АкушерствоАнатомияАнестезиологияВакцинопрофилактикаВалеологияВетеринарияГигиенаЗаболеванияИммунологияКардиологияНеврологияНефрологияОнкологияОториноларингологияОфтальмологияПаразитологияПедиатрияПервая помощьПсихиатрияПульмонологияРеанимацияРевматологияСтоматологияТерапияТоксикологияТравматологияУрологияФармакологияФармацевтикаФизиотерапияФтизиатрияХирургияЭндокринологияЭпидемиология

Рейтинг-шкаласы

Бақылау түрлері Пайыздар
1 аттестация  
СОӨЖ орындауы  
Практикалық жұмыстарының орындауы  
СӨЖ орындауы  
Барлығы 1 аттестация бойынша  
2 аттестация  
СОӨЖ орындауы  
Практикалық жұмыстарының орындауы  
СӨЖ орындауы  
Барлығы 2 аттестация бойынша  
Кешенді емтихан  
Қорытынды:  

1.10 Курс саясаты және процедурасы

«OEKT3306 Өнеркәсіптегі экологиялық қауіпсіздік технологиялары» пәннің оқуы базалық пәннің міндетті компоненті болып келеді.

Сабақта ұялы телефондар сөндірілуі тиісті, егер сабақ мезгілінде студент ұялы телефонымен сөйлесіп немесе басқа мақсатпен пайдаланса, студент сабақтан шығарылады және ол сабақта «жоқ» деп есептелінеді.

СОӨЖ студенттер коллоквиум түрінде тапсыру міндет, ол үшін олар сабақтан тыс мезгілде арнайы бөлінген дәптерде қысқаша конспект құрастырып келу керек. СОӨЖ қатаң график бойынша қабылдананды, болмаған жағдайда ол тақырыпты, тек себепті болмаған туралы құжатты көрсеткен жағдайда тапсыруға болады. Әрбір СОӨЖ 1 балмен бағаланады. Барлығы 1-ші және 2-ші аттестацияда студент 20 баллдан жинап алалады.

Практикалық сабағында студент тек сол сабақтың аяғында жұмысын тапсыру керек. Практикалық тапсырмалардың орындалуы 4 балмен бағаланады. Жалпы студент 40 балл жинақтай алады.

СӨЖ студент бірінші аттестация кезінде 6-шы аптада ғылыми мақала ретінде, ал екінші аттестация кезінде 14-ші аптада таптағы жеке презентация түрінде тапсыру керек. Реферат 25-40 беттен кем болмау керек. Презентация 5-6 минуттан аспайтын 10 презентациялық беттен кем болмау керек. Әрбір СӨЖ 20/25 баллмен бағаланады. Ғылыми мақаланы бағалағанда келесілер ескеріледі: рәсімдеу құрылымы, ғылымдылығы, ойдың төлісі, анализ бен және сарапттаудың сапасы, объектінің және нысанның елеулілігінің зеректігі, сараптың адалдығы (оған кіреді сөздік қор, жазылу дұрыстылығы, грамматика мен пунктуация). Презентация бағаланады: мазмұны, ғылыми зерттеудің сапалығы, ерекшелігі, бастапқы деректердің пайдаланылуы, презентацияның сапалығы, дауысты пайдалану, еркін коммуникация, қойылған мақсаттар және басымдылық стильдің жалпылама ойы.

Қорытынды емтиханды ауызша етмтихан түрінде тапсырылады. Онда студент емтиханда таңдалған тақырып бойынша сипаттау керек. Ол 40 балмен бағаланады.

 

 

2. Дәріс сабақтары

3. Практикалық (семинарлық) сабақтардың тақырыбы мен орындауға арналған әдістемелік нұсқау

1-тақырып. Экологиялық таза өнім

4. СОӨЖ тапсырмалары мен олардың орындалу графигі

Тапсырмалар Ұсынылатын әдебиет Тапсырманы тапсыру мерзімі Бақылау түрі Рейтинг-шкалаға сәйкес баллы
  Иммунология ғылымының негізгі салалары Иммунитет жөніндегі ілім   1 апта коллоквиум  
  Иммунитеттің табиғи физиологиялық фактары   2 апта коллоквиум  
  Вирустар. Жоғары сатылы организмдердің вирустары. Вирустардың ашылуы.   3 апта коллоквиум  
  Бактериялардың вирустары бактериофагтар   4 апта коллоквиум  
  Фагоцитоз және пиноцитоз   5 апта коллоквиум  
  Патоген микробтар жайлы түсінік   6 апта коллоквиум  
  Адам және жануарлардың вирустық аурулары және оларға қарсы күрес. Тірі вакциналар   7 апта   коллоквиум  
  Өсімдіктердің аурулары оларды тарататын қоздырғыштар   8 апта коллоквиум  
  Вирустық гипатит   9 апта коллоквиум  
  Иммунитет және иммунологиялық икемділік   10 апта коллоквиум  
  Иммунитеттің фагоциттік жүйесі   11 апта коллоквиум  
  Организмнің иммунологиялық икемділігі   12 апта коллоквиум  
  Рак ауруының тарихы   13 апта коллоквиум  
  Рактің түрлері мен белгіліері   14апта коллоквиум  
  Рактің биологиясы   15 апта коллоквиум  

5. СӨЖ тақырыбы мен орындауға арналған әдістемелік нұсқау

Тақырыптар мазмұны Бақылау түрі Тапсырыс қабылдау уақыты
  Адам және жануарлардың вирустық аурулары және оларға қарсы күрес шаралары, вирустық гипатит түрлері. Полиомиелит, шешек, аусыл ауруларының антиденелері. Реферат 6 апта
  Фагтардың клетка иесімен қарым қатынасы мен өсіп өнуі. Лизогения ауруларды таратушы вирустар. Топтық жеке презентация 14 апта

6 Рубеждік бақылауға арналған тестілік сұрақтары

$$$0001

Тауарлар өндірісі мен қызметтерді көрсетудің жаңа тәсілі, оның мақсаты қазіргі экологиялық бұзушылық өндірістікті және пайдалану әдеттерді толық өзгерту?

