейді. Бүл бүрын радикулиті қайталана берген 60 жастан асқан қарттарда неврологиялық белгілер асқынуының білінбейтіндігін түсінуіреді. Клиника.

Остеохондроздың неврологиялық коріністері көбінесе төменгі белдік деңгейде білінеді де нерв жүйесі зақымдануынан болатын уақытша еңбекке жарамсыздықтың жалпы санының 70% жуығын қүрайды.

Бел-сегіз коз остеохондрозының неврологиялық көріністері
Рефлекторлық синдромдар

Аурудың басталуы шүғыл, кейде басу болуы да мүмкін. Әдетте бел түсында ауыту (люмбаго, люмбалгия), кобінесе екі жақтан бірдей болғанымен бір жағында басым білінеді, ал кейінгі асқынуларында шонданай нерві бойымен таралуы ықтимал (люмбоишалгия). Ауырсыну төменгенде, түшкіргенде, күшенгенде, белсінді қимылдар жасауға әрекеттелгенде, аласа орындаққа отырғанда, үзақ уақыт түрегеа түрғанда, суық және ылғалды болмелерде болғанда күшейеді.

Кобінесе омыртқа маңындағы бүлшық еттердің ревлексті ширынуы байқалады да оның озі ауырсынудың пайда болуына ықпал жасауымен қатар омыртқа желісінің керіле жазылуына кедерін келтіреді.

Люмбалгиямен зардан шегетіндер тосекте қорғаныс кейпіне түседі де олардың омыртқа жотасы қозғалмай қалады, ал люмбоишиалгиямен сырқтатапатындар алғын жамбас-сан жоне тізе буындарының жартылай бүгілуі мен сирақ-табан буынының жазылу кейнінде болуын қалайды.

Л.С.Минор (1901) суретеуінде люмбалгиямен ауырып жатқан сырқат орнынан түруға орекеттенгенде оуелі тізерлеп, соңынан қолдарын санына тіреп жайымен котеріледі де белін қимылдарануға тырысады. Люмбоишиалгиямен зарданғандар оуелі қолдары мен сау аяғын жатқан (еденге) тіреп түрады, мүндайда ауыратын аяғы басқа жағына жылжытылады да үрнемі жартылай бүгілген кейпін сақтайды. Ауру орнынан түрған кезде де ауыратын аяқ талкыш бола алмайды, табаны жерге толығымен емес, тек аолдыңғы іш жағы мен ғана жанасады. Зақымданған жағындағы бөксе бүкнесі жазылып томен қарай салбырайды.

Түреген түрғанда омыртқа жүйесінің кескіні өзгереді. Люмбалгиямен аурыратындарда шаншу қадалуы мен бүлшық ет ширығуы бел лордозының тіктенуімен қабаттасады да одетте екі жақтан бірдей білінеді (тақта симптомы) ал люмбалгиямен ауыратындарда шаншу кадалуы мен бүлшық ет ширығуы бел лордоздың тіктенуімен қабаттасады да одетте екі жақтан бірдей білінеді (тақта симптомы) ал люмбоишалгиямен науқастарғандарда ауыратын жаққа бағытталған доцестікті қорғаныс-рефлексті (шаншуға қарсы) сколиоз жиі байқалады. Мүндай да сырқат сколиоз бағытын өз еркімен озгерте алғанымен омыртқа жотасын тіктей алмайды.

Ауырсынуға қарсы қорғану кейпі отырғанда да озгермейді (сақталады). Сырқат омыртқа жотасына түсетін салмақты азайту үшін орындық шетіне, екі қолын оның арқаянына тару тіреп, отырады (мост симптомы). Люмбоишалгия бір жақты болған жағдайда науқас орындық шетіне ауырған жағындағы боксесін тигізбей отырады. Ауыратын аяқ тізе буынында бүгіліп, сырты тен артына қарай жылжытылады.

Жүріс озгерістерінің әртүрлі варианттары болуы ықтимал, бірақ аурудың қозғалмай қалады, оның адымы қысқа, люмбоишалгия жағындағы. Аяқ аздап бір жағына ауытқиды. Кейде науқасқа сатымен жоғары шығу, тегіс жермен жүргеннен горі, жеңілдеу болады.

Бармақпен батыра басқанда паравертебралдық нүктелер мен қысқанды осіпділерде (Гая ауырсыну нүктелері) жоне шонданай нерві (Валле нүктесі) бойында ауырсыну білінеді. Түбіршіктер мен нерв бағандарын созғанда (қатты кергенде) тітіркеніске үшыраған оңірде (аймақта) ауырсыну қарқыны күшейеді. Керу симптомдарын анықтау тәсілдері осыған негізделген. Люмбоишиалгиямен ауырғандардан кобінесе түрақты түрде Ласег симптомы, кейде Сикар симптомы анықталады. Вассерман мен Мацкевич симптомдары санның алдыңғы жағында сан нервінің бойында байқалады.

