 |
|
АкушерствоАнатомияАнестезиологияВакцинопрофилактикаВалеологияВетеринарияГигиенаЗаболеванияИммунологияКардиологияНеврологияНефрологияОнкологияОториноларингологияОфтальмологияПаразитологияПедиатрияПервая помощьПсихиатрияПульмонологияРеанимацияРевматологияСтоматологияТерапияТоксикологияТравматологияУрологияФармакологияФармацевтикаФизиотерапияФтизиатрияХирургияЭндокринологияЭпидемиология |
Уретра микрофлорасы
Уретрада рН қышқылды, бактероидтар, стрептококктар, гарденереллалар, хламидиялар, микобактериялар смегматис кездеседі. Жынысты гормондар пайда болғанда рН қышықылды болады, қайтадан лактобациллалар мекендейды, осы лактобациллалар Додерлейн таяқшасы деп аталады. Тағы бактероидтар, микоплазмалар, гарденереллалар, клостридиялар. Адамның жүйелерінде және мүшелерінде микроорганизмдер кездеседі, ал ішкі мүшелерде микроорганизмдер болмау керек.Адамның жүрегі, өкпесі, миы, бауыр, бүйрек стерильды болады.Қалыпты жағдайда теріде, мұрын жұтқыншақта, асқазан - ішек жолдарында, жыныс мүшелердың төменгі бөліктерінде микроорганизмдер мекендейды. Қалыпты микрофлора резидентты және уақытша болады.Резидентты микрофлора сау адамдарда кездеседі және жоғалса қайтадан қалпына келу мүмкін.Уақытша микрофлора патогенды және шартты патогенды микробтар теріде немесе шырышты қабықтарда қысқа мерзімде болу мүмкін. Резидентты микрофлораның манызы. Пайдалы қызметі Патогенды бактериялардан қорғайды. Тоқ ішектын бактериялары витаминдер К және В тобының витаминдерын тузеді.Иммунитетті арттырады.Патогенды бактерияларға қарсы бактериоциндерді тузеді. Тері 1.75 ш.м қурайды, сондықтан теріде 1000-10000 бактериялар кездеседі. Бірақ теріде мекендейтын микрофлоранын түрлері 10-15 бар, теріде қолайсыз жағдай құрғақ, қышқылды рН, қөрек заттар аз, осыған бейімделген микробтар ғана кездеседі.Стафилококктар, пропионобактериялар,стрептококктар, протейлер, бревибактериялар, питироспорум санырауқұлақтары. Тыныс жолдарында мұрын және жутқыншақта аз бактериялар кездеседі, қолайсыз болғандықтан. Дифтероидтар, алтындалған стафилококк, епидермальды стафилококк,гемолитикалық стрептококк,нейсериялар, гемофилды таяқшалар. Ауыз қуысында микробтар үшін қолайлы жағдай қоректік заттар, ылғалды.Ауыз қуысында 200 түрлер бар, аэробты және анаэробты бактериялар, вирустар, ашытқы тәрізді санырауқұлақтар, қарапайымдылар.Асқазан және ащы ішекте миробтар саны аз болады, қышқылды рН, сондықтан қышқылға төзімді бактериялар мекендейді. Лактобациллалар, бифидобактериялар, бактероидтар, хеликобактер.Хеликобактер асқазан және ішек жолдарының жарасын шақырады. Тоқ ішекте адам организмнің мутуалистері мекендейді. 300-500 түрлері. Бифидобактериялар, ентерококктар, лактобациллалар, стафилококктар, клостридиялар, ішек таяқшасы, клебс микоплазмалар, клебсиеллалар, псевдомонад, кандидалар. 95% анаэробты бактериялар,1-4% аэробтар.Жаңа туған нәрестелердың қынабында, бірінші күндері стафилококктар, ентерококктар және дифтероидтар. 4 күні лактобациллалар кездеседі,қышқылды рН болғандықтан. Сілітілі рН жынысты жетілу болғанша стафилококктар, стрептококктар, дифтероидтар, ішек таяқшасы кездеседі. 68.