A) Экологиялық таза өнім.

B) Экономикалық таза өнім.

C) Экологиялық таза пайдалану.

D) Экологиялық тиімді өнім.

E) экономикалық тиімді пайдалану.

 

$$$0002

Экологиялық таза өнім қолдануға шақырмайды.....

A) тауарлардың экологиялық жобалауды пайдалануға.

B) жаңармалы энергияны пайдалануға.

C) атомдық энергетика қалдықтарын пайдалануға.

D) қауіптілікті әкелмейтін тауарларды пайдалануға.

E) қауіптілікті әкелмейтін процестерді пайдалануға.

 

$$$0003

Таза өнім тауардың өмір айналым концепциясына не кірмейді?

A) экологиялық қауіпсіз материалдарды қайтадан өндейді.

B) өндіріс процесінде қауіпті және токсикалық жолдар пайдаланады.

C) көп мерзімді және қайта пайдалануға жарамды тауарды жобалайды.

D) биологиялық және әлеуметтік әртүрлікті қорғайды.

E) материал, жүйе және тауардың құрылуына ескерту жолын пайдланады.

 

$$$0004

Қандай халықаралық форумдарда экологиялық таза өнім насихатталады?

A) OSPAR (Осло-Парижды) бойынша келісімде.

B) Солтүстік-Шығыс Атлантика бойынша (Convention for the Northeast Atlantic) келісімде.

C) Солтүстік теңіз (North Sea Declaration) деклорациясында.

D Средиземномор аймақ бойынша Барселонды Келісім (Barcelona Convention for the Mediterranean Region).

E) Қоршаған орта бойынша ООН Стокгольм конферен­циясында.

 

$$$0005

Экологиялық таза өнімнің қандай принцибына келесі анықтама жатады «Адам қызметі табиғатқа зиянды тигізу ықтималдылығы болған кезде, адамның өзі алдын ала шараларды жасақтау қажет, егер де себепті тергеу байланыстар ғалымдармен толық анықталмаса да»?

A) Сақтандыру принцибы.

B) Сақтық презумпция принцибы.

C) Демократиялық принцибы.

D) Бүтіндік принцибы.

E) Сақтандыру принцибы.

 

$$$0006

Экологиялық таза өнімнің қандай принцибына келесі анықтама жатады «Қоршаған ортаға зиянды тигізуін болдырмау, сол процесті басқару немесе одан «емдеуге» қарағанда арзандау және тиімділеу»?

A) Сақтандыру принцибы.

B) Сақтық презумпция принцибы.

C) Демократиялық принцибы.

D) Бүтіндік принцибы.

E) Сақтандыру принцибы.

 

$$$0007

Экологиялық таза өнімнің қандай принцибына келесі анықтама жатады «Ақпаратқа рұқсат және шешімдерді қабылдауға қатысу, энергия мен сауаттылыққа көбейтіндісі, демократиялық басқаруды кепіл жасайды»?

A) Сақтандыру принцибы.

B) Сақтық презумпция принцибы.

C) Демократиялық принцибы.

D) Бүтіндік принцибы.

E) Сақтандыру принцибы.

 

$$$0008

Экологиялық таза өнімнің қандай принцибына келесі анықтама жатады «Қоғам қоршаған орта қорлардың пайдалану және тұтынудың кешенді жолын қабылдау тиісті»?

A) Сақтандыру принцибы.

B) Сақтық презумпция принцибы.

C) Демократиялық принцибы.

D) Бүтіндік принцибы.

E) Сақтандыру принцибы.

 

$$$0009

Әрбір өңделетін 100 кг таурда қанша қалдықтар пайда болады?

A) 4200 кг.

B) 3800 кг.

C) 3600 кг.

D) 3400 кг.

E) 3200 кг.

 

$$$0010

Етті өңдеуге, бидай немесе сондай бағалы тамақты өңдеуге қарағанда неше есе көп энергия қажет?

A) 1–10 рет.

B) 5–15 рет.

C) 5–10 рет.

D) 15–20 рет.

E) 1–5 рет.

 

$$$0011

Жоғарғы топырақ қабатының 2,5 см табиғи қалпына келтіру үшін 200 ден 1000 жылға дейін қажет?

A) 200 ден 1000 жылға дейін.

B) 2000 ден 3000 жылға дейін.

C) 800 ден 1800 жылға дейін.

D) 500 ден 1500 жылға дейін.

E) 100 ден 200 жылға дейін.

 

$$$0012

Қандай азық-түлік – экологиялық таза тауар, себебі оны токсикалық заттар арқасында алмайды және пайда болған қалдықтар қайтадан жерге түседі?

A) бейорганикалық азық-түлік.

B) органикалық азық-түлік.

C) минералды азық-түлік.

D) химиялық азық-түлік.

E) биохимиялық азық-түлік.

 

$$$0013

Барлық әлемде пайдаланатын экологиялық бағдарламалардың еркіндік сертификаттау тәсілі.

A) Экономикалық таңбалау.

B) Экологиялық сорттау.

C) Элементарлы таңбалау.

D) Экологиялық таңбалау.

E) Экономикалық келісім.

 

$$$0014

Стандарттаудың халықаралық ұйымы (ISO) экологиялық таңбалаудың үш типін мойындайды, соның ішінде І типін көрсетіңіз:

A) өнеркәсіптің өзімен орындалған ақпаратты экологиялық декларация немесе мәлімдеме.