Люмбаго мен люмбалгиялар бел деңгейіңде белгілі бір омыртқа сегментіндегі патологиялық озгерістер әсерінен синовертебралдық нерв рецепторларының тітіркенуіне байланысты, ал люмбоишиалгия түбіршектік синдром пайда болуына осер ететін жүлын түбіршектері мен арқаншаларының патологиялық үрдіске ілігуіне байланысты.

Патологиялық үрдіске симпатикалық талшықтардың ілігуіне байланысты ауырсыну қарқыны жүргенде бір шама азаятын, айқын локализациясы белгісіз симпаталгиялық реңке (дуылдайтын күйдіретін, қышытатын, қысатын) ие болады.

Люмбалгиялар мен люмбоишиалгиялар үзаққа созылған жағдайдайларда рентгенологиялық тексеріс жүргізу керек. Спондилография көмегімен омыртқадағы ісік метаздары мен туберкулездік спондитті жоққа шығарып, жарақаттану мен деформациялайтын спонидлезі белгілерін анықтауға болады.

Аса айқын білінетін остеохондрозға байланысты пайда болатын түбіршектін синдромдар омыртқа озегіне бағытталған омыртқааралық дисканың жарықшатанығы томпаюсі мен қабаттасады. Мүндайда ауырсыну синдромы түрақты болады. Клиникалық корінісі негізінен сезімталдық, рефлексті-қимыл жоне вегетативті-трофикалық бүзылыстар арқылы қалыптасады. Бірақ барлық жағдайларда ауырсыну синдромы тиісті түбіршектер (зақымданған) нервтендіретін аймақтарға таралуының басымдығымен білінеді.

Бірінші бел түбіршегінің қысылуы шап аймағында ауырсыну мен сезімділік білінбеуі, кремастерлік рефлекстің комекіленуі немесе жойылуы, ал II бел түбіршегінің қысылуы — сезімділік білінбеуі санның алдыңғы жоғарғы үштеп бірі мен іш жағында, тізе рефлексінің томендеуі немесе жойылуы және алға қарай еңкею мүмкіндігінің қиындауы арқылы сипатталады.

Үшінші бел түбіршегі қысылғанда санның алдыңғы сырт жағына таралатын омыртқа жотасының бел түсындағы ауырсыну, осы аймақ пен сирақтың іш жағының жоғарғы үштеп бірінде гипетсезия, тізе рефлексінің комескіленуі жоне алға еңкею қиындығы пайда болады.
Тортінші бел түбіршегінің қысылуы ауырсынудың бел аймағынан санның алдыңғы сырт жағына, сирақтың алдыңғы ішкі жи жиегіне жоне аяқ үшының тисі жағына дейін таралатып ауырсыну синдромы, осы онірде үстірт сезімділік білінбеуі, санды бүру қиындығы, тізе рефлексінің томендеуі, сан бүлшық еттерінің семе бастағандығы мен олсізденуі білінеді.

Бесінші бел түбіршігі қысылғанда боксенің жоғарғы бөлігінде, санның сыртында, сирактың алдыңғы сыртында, аяқ үшының үстінде ал кейде I немесе І-ІУ бақайлар маңында сезімділік білінбейді, үлкен бақай жазылмайды.

Бірінші сегізкоз түбіршігі қысылғанда ауырсынү аяқтың барлық бойында басым білінеді де табанда, сирақтың аянында сезімділік білінбейді. Сонымен қатар окше рефлексінің жойылуы мен аяқ үшының салбырап қалғандығы (тырпылдата жүру) байқалады.

Екінші сегіз коз түбіршегінің қысылуына байланысты сан мен сирақтың артқы ішкі жағында айқын білінетін ауырсыну, санның артқы жағында сезімділік білінбейтіндігі жоне сирақтың жазылу қиындағы пайда болады.

Сирек болса да омыртқа озегінің тарылуы мен ортаңғы жарықшақтық доцестің пайда болуына байлансты ат қүйрығының қысылуы байқалады. Мүндайда аяқ парапарезі мен жамбас қуысы ағзалары функциясының бүзылатындығы білінеді. Кейде ат қүйрығының өткінші қысылуына байланысты жүргенде аяқтың ауруымен сипатталатын жалған үстамалы ақсақтық байқалады. Ол нерв бағанындағы ишемияға байланысты болуы мүмкін.
Кейінгі жылдары компьютерліе томографияның кеңінен қолданылуына байланысты диск жарықшасы мен омыртқа озегінің тарылуын миелографиясың анықтауға қол жетті.