Дисбактериоз. Оның қалыптасуына әсер ететін факторлар Эубиоз жағдайы - адам организмі мен қалыпты микрофлораның динамикалық тепе - теңдігі - қоршаған ортаның эртүрлі факторлары, стресстік жағдай, бақылаусыз антимикробты препараттарды қолдану, сәулелермен емдеу жэне химиотерапия, тиімсіз тамақтану, операциялардың эсерінен бүзылуы мүмкін. Нэжісінде колонизациялық резистенттілік бүзылады. Ақаулы жолмен көбейген транзиторлы микроорганизмдер индол, скатол, аммиак, күкірттісутек сияқты заталмасудың улы өнімдерін өндіреді.Микрофлораның қалыпты функцияларын атқара алмайтын жағдайы дисбактериоз жэне дисбиоз деп аталады.Дисбактериоз кезінде, қалыпты микрофлораның құрамына кіретін бактериялардыңтұрақты сандық және сапалық өзгерістері болады. Дисбиоз кезінде микроорганизмнің басқа топтарының арасында да өзгерістер болады (вирустар, саңырауқұлақтар жэне т. б.). Дисбиоз жэне дисбактериоз эндогенді инфекцияларға әкелуі мүмкін. Дисбиоздарды этиологиясы бойынша (саңырауқүлақты, стафилакокты, протейлі жэне т.б), және орналасқан жеріне (ауыз, ішек, қынап т.б. дисбиоздары) байланысты жіктейді. Қалыпты микрофлораның қызметі мен қүрамының өзгеруі эртүрлі бұзылыстармен (жүқпа, диарея, іш қату, мальабсорбция синдромы, гастрит, колит, ойық жара ауруы, қатерлі ісік, аллергия, зэртас ауруы, гипо және гиперхолестеринемия, гипо жэне гипертензия, тіс жегі, артрит, бауыр зақымдалуы және т.б. дамуымен) қатар жүреді (15-тараудан қара).Адамның қалыпты микрофлорасының бүзылуы келесі жолмен анықталады: 1. Белегілі биотоптың (ішек, ауыз, тері т.б.) микробиоценоз өкілдерінің сандық және түрлік қүрамын анықтау сүйтылған зерттеу материалын, шайындыны сэйкес қоректік орталарға (Блаурок ортасы- бифидабактериялар үшін, МРС-2 ортасы - лактобактериялар, анаэробты қанды агар - бактериодтар, Левин немесе Эндо ортасы-энтеробактериялар; өтті-қанды агар - энтерококтар; қанды агар-стрептококтар мен гемофилдер; ЕПА фурагинмен-көкірің таяқшасы, Субро ортасы -саңырауқүлақтар үшін т.б.) себу жолы мен таңбалау әдісі арқылы жүргізіледі. 2. Зерттеу материалдарында микробтық метобалиттерді -дисбиоз маркерлерін анықтау (май қышқылдары, май қышқылды альдегитер, ферменттер жэне т.б.).Мысалы, нәжісте бета-аспартил - глицин жэне бета - аспартил - лизиннің анықталуы микробиоценоздың бүзылуын дәлелдейді, өйткені қалыпты жағдайда бүл дипептидтер ішектің анаэробты микрофлорасымен метаболиттелінеді. Қалыпты микрофлораны қалыптастыру үшін: а)селективті деконтаминациялау жүргізеді; б) лиофилді кегітіру әдісімен тірі бактериалардан -ішектің қалыпты микрофлора өкілдерінен - бифидобактериялардан (бифидумбактерин), ішек таякшаларынан (колибактерин), лактобактериялардан (лактобактерин) жэне т.б. алынған пробиотиктер (эубиотиктер) препрараттарын тағайындайды. 69.Гнотобиология және оның Медициналық микробиология мен Иммунологияда алатын мәні. 70.Организмге физикалық,химиялық,биологяилық факторлардың әсер етуі.Температура әсері.Радиация,ультрадыбыстардың микробтарға тигізетін әсері. 71.