B) Қоршаған ортаға зиянды әсерлерді төмендетуін белгілейтін экологиялық параметрлер мен индикаторларды өңдеу.

C) ерікті, үшінші жақпен өткізілетін, әртүрлі критерияларға негізделген бағдарлама, ол өнімде таңбалауды пайдалану құқықпен сыйлайды, сонымен тауардың барлық толық айналымның сараптау принципіне негізделген, белгілі топтар/категорияларда өнімнің экологиялық артықшылығы туралы ақпараттайды.

D) ерікті бағдарламалар, олар өнімнің экологиялық параметрлерін үшінші компетенті жақтар көмегімен белгіленген және тауардың толық өнім айналымның бағалауында негізделген, ол да сол немесе басқа компетенті жақпен өткізілген, жүйе бойынша зерттеуді қамтамасыз етеді.

E) Қоршаған ортаға әсерлер дәрежесін анықтау және зиянды әсерлерді төмендету үшін өнімдер немесе қызметтердің сараптау тәсілдерін өңдеу.

 

$$$0015

Экологиялық таңбалауды еңізу кай жылы экологиялық бағдарламаны еңізуімен қатар басталды?

A) Германияда 1971 жылы.

B) Англияда 1971 жылы.

C) Германияда 1981 жылы.

D) Америкада 1977 жылы.

E) Ресейде 1981 жылы.

 

$$$0016

Өнімдер және қызметтердің экотаңбалау идеяны жақсарту, даму және тарату мақсатымен қай жылы Экотаңбалаудың Әлемдік желісі құрылған – экологиялық таңбалау шараларын орындайтын, тәуелсіз ұйымдардың пайдасыз ассоциациясы?

A) 1984 жылы.

B) 1994 жылы.

C) 1996 жылы.

D) 1990 жылы.

E) 2000 жылы.

 

$$$0017

Азқалдықты технология – бұл...

A) қатты, сұйық, газтәрізді және жылы қалдықтар мен шығарындылардың төмен мөлшерде пайда болуын қамтамасыз ететін технология, ол әрбір технологиялық процесс үшін теориялық максимум қалдықсыздыққа жеткізуге есептелген.

B) технологиялық процестердің желісі, онда бір процестің қалдықтары келесі үшін материалды немесе энергетикалық шикізат ретінде қолданады (бұл шикізат қалдықсыз пайдалануды болжамдайды).

C) барлық өндірістік айналымда және адам мен табиғи жүйелерге ең аз әсерлерімен зат пен энергияның минималды шығынмен соңғы өнімдердің өндірісі мен іске асырылуы.

D) айналымда шикізатпен энергияның тиімді және кешенді пайдаланатын өнімнің өндіру тәсілі (процесс, өндірістік, аймақтық-өнеркәсіптік кешен): шикізат қорлар-өндіріс-пайдалану-екінші шикізат қоры және сонымен қоршаған ортаға барлық әсерлер оның қалыпты қызметін бұзбайды.

E) полигодар мен қоймаларда жинақтау және дампинг (қатты зиянды химиялық және радиоактивті қалдықтарды арнай ыдыста немесе «солайымен» теңіздерде «батыру»).

 

$$$0018

Реутилизациялық технология – бұл...

A) қатты, сұйық, газтәрізді және жылы қалдықтар мен шығарындылардың төмен мөлшерде пайда болуын қамтамасыз ететін технология, ол әрбір технологиялық процесс үшін теориялық максимум қалдықсыздыққа жеткізуге есептелген.

B) технологиялық процестердің желісі, онда бір процестің қалдықтары келесі үшін материалды немесе энергетикалық шикізат ретінде қолданады (бұл шикізат қалдықсыз пайдалануды болжамдайды).

C) барлық өндірістік айналымда және адам мен табиғи жүйелерге ең аз әсерлерімен зат пен энергияның минималды шығынмен соңғы өнімдердің өндірісі мен іске асырылуы.

D) айналымда шикізатпен энергияның тиімді және кешенді пайдаланатын өнімнің өндіру тәсілі (процесс, өндірістік, аймақтық-өнеркәсіптік кешен): шикізат қорлар-өндіріс-пайдалану-екінші шикізат қоры және сонымен қоршаған ортаға барлық әсерлер оның қалыпты қызметін бұзбайды.

E) полигодар мен қоймаларда жинақтау және дампинг (қатты зиянды химиялық және радиоактивті қалдықтарды арнай ыдыста немесе «солайымен» теңіздерде «батыру»).

 

$$$019

Қорлар сақтаушы технология – бұл...

A) қатты, сұйық, газтәрізді және жылы қалдықтар мен шығарындылардың төмен мөлшерде пайда болуын қамтамасыз ететін технология, ол әрбір технологиялық процесс үшін теориялық максимум қалдықсыздыққа жеткізуге есептелген.

B) технологиялық процестердің желісі, онда бір процестің қалдықтары келесі үшін материалды немесе энергетикалық шикізат ретінде қолданады (бұл шикізат қалдықсыз пайдалануды болжамдайды).

C) барлық өндірістік айналымда және адам мен табиғи жүйелерге ең аз әсерлерімен зат пен энергияның минималды шығынмен соңғы өнімдердің өндірісі мен іске асырылуы.

D) айналымда шикізатпен энергияның тиімді және кешенді пайдаланатын өнімнің өндіру тәсілі (процесс, өндірістік, аймақтық-өнеркәсіптік кешен): шикізат қорлар-өндіріс-пайдалану-екінші шикізат қоры және сонымен қоршаған ортаға барлық әсерлер оның қалыпты қызметін бұзбайды.

E) полигодар мен қоймаларда жинақтау және дампинг (қатты зиянды химиялық және радиоактивті қалдықтарды арнай ыдыста немесе «солайымен» теңіздерде «батыру»).