Магнитті-резонанстық томография (МРТ) жүлын мен арт қүйрығы қысылуы диагностикасында аса қүнды информациялар береді, бірақ оның қундылығы түбіршік компрессиясын анықтауда, компьютерлік томографияға қарағанда, олде қайда томен.

Мойын остеохондрозының неврологиялық коріністері
Мойын остеохондрозының алғашқы кезеңдерінде клиникалық көріністері томенде бастидалатын рефлексті-тонустық синдромдармен сипатталады.

1. Цервикалгия — басты шүғыл қимылдатқанда, жөтелгенде, түшкіргенде міндетті түрде мойын мен иық бүлшық еттерінің ширығуымен қабаттасатын мойын түсында білінетін түрақты ауырсыну. Ауырсыну осерінен басты қимылдату шектелген, ол одетте ауыратын жағына бүрылады. Киіну мен қолды котеру қиындайды.
2. Алдыңғы сатылық бүлшық ет синдромы (скаленус сиңдром) — аддыңғы жоне ортаңғы сарылық бүлшық еттердің рефлекстік арасынан мүндайда аталмыш бүлшық еттер арасынан қолға отетін қан тамыр жоғары қысылғандықтан пайда болатын ауырсыну иықтың, білектің ішкі бетінен және қол үшынан IV-V саусақтарға дейін, кейде жүйеге таралады.

Вегетативті-қан тамырлық бүлінулерге аяқ-қолдың мүздалуы, когілдірленуі, ісінуі, тон кейде қолды котеріп басын еңкейткенде тамыр соғуы білінбейді.
Сіңір рефлекстерінің томендеуі мен гипотония, кейіппен бүлшық еттердің семе бастауы, осіресе қол үшында, түрінде білінетін парез белгілері болуы ықтимал.
3. Иықжауырын периартриті (мүзданған иық симптомы) — иық бүлшық еттерінінің рефлекстік нейротрофикалық бүзылстары. Оған иық буынының ауырсынуы мен қимыл-орекеттерінің шектелуі тон. Әдетте иық ішке қарай бүрылыңқы кейіпте, иықты колдененінен жоғары котеру мен қолды арқаға жеткізу қайындайды.
Аталмыш симтомдардың қолдағы, осіресе қол үшындағы, вегетативтік бүзылыстармен (ісіну, когілдірлену, трофикалық бүзылымдар) қабаттасуы иық-қол үшы синдромына (Стрейнброкер иық қол үшы синдромы) тон. Оның пайда болуымен клиникалық білінуі екі кезеңнен түрады:

1) алғашқы фазаларда ынғасызданудан басталып, кенет сырқырап
сынғадай, осіресе түн ортасында, иық үстімен иық буыны аймағында бірлінетін
иықтық кезең;
2) қол шында ауырсынулар мен саусақпен батырып қысқанда оның
тканьдарын кең таралатын ауырсыну пайда болуымен білінетін қол үшы кезеңі.
Бүл кезеңде саусақтар буындары ісінген постозды жоне деформацияланған
санымен қатар вегетативті қан тамырлық озгерістер қол үшының (когілдірлену,
терлегіштік немесе қүрғап қалуы) байқалады. Терісі ісініп жалтырайды,
жүқарады.

Мойын остеохондрозы рефлексті қосымша қантамырлық өзгерістерге байланысты қолдың түнгі дизестезиясы синдромы түрінде (Вартенберг брахиалгиясы) білінуі мүмкін. Қолдагы ауырсыну, парестезиялар және дизестезиялар қол үшында айқынырақ корініс береді де көбінесе үйқыдан оянғанда пайда болып, сырқат қолын бір аз қимылдататын үқалағанда басылады.

Тібіршіктік синдром. Артқы бойлық байлаламаның орта түсы омыртқа жотасының мойын бөлігінде, бел болігіне қарағанда, олсіздеу. Сондықтан дискінің жарықшасы артқы бүйір мен артқа қарай бағытта шығым кетуі мүмкін. Ол сіреспе парапарез бен терең сезімділік бүзылуы арқылы білінетін жүлын қысылуына себеп болуы ықтимал.

Түбіршіктік синдромның клиникалық корінісі омыртқа жағындағы бүлшық еттердің ширығуымен қабаттасатын мойын аймағынды азапты ауырсыну басым білінеді. Кейін (бүйірлік жарықта шығым кеткенде) ауырсыну зақымданған жағында қолға тарайды, қысылған түбіршек нервтендіретін аймақта шансыздану мен шаншу пайда болады. Ауырсыну күшенгенде, жөтелгенде, түшкіргенде күшейеді.

IIIМойын түбіршігі қысылғанда ауырсыну синдром мойын түсында білінеді де ол тілдің бомбығуы мен ауыздағы тамақтың жүтыну үшін-қозғалуының қиындауы қабаттасады ал IV м ойын түбіршігі қысылғанда байлансты ауырсыну иық аймағының жоғарғы жағында байқалады жоне мойының артқы бүлшық еттерінің семіп қалады. Жүрек маңының ауыратындығы, іш кетуі, ықылық тию пайда болады.

