АНАТОМІЯ, ФІЗІОЛОГІЯ І ГІГІЄНА ДІТЕЙ МОЛОДШОГО ШКІЛЬНОГО ВІКУ
Санның алдынғы бетінде сан бұлшықетінің немесе Скарп атты үшбұрыш trigonum Scarpae орналасқан. Бұл үшбұрыштың жоғарғы қабырғасы шап байламы lig.inguinale, латеральді қабырғасы тігінгіш бұлшықет m.sartorius, медиальді қабыоғасы ішке тартқыш ұзын бұлшықетінен m.addoctor longus. Бел мықын жүлгенің дистальді бөлігі төмен бағытта өтіп, сан бұлшықетінің жүлгесіне, sulcus femoralis ұласады.
Сан бұлшықеті жүлгесінің, sulcus femoralis медиальді қабырғасы санды ішке тартқыш бұлшықеттерден, латеральді қабырғасы санның төрт басты бұшықеті мен медиальді бұлшықетінен, m.vastus medialis тұрады. Бұл жүлгенің бойында сан артериясы, вена қан тамырлары, a. et v.femorales орналасқан. Бұл жүлгенің дистальді бөлігі санды ішке тартқыш бұлшықеттерінің өзекшесіне, canalis adductoris seu canalis vastoadductorius Hunteri ұласады.
Сан өзекшесі
Сан бұлшықеттерінің бойында сан бұлшықеттерінің өзекшесі canalis femoralis орналасқан. Сан өзекшесі, сан бұлшық еттерінң бойында, сан венасының ішкі қапталында орналасқан. Бұл өзекше көбінесе сан жарығы болған жағдайда байқалады. Ұзындығы шамамен 0,5 см. Сан өзекшесінің өзінің сақинасы, сақинаның қабырғалары болады.
Сан жарығы
Сан сақинасы, annulus femoralis, арқылы сан жарықтары шығуы мүмкін, және де ол әйелдерде еркектерге қарағанда жиірек шығады, өйткені әйелдерде жамбас ені кең болғандықтан, ол үлкендеу болады. Жарық өткенде аталған саңылау кіретін және шығатын тесіктері бар өзекке айналады.
Сан сақиналары
Сан сақинасы, annulus femoralis, арқылы сан жарықтары шығуы мүмкін, және де ол әйелдерде еркектерге қарағанда жиірек шығады, өйткені әйелдерде жамбас ені кең болғандықтан, ол үлкендеу болады. Жарық өткенде аталған саңылау кіретін және шығатын тесіктері бар өзекке айналады.
Сан өзекшесінің ішкі сақинасы
Ішкі сақина, annulus femoralis, құрсақтың алдыңғы қабырғасының артқы бетіндегі шаптың латеральдық шұңқырында, fossa inguinalis lateralis, орналасады. Қабырғалары:
- алдыңғы қабырғасы – шап байламы, lig. inguinale;
- латеральды қабырғасы – сан венасы, v.femoralis;
-медиальды қабырғасы – лакунарлы байламнан, lig.lacunare;
- артқы қабырғасы – қырқалы бұлшық еттің фасциялық табақшасы, fascia pectineae тұрады. Бұл тесіктің ішкі беті құрсақтың көлденең бұлшықетінің фасциялық қабықшасымен және ішастармен жауып орналасқан.
Сан өзекшесінің сыртқы сақинасы
Сыртқы тесігі – бұл margo falciformis және оның cornu superius et inferius-пен шектелген, тері асты үлкен венасы маңында орналасқан hiatus saphenus болып табылады.
Қабырғалары:
-алдыңғы қабырғасы – шап байламы, lig.inguinale;
-латеральды қабырғасы – сан венасы, v.femoralis;
-артқы қабырғасы – қырқа бұлшық еттің фасциялық қабықшасы, fascia pectineae.
Сан өзекшесінің қабырғалары
Тесіктер арасындағы кеңістік сан өзегі болып табылады. Оның үш қабырғасы бар: сан венасынан түзілген латеральді қабырға, жалпақ сан шандырының терең жапырақшасынан түзілген артқы ұабырға, және lig.inguinale және fasciae latae орақ тәрізді жиегінің cornu superius құрайтын алдыңғы қабырға.
Соңғысы hiatus saphenus бойында борпылдақтанған және лимфа тамырларымен, v. saphena magna торланған, сол себепті елек пластинка, fascia cribrosa түріне келеді.
Санның ішке тартқыш бұлшықеттерінің өзекшесі, canalis adductorius немесе Гунтер өзекшес і деп аталады. Ол сан өзекшесінің тікелей жалғасы болып табылады. Төменгі бағытта өтіп, тақым шұңқырына ұласады.
