Веналар. Веналар қан тамырлар жүйесінің ішінде, қанды мүшеден кері қайтарушы
Веналар қан тамырлар жүйесінің ішінде, қанды мүшеден кері қайтарушы, (везды) тармағы болып табылады, бұлар посткапиллярлық венулалардан басталады. Қан қысымы төмен 15 – 20 мм сынап бағанасымен, жылдамдығы (мүшелерде) 10 м/с. Қабырғасындағы эластинді элементтері салыстырмалы түрде әлсіз дамыған. Құрылысына байланысты веналар екі топқа бөлінеді: талшықты (ет типті) және талшықсыз (етсіз вена). Талшықсыз (етсіз венаға) миды жұмсақ және қатты қабықтарындағы веналар жатады. Көздің торлы қабығында да етсіз вена болады. Бұл аталған қабықтардағы қан өзінің ауырлық күшіне қарай ірі венозды тармақтарға өте оңай жылжып өтеді. Бұлардың қабырғасы өте жұқа, ортаңғы қабығы тіпті болмайды.
Ет типті веналар қабырғасында етті элементтер жақсы дамыған, диаметрі әртүрлі. Ортаңғы қабығының құрамындағы ет жасушаларының дамуына байланысты бұл веналар үш топқа бөлінеді: нашар етті, орташа етті және етті элементтер күшті дамыған болып. Етті элементтер әлсіз нашар дамыған веналарға (ірі) жоғарғы қуысты вена, кеуде, қол веналары жатады. Адамның тік жүруіне байланысты бұл веналардағы қан өзінің салмағымен және кеуде (көкірек) жасушасының дем алу қимылдарының арқасында қанды жүрекке алып келеді.
Етті элементтері орташа дамыған иық венасы. Етті жасушалары күшті дамыған венаға дененің төменгі бөлігіндегі ірі веналар жатады. Ет жасушалары бұл веналардың үш қабығында да болады. Оның ішінде ең негізгі жамбас венасы. Жамбас венасының ішкі қабығының құрамында қатпарлар тәрізді клапандары (қақпақшалары) болады. Клапандар венаның саңылауына қараған эндотелиальды жасушалардан түзілген – (қақпақшалар).
Тамырлардың саңылауына қараған жақтауында эндотелий астында эластинді талшықтар басым, ал қарама – қарсы жағында коллаген талшықтары көп. Мұндай клапандар венозды қанды кері ағуына кедергі келтіріп, оны жүрекке бағыттайды. Сонымен бірге клапандар венада әртүрлі сыртқы әсерлердің арқасында болатын (атмосфера қысымының өзгеруі, бұлшық еттің қысылуы т.б.) өзгерістерден де сақтайды. Төменгі қуысты венада етті элементтері жақсы дамыған.
Дата добавления: 2015-10-20 | Просмотры: 1060 | Нарушение авторских прав
|