IVмойын түбіршігінің қысылуына ауырсынудың мойын аймағынан иық үсті мен иыққа таралуы, иық сыртындағы гипестезия, дельта тәрізді бүлшық еттің парезі мен семуі тән.

Vмойын түбіршігінің қысылуы иық үстінен иық пен білекті сыртымен I-II саусақтарға тарастып ауырсыну жоне осы аймақтардағы гипестезия түрінде байқалады. Сү-Суі Эрб үсті нүктелері мен дельта торізді бүлшық еттің бекитіп жерін басқанда ауырсыну, екі басты бұлшық еттін семуі, мен рефлексінің томендегендігі анықталады.

Патологиялық үрдіске VII мойын түбіршегі іліккенде ауырсыну мен гипестезия иық пен білектің сыртқы жоне артқы жақтары арқылы Ш-саусаққа дейін тарайды. VI-VII Эрб үсті нүктелерінің басқанда ауырсынуы, үш басты бүлшық етің мен рефлексінің томендегендігі анықталады.

С7-ТҺ1 дискінің жарықшақтанып ауытқуынан болатын VIII мойын түбіршегінің қысылуына байланысты ауырсыну иық, білек және қүл үшының ішкі жағында байқалады да IV жоне саусаққа тарайды. Сонымен қатар осы аймақтар гипестезия, Эрб нүктесін батыра басқанда ауырсыну, қүл үшы мен білезікті жататын бүлшық еттердің парезі пайда болады.

Күнделікті дәрігерлік төжрибеде одетте кобінесе логиялық үрдіске екі немесе одан да коп түбіршектер ілігеріні ескерген жон.

Мойын остеохондрозында болатын түбіршектік синдром кобінесе қүлақ қалқапына, мойынға бетке, жаурынға таралатын шүйде аймағының үстамалы, қайтрайтын дуылдататын ауырсынумен білінетін шүйже нервінің невралгиясымен қабаттасады. Үстама үйқыда ынғайсыз кейіптен, ауыр дене қимылдарынан, суық тигенде, басты шүғылынан бүрғанда орнуі мүмкін. Сол себепті сырқаттың басы артқа және бір жағына еріксіз қисайып, қисық мойын кейпін қалыптастыруы ықтималү Шүйде нерві шығатын емізік торізді осінді мен жоғары мойын омыртқасы қылқанды осіндісі арасының ортасы, тос-бүғана-емдік торізді бүлшық еттің артқы жиегі) емзік тәрізді осінді түсы немесе самай аймағы, сонымен қатар І-ІV мойын омыртқаларындағы паравертебралдық (омыртқа жиегі) нүктелерді саусақ үшымен батыра сипағанда ауырсыну байқалады.

Омыртқа остеохондрозына байланысты түбіршіктік ауырсынулар мен шүйде нерізі невралгиясы патологиялық үрдіске омыртқа нервін де іліктіріп, Барре-Лвеу синдромның дамуына ықпал жасайды. Бүл синдромның пайда болуы жүлдызша жоне жоғарғы мойын симпатикалық түйіннен қосымша импульстердің таралуына, сонымен қатар сыртқы және ішкі үйқы артериаларындағы нерв орімдерінің, лабиринттік, диафрагма және омыртқа нервтерінің тітіркенуіне байланысты. Омыртқа нерві мойын омыртқаларының тиісті болігін, мойының артындағы бүлшық еттер мен терінін артқы бас сүйек шүңқырындағы, қатты ми қабын ми бағанын және мишықты қанмен қамтамасыз ететін омыртқа артериясын жан жағынан орайтыны белгілі. Сондықтан омыртқа нервінің тітіркенуі мезенцефалдық және гипоталамус деңгейіндегі торлы формация қүрылымдарында патологиялық импульс пайда болуына ықпал жасайды.

Омыртқа синдромын вестибулярлық бас айналу, есту бүзылыстары (есту қабілетінің томендеуі, қүлақта ызылдау мен шу(, кору қабілетінің томендеуі, фитопсиялар, кору аясының тарылуы, жүтқыншағы түйілгендей болу, шаршағыштық кететін вегетативтік бүзылымдарда байқалады.

Омыртқа остеохондрозына байланысты омыртқа атрофиясы озегінің тарылуы мен оның атеросклероздық зақымданууы қабаттасса кобінесе откінші ишемиялық үстамаға, кейде тіпті инсультқа океліп соғатын вертебро-базилярлық кемшілік пайда болуы жиі байқалып қалады.

Дата добавления: 2015-09-18 | Просмотры: 792 | Нарушение авторских прав