Бұл өзекшенің негізгі қабырғалары: медиальді қабырғасы санның ішке тартқыш үлкен бұлшықетінен, m.adductor manus
Латеральді қабырғасы санның төрт басты бұлшыөетінің медиальді бұлшықетінен m.vastus medialis
Алдыңғы қабырғасын санның медиальді және латеральді қабырғасын құраушы бұлшықеттерінің арасындағы фасциялық табақшадан тұрады. Бұл өзекше арқылы сан артериясымен және сан венасы a. et v.femorales және теріасты нерві n.saphenus өтeді. Ол төмен қарай тақым шұңқырына қарай өтеді.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. “Адам анатомиясы”, Рақышев А., 1994ж.
2. “Атлас. Адам анатомиясы”, І том, Ү.Ж.Жұмабаев,Ә.Б.Әубәкіров, Астана, 2005 ж.
АНАТОМІЯ, ФІЗІОЛОГІЯ І ГІГІЄНА ДІТЕЙ МОЛОДШОГО ШКІЛЬНОГО ВІКУ
Допущено Міністерством вищої і середньої спеціальної освіти СРСР як навчальний посібник для учнів педагогічних училищ
Київ. Головно видавництво видавничого об’єднання «Вища школа» 1982
ВСТУП
Анатомія людини — це наука про будову і форму людського тіла. Завдання анатомії — дати послідовний опис форми й структури органів і систем органів.
Фізіологія — наука про динаміку життєвих процесів, що відбуваються в організмі, про функції його органів. Вона вивчає процеси життєдіяльності організму і його клітин, тканин і органів. Вікова фізіологія — наука про функції дитячого організму.
Гігієна дітей і підлітків — наука про охорону і зміцнення здоров’я молодого організму. Гігієна вивчає вплив різних факторів Зовнішнього середовища на організм дитини, а також визначає сприятливі умови для його росту й розвитку. Природничонауковою зоновою гігієни дітей і підлітків є вікова фізіологія та вікова анатомія.
Величезну роль у розвитку анатомії, фізіології, шкільної гігієни, психології і педагогіки відіграли погляди, висловлювання і Цраці вітчизняних просвітителів — О. М. Радищева, О. І. Герцена, В. Г. Бєлінського, М. Г. Чернишевського, М. О. Добролюбова, К- Д. Ушинського та ін. К. Д. Ушинський у працях «Педагогічна антропологія», «Праця в її психічному і виховному значенні» підкреслює, яке велике значення має знання вчителем особливостей дитячого організму, що розвивається.
Багато зробив для посилення уваги до здоров’я підростаючого покоління перший нарком охорони здоров’я М. О. Семашко. Він, зокрема, наголошував на тому, що вікову анатомію, вікову фізіологію, педагогіку й психологію слід розглядати у нерозривному зв’язку з шкільною гігієною.
Комуністична партія і Радянський уряд постійно дбають про дітей. Після Великої Жовтневої соціалістичної революції організовуються перші науково-дослідні інститути і лабораторії, які займаються питаннями охорони здоров’я дітей і підлітків (03ДП). Для повноцінного відпочинку дітей відкриваються піонерські табори, санаторії, парки, майданчики, дитячі курорти. Велика увага приділяється фізичному вихованню. У постанові Центрального Комітету КПРС і Ради Міністрів СРСР «Про дальше піднесення масовості фізичної культури і спорту» (вересень 1981 р.) поряд з іншими заходами, спрямованими на розвиток фізичної культури в країні, передбачено, зокрема, поліпшити фізкультурні заняття з
дітьми дошкільного віку, організувати підготовку і перепідготовку викладачів, лікарів, вихователів дитячих садків з теорії і практики фізичного виховання.
Охорона здоров’я дітей, забезпечення оптимальних умов для їхнього росту і розвитку можливі при умові, що вчителі матимуть відповідні знання з анатомії, фізіології й шкільної гігієни. Крім того, вчитель має володіти необхідними знаннями з педагогіки й психології. Тільки виходячи з сукупності даних всіх цих наук можна правильно розв’язувати питання охорони й зміцнення здоров’я школяра, гармонійного розвитку його духовних і фізичних можливостей.
Знання дитячої психології допомагає вчителеві краще розуміти дитину, враховувати її психічний стан, цілеспрямовано впливати на негативні моменти в її поведінці. Педагогічна психологія вивчає психіку учнів у процесі навчально-виховної роботи. Природно, що науковою основою педагогічної психології є фізіологія вищої нервової діяльності. Лиш підсумувавши дані цих наук, можна судити про вікові анатомо-фізіологічні й психологічні особливості дітей та підлітків, що дає змогу вчителеві успішно здійснювати моральне, естетичне, трудове, розумове й фізичне виховання підростаючого покоління.
Дата добавления: 2014-12-11 | Просмотры: 2673 | Нарушение авторских прав
1 | 2 | 3 | 4 |
|