D. кіші жануарларда аз
E. кіші жануарларда көп
31. Қоршаған орта температурасының артуға негізгі зат алмасуға қалай әсер етеді?
A. артырады
B. екі фазалы өзгертеді
C. жоғарлатады
D. төмендетеді, кейін арттырады
E. өзгерпейді
32. Солтүстіктегі халықтарды зат алмасу қандай?
A. төмен
B. фазалы өзгереді
C. оңтүстіктегідей
D. жоғары
E. орта белдеудегілердікіне қарағанда аз
33. Жануар тектес тағамның қорытылуы
A. 30%
B. 85%
C. 95%
D. 90%
E. 98%
34. Негізгі зат алмасу энергиясы неге жұмсалады?
A. тыныс алуға, дене температурасын сақтауға, өңеш ферменттерінің секрециясына, жүрек және бауыр жұмысына
B. тыныс алуға, өңеш тракты моторикасына дене темппературасын сақтау, жүрек жұмысына
C. орта температурасын сақтауға, жүрек-бауыр, қаңқа және тыныс алу бұлшықеттерінің жұмысына
D. дене температурасын сақтау, ас-қорыту жүйесінің барлық функциясын орындауға, жүрек-бауыр, ішкі секреция бездерінің жұмысына
E. ас сіңірілуіне, ас қорытылуға, бүйрек және бүйрек жзұмысына
41. Негізгі зат алмасуға қосымша жұмыс дегеніміз?
A. бұлшықет жұмысы мен ас-қортыту аппараты мен секреторлық функциясына энергия жұмсау
B. асқазан-ішек тракты моторикасы, жүрек жұмысына энергия жұмсау
C. дене температурасын сақтауға, тыныс алуға энергия жұмсау
D. дене температурасын сақтауға өт қабының жұмысына энергия жұмсау
42. Қажетті зат алмасудан факторлы зат алмасудың ауытқу процентін немен анықтайды?
A. кестемен
B. номограммамен
C. рид формуласы бойынша
D. дрейер формуласы бойынша
E. неррет формуласы бойынша
43. Қажетті негізгі зат алмасу көлемін немен анықтайды?
A. Гаррис – Бенедикт кестесімен
B. Нерпетоф формуласымен
C. Голтьмен формуласымен
D. Рубиньштеин формуласымен
E. Катць формуласымен
43. Көміртегінің коллориялық коэффициенті негі тең?
A. 2,6ккаль (10,7кДж)
B. 4,1ккаль (17,2кДж)
C. 5,0ккаль (21,0кДжд)
D. 5,9ккаль (24,2кДж)
E. 9,3ккаль (38,9кДж)
44. Кесте бойынша қажетті зат алмасу көлемі мына мәліметтермен анықталады?
A. жынысы, тыныс алу жилігі, жасы
B. жынысы, тыныс алу жиілігі, бойы
C. массасы, пульс жиілігі, жынысы
D. массасы, бойы, жасы
E. массасы, пульс жиілігі, жасы
45. Негізгі зат алмасуды анықтау кезінде қандай шарттарды бақылау керек?
A. аш қарын жағдай жатқан бойда 18-20С0 темп
B. аш кезіндегі жағдайы отырған кезде 10-13С0 темп
C. аш кезіндегі жағдайы отыфрған кезде 25-30С0 темп
D. тамақтан соң 1-2сағ кезде
E. жатқан кезде 18-20С0 темп
45. Ақуыздың физикалық жылу коэффициенті неге тең?
A. 4,0ккаль
B. 4,1ккаль
C. 4,3ккаль
D. 5,0ккаль
E. 5,4ккаль
46. Орта ауырлықтағы жұмыс кезінде 2 күн аралығында ересек адамның ақуызға қажеттілігі
A. 0,3-0,5гр 1кг массаға немесе 20,0-36,0г
B. 0,5-0,7гр 1кг массаға немесе 35,0кг, 0,50гр
C. 1,0-102гр 1кг массаға немесе 70,0-80,0гр
D. 1,5-1,7гр 1кг массаға немесе 110,0-120,0гр
E. 2,2-2,5гр 1кг массаға немесе 140,0-155,0гр
47. Тамақты қабылдау мен энергияның шығыны....
A. төмендетеді
B. өзгертпейді
C. арттырады
D. фазалы өзгертеді
E. алдын төмендетеді кейін арттырады
48. Көміртегіні қабылдау энергияның шығындалуын неше проценттке артырады?
A. 3%
B. 5%
C. 10%
D. 14%
E. 20%
49. Ақуызды қабылдау энергияның шығындалуын неше процентке арттырады?