Стерилизация. Микробиологиялық стерилизацияны қадағалау. Стерилизацияны физикалық, химиялық жəне миханикалық əдiстермен жүргiзедi. Физикалық факторларға спиртовка отында қыздыру, мысалы: Бактериологиялық тұзақтар мен цинцеттердi. Пастер пешiмен құрғақ буы арқылы стерильдеу – 45 минут бойы 165-170 С-та қыздырып бактериоцидтiк əсер беруге негiзделген. құрғақ бумен шыны ыдыстарды стерильдейдi. Автоклавтағы қысым асты бу - қоректiк орталарды орама-тану материалдарын, төсек материалдарды стерилизациялауға негiзделген. Тиндализация – жоғарғы температураға төзiмсiз заттарды /қан сарысуы, витаминдер/ стерилизациялау тəсiлi. УК сəулелермен бокстардың, операция бөлмелерiнің, бала мекемелерiнің ауасын стерильдейдi. қайнату – шприцтердi, ұсақ хирургиялық инструменттердi, жабын жəне бұйым шыныларын стерильдеуге негiзделген. Пастеризация – сусындар мен азық-түлiктердi стерильдеу. Механиалық стерильдеу – микроорганизмдердi ұсақ санлаулы фильтрлерде ұстап қалуға негiзделген. Химиялық стерильдеу əдiсiнде бактериоцидтiк қасиетке ие химиялық заттарды қолданылады. 26. Стерилизация режимiн таңдағанда бастапқы контаминацияға көүiл аудару қажет, оны сандық ғана емес сапалық тұрғыда бағалайды, яғни микробтын стерильдеушi фактроға төзiмдiоiгiн анықтайды. Стерилизация режимiн қадағалау үшiн жаңа диагностикумдар құралуда. Тест – дақыл ретiнде қолданылады, оның спорасы 1210С-та 15 минут iшiнде жойылады. Автоклавтық əсерiн бақылау үшiн физикалық əдiстермен қадағалайды, мысалы: бензонафтоллин – балқу температурасы 1100С, антиспирин- 1130С, бензоидты қышқыл-1200С. Автоклавтағы температура жеткiлiктi болса алынған бояуға тиiстi заттар балқытып белгiлi бiр түске боялады. 27. Екi тест обьектiлерiн дайындау: а/ жiбек жiп, Е. coli дақылынан алынған. б/ жiбек жiп, спора түзушi дақылмен алынған жiптердi 5%-тi фенол ерiтiндiсiне, 5%-i лизол ерiтiндiсiне, 10%-i хлор. известь ерiтiндiсiне 5 жəне 60 минутқа салып қоямыз, кейiн зерттелетiн заттардан жуып тастаймыз. қоректiк бульонға егiп, термостатқа қоямыз. қойылған тəжiрибиенің нəтижесiне қарап, қорытынды жасаймыз. Петри табақшасындағы тестiк – дақыл егiлген қоректiк ортаның бетiне фильтр қағазынан жасалынған дискiлердi зерттелетiн ерiтiндiлерге алып, бетiне қоямыз. Инкубациядан кейiн антибактериальдық əсердi бактерия өсуiнің дискiлердің шетiндегi зоналарға қарап бiлемiз. Микробиологиялық лабораторияларда дақылды өсiру үшiн жəне оны сақтау үшiн лабораториялық ыдыстарды стерилизация жасау үшiн жəне т.б. мақсатта мынандай төмендегi аппараттар қолданылады: 1) Термостат – бұл аппаратта температура бiр қалыпты сақталынады. Микроорганизмдердің негiзгi оптимальды көбею температурасы 37оС. 2) Микроанаэростат - микроорганизмдердің анаэробты жағдайда өсiретiн аппарат. 3) Тоңазытқыш – бұл микроорганизм дақылын, қоректiк ортаны, қанды, вакциналарды, сарысуларды т.б. бұзылатын биологиялық активтi препараттарды сақтайды. 4) Центрифуга – микроорганизмдердi, эритроциттердi басқа да клеткаларды бiртектi емес сұйықтықтардан бөлiп алу үшiн қолданылады. 5) Кептiру – стерилизация шкафы Пастер пешi – лабораториялық ыдыстар мен басқа да материалдарды ауа арқылы стерилизациялау. 72.Микробиологические основы асептики, антисептики и дезин-фекции. Микробиологиялық бақылау. Асептика – емдiк жəне диагностикалық манипуляцияларда адам организмiнің тканiне немесе қуыстарына қоршаған ортадан микроорганизмдердің түсiп кетуiнің жəне зерттеу материалдарының қоректiк ортаның дақылдарының лабораториялық зерттеулерi кезiнде залалдануының алдын алатын шаралар жүйесi. Асептика инструменттердің, материалдық стерилизациясын, медицина қызметкерлерiнің қолының тазалығын, негiзгi санитарлы-генетикалық шаралардың сақталуын қамтамасыз етедi. Антисептикалық - терi мен кiлегейлi қабықшаның жарақаттанған немесе жанасқан жерлерiнде инфекциялық процесс тудырушы микроорганизмдердi жоюға бағытталған емдiк-профилактикалық шаралар комплексi. 