 

$$$0020

Қалдықсыз технология – бұл...

A) қатты, сұйық, газтәрізді және жылы қалдықтар мен шығарындылардың төмен мөлшерде пайда болуын қамтамасыз ететін технология, ол әрбір технологиялық процесс үшін теориялық максимум қалдықсыздыққа жеткізуге есептелген.

B) технологиялық процестердің желісі, онда бір процестің қалдықтары келесі үшін материалды немесе энергетикалық шикізат ретінде қолданады (бұл шикізат қалдықсыз пайдалануды болжамдайды).

C) барлық өндірістік айналымда және адам мен табиғи жүйелерге ең аз әсерлерімен зат пен энергияның минималды шығынмен соңғы өнімдердің өндірісі мен іске асырылуы.

D) айналымда шикізатпен энергияның тиімді және кешенді пайдаланатын өнімнің өндіру тәсілі (процесс, өндірістік, аймақтық-өнеркәсіптік кешен): шикізат қорлар-өндіріс-пайдалану-екінші шикізат қоры және сонымен қоршаған ортаға барлық әсерлер оның қалыпты қызметін бұзбайды.

E) полигодар мен қоймаларда жинақтау және дампинг (қатты зиянды химиялық және радиоактивті қалдықтарды арнай ыдыста немесе «солайымен» теңіздерде «батыру»).

 

$$$0021

Негіздеу деңгейі бойынша технологиялық процес нәтижесі қандай болу мүмкін?

A) табиғи ортаның сапасын жақсартатын және жамандататын.

B) эволюциялық, соның ішінде жинақталатын және бифуркациялық – стихиялық антропогенды экологиялық стресс деңгейінде.

C) зиянды және зиянсыз.

D) жоспарланатын (күтілетін) немесе кездейсоқ (күтілмейтін).

E) нейтральды, қалпына келтірушілер немесе бұзушылар.

 

$$$0022

Табиғи ортаға әсер тигізу деңгей бойынша технологиялық процес нәтижесі қандай болу мүмкін?

A) табиғи ортаның сапасын жақсартатын және жамандататын.

B) эволюциялық, соның ішінде жинақталатын және бифуркациялық – стихиялық антропогенды экологиялық стресс деңгейінде.

C) зиянды және зиянсыз.

D) жоспарланатын (күтілетін) немесе кездейсоқ (күтілмейтін).

E) нейтральды, қалпына келтірушілер немесе бұзушылар.

 

$$$0023

Процестің динамикасы бойынша технологиялық процес нәтижесі қандай болу мүмкін?

A) табиғи ортаның сапасын жақсартатын және жамандататын.

B) эволюциялық, соның ішінде жинақталатын және бифуркациялық – стихиялық антропогенды экологиялық стресс деңгейінде.

C) зиянды және зиянсыз.

D) жоспарланатын (күтілетін) немесе кездейсоқ (күтілмейтін).

E) нейтральды, қалпына келтірушілер немесе бұзушылар.

 

$$$0024

Табиғатқа әсер тигізу деңгейі бойынша технологиялық процес нәтижесі қандай болу мүмкін?

A) табиғи ортаның сапасын жақсартатын және жамандататын.

B) эволюциялық, соның ішінде жинақталатын және бифуркациялық – стихиялық антропогенды экологиялық стресс деңгейінде.

C) зиянды және зиянсыз.

D) жоспарланатын (күтілетін) немесе кездейсоқ (күтілмейтін).

E) нейтральды, қалпына келтірушілер немесе бұзушылар.

 

$$$0025

Жасанды экожүйелер үшін Элтон пирамидасында барлық деңгейлер үшін циклдың айырылуы сипатты, бірінші деңгейде қандай процестер жүреді?

A) өнімнің пайдаланушыға берген кезде қолданусыз өнімдер пайда болады, мысалы ыдыс, орауыш түрінде және б.

B) ең қыйн реттелінетін, өнімнің өзі материалды қалдықтар мен шығындарға айналады.

C) техпроцесте материалды және энергетикалық қалдықтар болу мүмкін.

D) технологиялық процесс қоршаған ортаның биогеологиялық және физикалық химиялық жағдайына әсер тигізссе, онда ол процесс экологиялықсыз болады.

E) бастапқы шикізатпен энергия максимальды дайын өнімге өзгерілсе.

 

$$$0026

Жасанды экожүйелер үшін Элтон пирамидасында барлық деңгейлер үшін циклдың айырылуы сипатты, екінші деңгейде қандай процестер жүреді?

A) өнімнің пайдаланушыға берген кезде қолданусыз өнімдер пайда болады, мысалы ыдыс, орауыш түрінде және б.

B) ең қыйн реттелінетін, өнімнің өзі материалды қалдықтар мен шығындарға айналады.

C) техпроцесте материалды және энергетикалық қалдықтар болу мүмкін.

D) технологиялық процесс қоршаған ортаның биогеологиялық және физикалық химиялық жағдайына әсер тигізссе, онда ол процесс экологиялықсыз болады.

E) бастапқы шикізатпен энергия максимальды дайын өнімге өзгерілсе.

 

$$$0027

Жасанды экожүйелер үшін Элтон пирамидасында барлық деңгейлер үшін циклдың айырылуы сипатты, үшінші деңгейде қандай процестер жүреді?

A) өнімнің пайдаланушыға берген кезде қолданусыз өнімдер пайда болады, мысалы ыдыс, орауыш түрінде және б.

B) ең қыйн реттелінетін, өнімнің өзі материалды қалдықтар мен шығындарға айналады.

C) техпроцесте материалды және энергетикалық қалдықтар болу мүмкін.