A. 5%
B. 10%
C. 15%
D. 20%
E. 30%
50. С-дәруменіне емізулі аналардың тәуліктік қажеттілігі
A. 40мг
B. 50мг
C. 70мг
D. 80мг
E. 100мг
51. Бертло бомбасында жанған кезде көміртегінің жылулық коэффициенті неге тең?Ю
A. 3,5ккаль
B. 4,1ккаль
C. 4,5ккаль
D. 5,0ккаль
E. 5,6ккаль
52. Ағзадан тыныш қалыпта көмірқышқыл газы қанша мөлшерде бөлінеді?
A. 50-800мм\мин
B. 80-100мм\мин
C. 100-150мм\мин
D. 200-300мм\мин
E. 400-600мм\мин
Тестілік тапсырманың жауап эталондары (Зат алмасу)
Температура реттелуінің физиологиясы.
Дене температурасының тұрақтылығы гомеостаз параметрлерінің ең маңызды көрсеткіші болып табылады. Себебі осы тұрақтылықтың арқасында организмдегі барлық физиологиялық процестер жүреді. Өмірлік маңызы бар температураны бір деңгейде ұстап тұратын механизмдер мен орталықтың құрылымын білу аркылы қызбаның даму механизмін түсінуге болады. Қызба түрлі патологиялық процестерде кездеседі. Оны ұғыну болашақ дәрігер үшін манызды орын алады.Қоршаған орта өзгерістеріне қарамастан дене температурасының неге бір қалыпты деңгейде тұратынын анықтау осы такырыптың өзекті мәселесі.
Температуралық гомеостаз.
Организмдегі жылудың ендірілуі органдар мен тканьдердегі зат алмасу карқынына байланысты, кейбір органдар мен тканьдерде зат алмасу процесі ете жоғары жылдамдықпен жүреді, ал адам денесінің кейбір аймақтарында жылу өндіру төмендеу жүреді. Қаркынды зат алмасу процесінде пайда болған жылуды периферияға тасымалдау канның атқаратын кызметі. Қан адам организмін түгел аралап, жылуды периферияға, шеткі аймақтарға тасымалдайды.Осы механизмнің нәтижесінде дене температурасы бір деңгейде сақталып тұрады. Дененің сыртқы тканьдерінің канмен қамта.масыз етілуінің бәсендеуі немесе жоғарылауына байланысты денснің сырткы бөлімінін жылынуы немесе суынуы, яғни адам денесінің температуралық гомеостазы сақталады.Зат алмасу процесінде түзілген жылудың организмде таралуы келесі механизммен түсіндіріледі. Егер коршаған орта температурасы төмендесе, дененің тері тамырлары тарылып, артерия – веналық анастомоздар іске қосылып, ішкі мүшелердің қантамырлары босаңсып, олардың қантамырларындағы қан көлемі артады. Яғни жылудың жинакталуы немесе кумуляциясы пайда болады да, денеден жылудың берілуі төмендейді. Ал егер қоршаған орта температурасы жоғарыласа, тері астында орналасқан тамырлар кенейіп,тері астындағы кантамырлардағы кан көлемі артады, артерия – веналық анастамоздар жабылып, ішкі мүшелердің кан тамырлары тарылып, жылудың денеден бөлінуі артады.
Дене температурасы және изометрия.
Дененін тереңірек орналасқан тканьдеріндегі температура каннын жылуды тасымалдау қызметіне байланысты біркелкі жайылған және орта есеппен 36,7 – 37° С болады. Осы температураның тәуліктік ауытқуы егер организм салыстырмалы тыныш күйде болса 1° с шамасында болады. Сондықтан адам денесінің «гомойотермді» ядросы туралы ұғым туындаған. Бұл ұғымға адам денесінің 1 см және одан да тереңірек орналасқан тканьдері жатады. Мысалы: бауырдын, мидың, бүйректің температурасы басқа мүшелерге қарағанда жоғарырақ. Адам аяқ – колдарының дистальді бөлімдерінің температурасы, аяқ –қолдардың проксимальді бөлімдеріне және теренде орналасқан ткандерге қарағанда төмен.Егер адам 25-26° С температурадағы ортада болса, онын тереңдегі орналаскан мүшелерінің температурасы салыстырмалы түрде сақталады. Сыртқы ортаның температурасы төмендесе ігакі мүшелердің тұрақты сақталып тұрған температурасы төмендеп, ал қоршаған орта температурасы жоғарыласа — ішкі мүшелердің температурасы жоғарылайды.
Дата добавления: 2015-12-15 | Просмотры: 858 | Нарушение авторских прав
|