73.Химиотерапевтикалық препараттардың мінездемесі және анықтамасы.Химиопрепараттарға қойылатын талаптар. Барлық дәрі-дәрмек сияқты әрбір антимикробты химиопрепараттар тобының макроорганизмге микробтарға және басқа дәрілік заттарға жанама әсері болады.Препараттардың уытты әсері.Антимикробты препараттардың уытты әсеріне балалар,жүкті әйелдер,әрі бүйрек.бауыр қызметтері бұзылған науқастар жиі шалдығады.Нейротоксикалық-гликопептидтер мен аминогликозидтер ототоксикалық яғни есту нервіне әсер етіп нефротоксикалық полипептидтер,аминогликозидтер.жалпы улық кан түзуді тежеу(тетрациклиндер,сульфаниламидтер,левомицетин,хлорамфеникол,оның құрамында сүйек кемігі қызметінің супрессоры-нитробензен бар,) тетратогенді аминогликозидтер,тетрациклиндер балалармен ұрықтың шеміршегін және сүйек дамуын тіс эм 74.Антибиотиктер. (Ашылу тарихы және анықтамасы.Алыну тәсілі бойынша антибиотиктердің классификациясы, химиялық құрылысы, спектрі.) Антибиотиктер хим қосылыстардан,олардың жартылай синт.және синт аналогтарынан дайындалған химиотерапевтік препараттар.Олар аз конц микрроорг мен ісіктерді жоюшы немесе зақымдаущы әсер көрсетеді.Антибиотик алу көзіб.т Актиномицеттер бұтақталған бактериялар.Көгерткіш саңырауқұлақтар бета лактамды,фузидиев қышқ синтездейді.Кәдімгі бактериялар эубактерия,бацилла,полимиксин өндіреді.Антибиотик алудың үш тәсілі бар Биология синтез арқылы Хим модификациялау арқ Алдымен биосинтез жолымен антибиотик алынады.Одан кейін оның мол модификация жолымен түрін өзгертеді,мысалы белгілі радикалды қосқан кезде препараттың микробқа әсері жақсарады.Хим синтез арқ,оның мол хим жолмен синтезделеді. Антибиотик классификациясы Бета лактамдар мол негіәзін лактамды сақина құрайды,ол бұзылғанда препарат өзінің белсенділігін жояды.ісер ету типі бактерицидті.оған пеницилин,цефалоспориндер,монобактам жатады.пеницилин грамы оң бактерияға қарсы белсенді,ағзадан тез шығарылады.Цефалоспориндер әсер ету спектрі кең,грамы теріс бактерияға белсенді.цефазолин,цефалотин,цефатаксим,цефепим жатады.Карбапенемдер бета лактамазалардың ішінде кең спектрлі әсері бар,бета лактамаза әсеріне резистентті.Монобактамдар бета лактамазаға резистентті.әсер ету спектрі тар.Аминогикозидтер мол амино тобы бар қосылыс.оған стрептомицин жатады.тетрациклиндер құрамында төрт циклды қосылыс бар.қазіргі кезде доциклинды қолд.әсер ету типі статикалық риккетсия,хламидияғмикоплазмаға қарсы қолд.Макролидтермакроциклды мол тұқымдастығы.Эритромицин кең қолд антибиотик әсер ету спектрі кең,әсер ету типі статикалық.Линкозаминдер оған клиндамицин жатады,анаэробқа қарсы белсенді болады.левомицетин мол құрамында нитробензенді ядросы бар,ол адам ағзана уытты әсер етеді.Рифампицин микобактерияға қарсы тиімді,туберкулез емдеуге қолд.Полипептидтер өте улы,қолд сыртқа.Полиенжер саңырауқұлаққа қарсы препарат. Механизмы антимикробного действия антибиотиков.