D) технологиялық процесс қоршаған ортаның биогеологиялық және физикалық химиялық жағдайына әсер тигізссе, онда ол процесс экологиялықсыз болады.

E) бастапқы шикізатпен энергия максимальды дайын өнімге өзгерілсе.

 

$$$0028

Материалды қалдықтардың барлық түрлері, б.а. қатты, сұйық және газтәрізді заттар қалдықтардың пайда болмайтын процесс (операция, өндіріс)?

A) Ашық технологиялық процесс.

B) Жабық технологиялық процесс.

C) Жабылған технологиялық процесс.

D) Біткен технологиялық процесс.

E) Бітпеген технологиялық процесс.

 

$$$0029

Жердің ішкі жылулығын (ыссы бусулы көздердің энергиясы) электрлікке өндіреді?

A) ТермоЭмиссиялық Өзгертушілер.

B) Күн электростанциялары.

C) Жел электростанциялары.

D) Тасқын электростанциялар.

E) Геотермальды электростанциялар.

 

$$$0030

Алыста орналасқан полярлы аудандарда, судың астында және космоста пайдалану үшін электрліктің генерациялануы?

A) ТермоЭмиссиялық Өзгертушілер.

B) Күн электростанциялары.

C) Жел электростанциялары.

D) Тасқын электростанциялар.

E) Геотермальды электростанциялар.

 

$$$0031

Желдің кинетикалық энергиясын электрлік энергияға айналдыратын қондырғы?

A) ТермоЭмиссиялық Өзгертушілер.

B) Күн электростанциялары.

C) Жел электростанциялары.

D) Тасқын электростанциялар.

E) Геотермальды электростанциялар.

 

$$$0032

Күн энергиясын механикалық немесе электроэнергияға айналдыру?

A) ТермоЭмиссиялық Өзгертушілер.

B) Күн электростанциялары.

C) Жел электростанциялары.

D) Тасқын электростанциялар.

E) Геотермальды электростанциялар.

 

$$$0033

Бағалы өнімдерді алу және мақсатты өзгерістерді жүргізу үшін биологиялық агенттерді (микроағзаларды, өсімдіктер клеткаларын, жанауарлар клеткаларын, клетканың бөлшектерін: клеткалық мембраналар, рибосомалар, митохондриялар, хлоропласттар) пайдалану?

A) биотехнология.

B) нанотехнология.

C) химотехнология.

D) экотехнология.

E) физиотехнология.

 

$$$0034

Биотехнология бағытына жатпайтын?

A) Микроағзалар және культивациялық эукариотты клеткалар көмегімен биологиялық белсенді қосылыстарды (ферменттер, витаминдер, гормональды препараттар).

B) Микроағзалар және культивациялық эукариотты клеткалар көмегімен дәрі препараттарды (антибиотиктер, вакциналар, іркіттер) және азық қосымшалар ретінде пайдаланатын белоктар, аминоқышқылдарды өңдеу.

C) Химиялық реагенттер шығынын азайту немесе толық жою, ерітіндер ластануын төмендету, толық өнімдер сапасын жоғарлату, әртүрлі технологиялық процестерді жеңілдеті, тиімділігін жоғарлату, уақытты азайту.

D) Қоршаған ортаның ластануынан қорғау биологиялық тәсілдер (ақаба суларды, топырақтың ластануынан биологиялық тазалау) және өсімдіктерді зиянкестерден және аурулардан қорғауға қолдану.

E) Микроағзалардан жаңа пайдалы штаммдарды, өсімдіктер сорттарын, жануарлар тұқымдарын құрастыру.

 

$$$0035

Қандай бактериялар су ортасынан мұнайдың көмірсутек сорбциялау және эмульгандыру үшін қолданады?

A) Ashbya gossypii.

B) Sulfolobus.

C) Pseudomonas.

D) Citrobacter, Zoogloea.

E) Rhodococcus және Nocardia.

 

$$$0036

Бір түр ағзалардан басқасына генді тасымалдануын (трансгенез) орындату үшін бірнеше күрделі операцияларды орындау қажет, келесінің қайсысы оған жатпайды:

A) Әртүрлі тегі бар ДНК кейбір фрагменттерін плазмид құрамындағы біркелкі молекулаға қосу (тігу).

B) Инсулин, интерферон және соматотропин (өсу гормоны) сияқты гормондарды өнеркәсіптің санында синтездеу.

C) Бактериялар, өсімдіктер немесе жануарлар клеткалардан генды (ДНК-ның кейбір фрагменттерін) бөлу. Кейбір кезде бұл операцияны қажетті гендердің жасанды синтезімен ауыстырады.

D) Қажетті гены бар гибридты плазмидты ДНК қожайын клеткасына еңізу.

E) Жаңа қожайында бұл генды көшірмесін жасау (клондау) және оның жұмысын қамтамасыз ету.

 

$$$0037

Қандай термин бірнеше зерртеу нәтижесінде пайда болған, онда белгіленген, суйқтар униполярды (анодты немесе катодты) электрхимиялық әсерге тартылған термодинамикалық тұрақсыз жадайға ауысып релаксация уақыт кезеңде аномальды жоғары химиялық белсенділікті көрсетеді?

A) биотехнология.

B) нанотехнология.

C) биохимиялық реакция.

D) электрохимиялық белсендіру.

E) энергетикалық белсендіру.

 

$$$0038

Электрохимиялық белсендіру терминын ғылымға кім еңізген?

A) П. С. Паллас.

B) В. В. Докучаев.

C) В.М. Бахир.

D) Н.Ф. Реймерс.

E) Р. Дажо.

 

$$$0039

Электрохимиялық белсендірудің қорытынды өнімі?

A) концентратталмаған химиялық заттар.

B) белсенді ерітінділер.

C) белсендірілмеген ерітінділер.