(Ингиби-торы синтеза пептидогликана клеточной стенки, синтеза белка и нук-леиновых кислот, проницаемости цитоплазмической мембраны.) Антибиотиктердің әсер ету механизмі және спектрі. Әсер ету спектрі бойынша антио-тер 2-топқа бөлінеді.1- Тар спекторлы-пенициллин,2- Кең спекторлы стрептомицин. Пенициллин-бензилпелийилин грамоң бактерияларға қарсы белсенді,бірақ көптегеникемшіліктері бар ағзадан тез шығарылады,асқазанның қышқыл ортасында тез бұзылады,бактерия ферменттерімен-пенициллиназамен бета-лактамды сақина бұзылып белсенділігін жояды.Пенициллин табиғи препаратқа қарағанда әсер ету спекторы кең,олар -депо-препараттари әсері 4-аптаға деин мерезді емдеуге, ревматизмнің рецидивін алдын алуға қолданылады. -қышқылға тозимди феноксиметилпенициллин,пероралды жолмен қабылдау үшін. -пенициллиназаға тозимди метициллин,оксациллин, бірақ олар кейде тар спекторлы әсер етеді. -комбинирленген амоксициллин+клавуланды қышқыл. Цефалоспориндер.әсер ету спектрті кең грамтеріс бактерияларға белсенді. Карбапенемдер -барлық бета-лактамазалардан ішінде кең спектрлы және бета-лактамазалар әсеріне резистетті. -Монобактамдар- әсер ету спектрі грам теріс бактерияларга сонығ ішінде көк ірің таяқшасына өте белсенді. -Аминогликозидтер ваксман туберкулезді емдейди әсер ету спекртә кең грамтерис бактерияға қарсы,кейбір қарапайымдарға әсер етеді. -Тетрациклиндер құрамында 4циклды қосылысы бар ірі молекулалы препарат тұқымдастығы,әсер ету типі-статикалық. 76.Антибиотиктердың антимикробтық белсенділігі.Зәрде және қанда антибиотиктерді анықтау тәсілі. 77.Бактериялардық антибиотиктерге Сапалақ,сандық,сезімталдылық анықтауы.Бағалауы 78.Вирусқа қарсы химиотерапевтикалық препараттар: ремантадин, йоддезоксиуридин, өндірілетін тиосемикарбозона және т.б. Механизмі. Барлық дәрі-дәрмек сияқты әрбір антимикробты химиопрепараттар тобының макроорганизмге микробтарға және басқа дәрілік заттарға жанама әсері болады.Препараттардың уытты әсері.Антимикробты препараттардың уытты әсеріне балалар,жүкті әйелдер,әрі бүйрек.бауыр қызметтері бұзылған науқастар жиі шалдығады.Нейротоксикалық-гликопептидтер мен аминогликозидтер ототоксикалық яғни есту нервіне әсер етіп нефротоксикалық полипептидтер,аминогликозидтер.жалпы улық кан түзуді тежеу(тетрациклиндер,сульфаниламидтер,левомицетин,хлорамфеникол,оның құрамында сүйек кемігі қызметінің супрессоры-нитробензен бар,) тетратогенді аминогликозидтер,тетрациклиндер балалармен ұрықтың шеміршегін және сүйек дамуын тіс эм 79.Бактериялардың дәрілік тұрақтылық және таралу ретінде енуі.Плазмидтер ролі. 80.«инфекцилар», «инфекционды процессе», «инфекционды аурулар». Инфекционды ауруд ың пайда болуының талабы. 142 бетте! Инфекция туралы ілім. Инфекциялық процестың сипаттамасы. Бактериялардың патогенділігі және токсигенділігі. Вирустардың патогенділігі.. Инфекция – тура аудармасы жұқтыру. Инфекциялық процесс – макроорганизмге енген микроорганизмнін арасында журетін физиологиялық курес. Инфекциялық процесстын нәтижесінде адам ауруға шалдығу мүмкін. Инфекциялық процестің негізінде паразитизм феномені жатыр. Празитизм-түрге тән және тұқым қуалайтын қасиет. Микроб популяциясының паразитизмдік дәрежесі ең алдымен мекендейті ортамен байланысты, сонд паразитизмді уш категорияга боледі: Инфекциялық ауру – жұқпалы ауру. Инфекциялық ауру – микрорганизмнің әсерінен болған, адам ағзасының физиологиялық қалыпты қызметінің бұзылуы. - жұқпалы. - инфекциялық дозасы бар. - кіру қақпасы бар. - себебі бар (этиология). Патогенды және шартты патогенды бактериялар. .
81.Микроорганизм ролі-инфекцияны қоздырғаш.(Факультативті,облигатты,Хламидий,Микоплазма)Роль микроорганизма – возбудителя в инфекции Облигаттылар паразиттік тіршілік ету фазасы ғана тән, олар сыртқы ортаға түспейді, сыртқы ортада тіршілік ету мүмкін емес. Факультативті паразиттер сыртқы және ішкі ортада да тіршілік етеде алады. Кездейсоқ паразиттерге сыртқы ортада тіршілік ететіндер. (су, топырак, құм) 82.бактериялардың патогенділігі мен вируленттілігі.(Факторы патогенно-сти и персистенции: адгезивность, колонизация, пенетрация, инвазия. Патогенды және шартты патогенды бактериялар. Патогенды бактериялар – қоздырғыш- ауру тудыратын бактериялар, нағыз паразиттер. Шартты патогенды бактериялар – оппортунистер – адам ағзасының иммунитеті төмендегенде ауру шақырады, адам ның қалыпты микрофлорасы. Патогенды емес- сапрофиттер- ауру тудырмайтын бактериялар. Патогендiлiк дəрежесi вируленттiлiк деп аталады /фенотиптi белгi, яғни бөлiгi бiр жағдайда болатын штамм қасиетi /. Вируленттiлiк шартты өлшем бiрлiгiмен өлшенедi – Д. минимальды летальды доза /. Белгiлi бiр уақытта аралығында қалыпты массамен жасы бiрдей жануарлардың микробтарды қабылдауында I Д. сандық микробтардың мөлшерiне тең болады. Д. ғана жануармен анықталмайды. Бiр топ жануарлармен анықталады, оның нəтижесiнде өлген жануарлар саны 95 - тен кем болмауы керек. Ал вируленттiлiктi өлшеу үшiн организмге микробтарды өндiру əдiсiн қолданады. Бактериялардың вируленттiлiгiн анықтау үшiн лабораториялық жануарларды: тауық эмбрионын, клетка дақылдарын зақымдау арқылы жүргiзедi. Вируленттiлiк өзгеруi мүмкiн, бұл өзгергiштiк ие фенотиптi қабiлетке сай келетiн гендердің мутациясы болып табылады. Вируленттiлiктің қабiлетi дақылдардың қолайсыз жағдайлар нəтижесiнде ескеру процесi жүредi, ал стабильдi қабiлетi əртүрлi заттардың фенол, судын асқын тотығы, шошқа етi т.б. қатысуымен бактерияларды ұзақ уақыт дақылдау барысында туады. Сондай-ақ, иммунды сары-суларда. Бактериялар мен вирустардың вакциналдық штаммалары тiрi вакциналар дайындау барысында алынды. А вируленттi мутанттар бактериялар мен вирустарға əртүрлi физико-химиялық мутагендердің əсер ету нəтижесiнде пайда болады. 4. Вируленттiлiк факторының бактериялардың эпителиальды клеткаға жабысу қабiлетi жатады /адгезия/. Бактериялар эпителиальды клеткалар бетiнде көбейiп /молгинизация/, клетка iшiне өнiп /пенетратция/ немесе ұлпаға орналасып /инвагинация/ организмнің иммунды қорғанысына арнайы емес факторлар қарсы тұрады /агрессия/.