D) концентратталған заттар.

E) ауыр металдар және қалдықтар.

 

$$$0040

Электрохимиялық белсендіру жеке технологиялық процес ретінде қолданбайды. Оның мақсаты....

A) ерітінділер латануын төмендету.

B) толық өнім сапасын жоғарлату.

C) химиялық реагенттердің шығынын азайту және әртүрлі технологиялық процестерді қарапайымдылау.

D) химиялық реагенттер шығынын азайту немесе толық жою.

E) қалдықтарды утилизациялау.

 

$$$0041

Кейбір атомдар деңгейде заттармен жұмыс жасау технологиялар?

A) биотехнологиялар.

B) нанотехнологиялар.

C) химотехнологиялар.

D) геотехнологиялар.

E) электротехнологиялар.

 

$$$0042

Қай жылы атомдармен манипуляция жүрзізу үшін бірінші құрал пайда болған – тунельды микроскоп, IBM ғылымдармен ашылған?

A) 1991 жылы.

B) 1987 жылы.

C) 1988 жылы.

D) 1981 жылы.

E) 1985 жылы.

 

$$$0043

Нанотехнологияларды қоршаған ортаны бақылау үшін пайдалануға болады. Жаңа «қалдықсыз» қоғамды қалыптастыруда нанотехнологияның екінші даму бағытын көрсетіңіз:

A) өзіне сорбенттер, мембраналар және катализаторларды кірістіреді, олар экологиялық қауіпсіз және энергия сақтау технологиялық процестерде қалдықтарды тазалау, сәулеленуден қорғау үшін кең қолданылады.

B) нанореакторлар мен наносенсорларды кірістіреді.

C) көп көлемді қалдықтармен байланысты өндірістен бас тарту және оларды «жасыл» технология деп аталатынға ауыстыру.

D) дәстүрлі материалдардың мықтылыққа ие, бірақ кіші салмақты полимерды матрицаға нанобөлшектерді кіргізу көмегімен композиттерді жасақтауды кірістіреді, одан басқа нанотехнологиялық материалдармен өңделген материалдармен беттерді пайдалану.

E) нанодатчик және наноэлектронды құралдар көмегімен қоршаған ортаның ластануын және табиғи көріністерді зерттеу және реттеу.

 

$$$0044

1 нанометр (нм) нешеге тең?

A) миллиметрдің миллиондық бөлігіне.

B) миллиметрдің триллиондық бөлігіне.

C) миллиметрдің миллиардты бөлігіне.

D) метрдің миллиондық бөлігіне.

E) метрдің триллиондық бөлігіне.

 

$$$0045

Мұнай, газ және суды жинақтау, тасымалдау және бригадалық есептеу технологиялық кешен қамту тиісті....

A) технологиялық аппараттарға түсу алдында ағындарды бөлінуге дайындау.

B) кейбір кең орындары, кең орындар учаскілері, соның ішінде әрбір өндіріс бригада бойынша жинақтау және тасымалдау объектілердің орталық принциптерді сақталуымен мұнай, газ және сулар өндіруін өлшеу және есептеу.

C) тауарлық мұнайдың санын ағынды өлшеу; тауарлық мұнай сапасын анықтау.

D) мұнайды судан терең бөлуі, мұнайды тұщыздандыру (егер бұл тауаралық өнімді тапсыру шарты бойынша қажет болса).

E) күкіртсутектен, мұнайдан, механикалық қосылыстардан тазалауын, олардың дегазациясын кірістіретін пласт ақаба суларды тазалау.

 

$$$0046

Скважиналар өнімдерді алдын ала бөлу технологиялық кешендер қамтиды....

A) технологиялық аппараттарға түсу алдында ағындарды бөлінуге дайындау.

B) кейбір кең орындары, кең орындар учаскілері, соның ішінде әрбір өндіріс бригада бойынша жинақтау және тасымалдау объектілердің орталық принциптерді сақталуымен мұнай, газ және сулар өндіруін өлшеу және есептеу.

C) тауарлық мұнайдың санын ағынды өлшеу; тауарлық мұнай сапасын анықтау.

D) мұнайды судан терең бөлуі, мұнайды тұщыздандыру (егер бұл тауаралық өнімді тапсыру шарты бойынша қажет болса).

E) күкіртсутектен, мұнайдан, механикалық қосылыстардан тазалауын, олардың дегазациясын кірістіретін пласт ақаба суларды тазалау.

 

$$$0047

Мұнай дайындау құрылыстың технологиялық кешені қамтиды....

A) технологиялық аппараттарға түсу алдында ағындарды бөлінуге дайындау.

B) кейбір кең орындары, кең орындар учаскілері, соның ішінде әрбір өндіріс бригада бойынша жинақтау және тасымалдау объектілердің орталық принциптерді сақталуымен мұнай, газ және сулар өндіруін өлшеу және есептеу.

C) тауарлық мұнайдың санын ағынды өлшеу; тауарлық мұнай сапасын анықтау.

D) мұнайды судан терең бөлуі, мұнайды тұщыздандыру (егер бұл тауаралық өнімді тапсыру шарты бойынша қажет болса).

E) күкіртсутектен, мұнайдан, механикалық қосылыстардан тазалауын, олардың дегазациясын кірістіретін пласт ақаба суларды тазалау.

 

$$$0048

Тауарлық мұнайды қабылдау және есептеу технологиялық кешен қамту тиісті....

A) технологиялық аппараттарға түсу алдында ағындарды бөлінуге дайындау.

B) кейбір кең орындары, кең орындар учаскілері, соның ішінде әрбір өндіріс бригада бойынша жинақтау және тасымалдау объектілердің орталық принциптерді сақталуымен мұнай, газ және сулар өндіруін өлшеу және есептеу.

C) тауарлық мұнайдың санын ағынды өлшеу; тауарлық мұнай сапасын анықтау.

D) мұнайды судан терең бөлуі, мұнайды тұщыздандыру (егер бұл тауаралық өнімді тапсыру шарты бойынша қажет болса).

E) күкіртсутектен, мұнайдан, механикалық қосылыстардан тазалауын, олардың дегазациясын кірістіретін пласт ақаба суларды тазалау.

 

$$$0049

Мұндай анықтамаға бір бірінен маңызды айырмашылықты әртүрлі технологиялар жатады, олар жабық типті жылу тартушы сулы жүйелер, жылу регенерациясымен тоңазытқыш мәшиналар негізіндегі жүйелер, жылу регенерациясымен VRF-жүйелер?

A) Жылу регенерациясымен жүйелер.

B) Жинақтауыш типті тоңазытқыш жүйелер.

C) Абсорбциялық жүйелер.

D) Комбинациялық вентиляция.

E) Күн радиацияның жылуын пайдалану.

 

$$$0050

Бұл технологиялар үшін (бірнеше оң жылдары белгілі және кең қолданылатын) ең қызықтысы бүгінгі күндері ол климаттау қондырғы көмегімен электр энергияның пикті бөлшектеудің күндізгіден түнгі кезеңге ығысуы?

A) Жылу регенерациясымен жүйелер.

B) Жинақтауыш типті тоңазытқыш жүйелер.

C) Абсорбциялық жүйелер.

D) Комбинациялық вентиляция.

E) Күн радиацияның жылуын пайдалану.

 

$$$0051

Электр энергияның минимальды шығынымен, негізінде жылу энергияның немесе газдың пайдалануымен толық кондицациясын қамтиды?

A) Жылу регенерациясымен жүйелер.

B) Жинақтауыш типті тоңазытқыш жүйелер.

C) Абсорбциялық жүйелер.

D) Комбинациялық вентиляция.

E) Күн радиацияның жылуын пайдалану.

 

$$$0052

Бірнеше энергиялық сақтау технологияларды ескереді: терезелік екі қабатты сыртқы бөлгіш конструкциялар, комбинациялық вентиляция (табиғи ғимарат периметрі бойынша ашылатын терезелер арқылы реттелінетін және механикалық, ғимараттың орта бөлігінде орналасқан), сәулелену панельдер негізінде жылыту және салқындату, реттелінетін күн қорғаныс қондырғылар (механикалық жалюздер)?

A) Жылу регенерациясымен жүйелер.

B) Жинақтауыш типті тоңазытқыш жүйелер.

C) Абсорбциялық жүйелер.

D) Комбинациялық вентиляция.

E) Күн радиацияның жылуын пайдалану.

 

$$$0053

Токсикалық қалдықтардың сұйықфазалық қышқылдану....

A) сұйық қалдықтар мен ақаба сулардың тұнбасын залалсыздандыру үшін қолданады.

B) газтәрізді және сұйық қалдықтар үшін қолданады.

C) қалдықтардың токсикалық қалдықтардың токсикалықсыз немесе азтоксикалық түтін газдар мен күлдің пайда болуымен жоғары температуралық қышқылдану және ыдырау процесі.

D) ерекше галлоидқұрамы бар токсикалық қалдықтарды жоғары ыдырау дәрежесін алу үшін өртеу пешінің конструкциясы өртеу аймақта қажетті ұзақтылықты, белгілі температурада реагентпен оттектің толық араластыруды қамту керек, оның саны да реттеліну керек.

E) қалдықтардың термиялық өңдеудің бұл тәсілі жоғары тиімді залалсыздандыруды және отын бен химиялық шикізатты ретінде қолдануын қамтиды, ол азқалдықты және қалдықсыз технологиямен табиғи қорлардың тиімді пайдалануына мүмкіндік жасайды.

 

$$$0054

Гетерогенды катализ:

A) сұйық қалдықтар мен ақаба сулардың тұнбасын залалсыздандыру үшін қолданады.

B) газтәрізді және сұйық қалдықтар үшін қолданады.

C) қалдықтардың токсикалық қалдықтардың токсикалықсыз немесе азтоксикалық түтін газдар мен күлдің пайда болуымен жоғары температуралық қышқылдану және ыдырау процесі.

D) ерекше галлоидқұрамы бар токсикалық қалдықтарды жоғары ыдырау дәрежесін алу үшін өртеу пешінің конструкциясы өртеу аймақта қажетті ұзақтылықты, белгілі температурада реагентпен оттектің толық араластыруды қамту керек, оның саны да реттеліну керек.

E) қалдықтардың термиялық өңдеудің бұл тәсілі жоғары тиімді залалсыздандыруды және отын бен химиялық шикізатты ретінде қолдануын қамтиды, ол азқалдықты және қалдықсыз технологиямен табиғи қорлардың тиімді пайдалануына мүмкіндік жасайды.

 

$$$0055

Отынды тәсілдің негізіне не жатады:

A) сұйық қалдықтар мен ақаба сулардың тұнбасын залалсыздандыру үшін қолданады.

B) газтәрізді және сұйық қалдықтар үшін қолданады.

C) қалдықтардың токсикалық қалдықтардың токсикалықсыз немесе азтоксикалық түтін газдар мен күлдің пайда болуымен жоғары температуралық қышқылдану және ыдырау процесі.

D) ерекше галлоидқұрамы бар токсикалық қалдықтарды жоғары ыдырау дәрежесін алу үшін өртеу пешінің конструкциясы өртеу аймақта қажетті ұзақтылықты, белгілі температурада реагентпен оттектің толық араластыруды қамту керек, оның саны да реттеліну керек.

E) қалдықтардың термиялық өңдеудің бұл тәсілі жоғары тиімді залалсыздандыруды және отын бен химиялық шикізатты ретінде қолдануын қамтиды, ол азқалдықты және қалдықсыз технологиямен табиғи қорлардың тиімді пайдалануына мүмкіндік жасайды.

 

$$$0056

Плазма қолдануымен қалдықтарды өңдеу және залалсыздандыру:

A) сұйық қалдықтар мен ақаба сулардың тұнбасын залалсыздандыру үшін қолданады.

B) газтәрізді және сұйық қалдықтар үшін қолданады.

C) қалдықтардың токсикалық қалдықтардың токсикалықсыз немесе азтоксикалық түтін газдар мен күлдің пайда болуымен жоғары температуралық қышқылдану және ыдырау процесі.

D) ерекше галлоидқұрамы бар токсикалық қалдықтарды жоғары ыдырау дәрежесін алу үшін өртеу пешінің конструкциясы өртеу аймақта қажетті ұзақтылықты, белгілі температурада реагентпен оттектің толық араластыруды қамту керек, оның саны да реттеліну керек.

E) қалдықтардың термиялық өңдеудің бұл тәсілі жоғары тиімді залалсыздандыруды және отын бен химиялық шикізатты ретінде қолдануын қамтиды, ол азқалдықты және қалдықсыз технологиямен табиғи қорлардың тиімді пайдалануына мүмкіндік жасайды.

 

$$$0057

Экологиялық таза технологияны пайдалану нені қамтиды?

A) биоәртүрлікті сақтау.

B) экономиканың дамуына.

C) демографияның жақсаруына.

D) әлемдік мәселені шешуге.

E) қоршаған ортаны қорғауды.

 

$$$0058

Қандай елдер үшін қорғаныс патенттермен қамтылған немесе жалпы байлыққа жататын технологияларға мүмкіндікті алу қажет?

A) капиталисттік елдер.

B) социалисттік елдер.

C) дамылған елдер.

D) дамушы елдер.

E) коммунистік елдер.

 

$$$0059

Тұрақты дамудың міндетті шарттары:

A) Қаланың халық санның және урбанизацияның көбейуі.

B) Ауыл-шаруашылық өнімдерінің егіннің жоғарлауы.

C) Ғылыми-техникалық потенциалдың болуы және экологиялық таза технологияға мүмкіндік.

D) Өнеркәсіптік аймақтарды кеңету.

E) Әлемдік экологиялық мәселелерді шешу.

 

$$$0060

Экологиялық таза технологияны жіберу новаторлық адаптацияны және жергілікті немесе ұлттық ерекшеліктерімен еңгізуін ескереді. Келесі міндеттердің ішінде қайыссы жатпайды:

A) ғылыми-техникалық ақпаратқа, соның ішінде жаңа технологиялар туралы ақпаратқа, ерекше дамушы елдерге, мүмкіндікті қамтуға жәрдем беру.

B) адамдар ресурстың дамуымен.

C) зерттеу және өңдеу саласында ұйымдастыру потенциал мен бағдарламалардың орындалуын бекіту.

D) экологиялық таза технологияны және оның потенциалды пайдаланушылар арасында көп мерзімді партнерлік ынтымақтастықтың дамуына жәрдем беру.

E) белгілі аймақ үшін өнеркәсіп инфрақұрылымның дамуы және жергілікті кадрлар санын көбейту.

 

 

7. Пәннің емтихан сұрақтары

1.

1. Мамандандырылған және зертханалық жабдықтармен білім беру үдерісінің қамтамасыз етілуі туралы мәліметтер

 

№ р/с Мамандандырылған аудитория, кабинеттер, зертханалық, шеберханалық және басқалардың тізбесі  
  .№ 411
  Микробиологиялық зертханасы ауд.№ 115
  Қашықтықтан оқыту кабинеті ауд.№ 261
  Компьютерлік сынып, ауд.№ 262

 

МАЗМҰНЫ

Глоссарий………………………………………………………………………………  
1. ПӘННІҢ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ — SYLLABUS................................................  
1.1 Оқытушы жөнінде мәліметтер……………………………......…….......................  
1.2 Пән туралы мәліметтер………………………………………………….................  
1.3 Пререквизиттер……………………………………………………….………........  
1.4 Постреквизиттер……………………………………………………………….......  
1.5 Пәннің қысқаша сипаттамасы………………………......……………………........  
1.6 Курстың тақырыптық жоспары..............................................................................  
1.7 СӨЖ бойынша тапсырмаларды орындау және тапсыру кестесі..........................  
1.8 Әдебиеттер тізімі......…………………………………………………........  
1.9 Бағалау бойынша ақпарат…………………………………………….......  
1.10 Курс саясаты және процедурасы………………………………..............  
2. Дәріс сабақтары...........................................................................................................  
3. Практикалық тапсырмаларды орындау туралы әдістемелік нұсқаулар мен тақырыптар ……….........................................................................................................  
4. СОӨЖ тапсырмалары мен олардың орындалу графигі..........................................  
5. СӨЖ тақырыбы мен орындауға арналған әдістемелік нұсқау................................  
6 Рубеждік бақылауға арналған тестілік сұрақтары.....................................................  
7. Пәннің емтихан сұрақтары........................................................................................  
8. Мамандандырылған және зертханалық жабдықтармен білім беру үдерісінің қамтамасыз етілуі туралы мәліметтер  

 

Х. ДОСМУХАМЕДОВ АТЫНДАҒЫ АТЫРАУ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ҒЫЛЫМДАРЫ ФАКУЛЬТЕТІ


Дата добавления: 2015-02-06 | Просмотры: 773 | Нарушение авторских прав



1 | 2 |



При использовании материала ссылка на сайт medlec.org обязательна! (0.102 сек.)