83.патогенділі ферменті.Фагоцитозды жоятын заттар.(капсульные полисахариді,пептиды,протеины,липополисахариды) 151 бетте! Агрессия ферменттері бактериялар осы ферменттер арқылы тіндер арасына және қанға енеді. Мысалы – фибринолизин, гиалоуронидаза, лецитиназа. Гиалоуронидаза - бөтен заттардың енуіне кедергі жасайтын денелер тіннің негізгі компоненті- гиалурон қышқылын ыдыратады. Нейроминидаза немесе сиалидаза жасушалардың беткейлік рецепторларының құрамына кіеретін сиал қышқылын ыдыратады, нәтижесінде жасуша рецепторы микробтардың адгезиндерімен немесе олардың токсиндерімен өзара әсерлесу қабілеттілігіне ие болады. Фибринолизин қабыну процесі кезінде тіндерде пайда болатын фибрин ұйындысын ерітеді. Фибрин ұйындысы қабыну ошағын шектейді және макроорганизмде микробтардың жайылып таралуына кедергі жасайды. Фибриннің еріп кетуі микробтардың макроорганизмде инвазиялануына әкеледі. Лецитиназа бұлшық ет талшықтарының, жасушалық мембраналардың тб құрамына кіретін лецитинді және басқа фосфоглицеридтерді ыдыратады. Лецитиннің гидролиздік өнімдері макроорганизмге улық әсер етеді. Фагоцитозға қарсы ферменттер. 1. Фагоцитоздан қорғайтын заттар- сыртқы ақұыздар. Мысалы – М белок стрептококктарда. 2. Фагоцитозды тежейтын факторлар - фагоциттердын лизосомальды ферментерын басады. Осындай ферменттері бар бактриялар созылмалы аурулар шақырады. Аяқталмаған фагоцитоз пайда болады. 84.Вируленттілікті өлшеу.Dlm, Dcl, Dl50, ID 148 бетте толық ответ содан қара! Патогендiлiк дəрежесi вируленттiлiк деп аталады /фенотиптi белгi, яғни бөлiгi бiр жағдайда болатын штамм қасиетi /. Вируленттiлiк шартты өлшем бiрлiгiмен өлшенедi – Д. минимальды летальды доза /. Белгiлi бiр уақытта аралығында қалыпты массамен жасы бiрдей жануарлардың микробтарды қабылдауында I Д. сандық микробтардың мөлшерiне тең болады. Д. ғана жануармен анықталмайды. Бiр топ жануарлармен анықталады, оның нəтижесiнде өлген жануарлар саны 95 - тен кем болмауы керек. Ал вируленттiлiктi өлшеу үшiн организмге микробтарды өндiру əдiсiн қолданады. Бактериялардың вируленттiлiгiн анықтау үшiн лабораториялық жануарларды: тауық эмбрионын, клетка дақылдарын зақымдау арқылы жүргiзедi. Вируленттiлiк өзгеруi мүмкiн, бұл өзгергiштiк ие фенотиптi қабiлетке сай келетiн гендердің мутациясы болып табылады. Вируленттiлiктің қабiлетi дақылдардың қолайсыз жағдайлар нəтижесiнде ескеру процесi жүредi, ал стабильдi қабiлетi əртүрлi заттардың фенол, судын асқын тотығы, шошқа етi т.б. қатысуымен бактерияларды ұзақ уақыт дақылдау барысында туады. Сондай-ақ, иммунды сары-суларда. Бактериялар мен вирустардың вакциналдық штаммалары тiрi вакциналар дайындау барысында алынды. А вируленттi мутанттар бактериялар мен вирустарға əртүрлi физико-химиялық мутагендердің əсер ету нəтижесiнде пайда болады. 4. Вируленттiлiк факторының бактериялардың эпителиальды клеткаға жабысу қабiлетi жатады /адгезия/. Бактериялар эпителиальды клеткалар бетiнде көбейiп /молгинизация/, клетка iшiне өнiп /пенетратция/ немесе ұлпаға орналасып /инвагинация/ организмнің иммунды қорғанысына арнайы емес факторлар қарсы тұрады /агрессия/. Вирулентілік факторлары. n Фагоцитозға төзімділік. Адгезия - бактериялар әр түрлі жасушалар, тіндер үстіне жабысады. Адгезия бактериялардын кірпікшелеріне және колонизацияға байланысты. Инвазия - бактериялар тіндер арасына енеді, яғни адам ағзасына енеді, мембрананын сыртқы ақ ұыздары атқарады.Кейбір бактериялар шырышты қабықшаға жара болмасада енеді. Басқа факторлар. Капсула - бактериялар адам немесе жануар ағзасында капсула түзеді. Капсула бактерияларды фагоцитоздан қорғайды. Токсиндер. Бактерия токсиндері- макроорганимнің спецификалық жасушаларына тікелей улық әсер ететән немесе биологиялық белсенді заттар түзілуінің нәтижесінде жанама түрде улану симптомдарын дамытатын метаболизм өнімдрі.2 топқа бөлінеді экзо эндо токсиндер.
85.Бактериялардың токсигенділігі.(Ақуыздық токсин.Бастапқы қасиеттер.Токсин күшін өлшеу. 153 бетте! Токсикалық реакция - ұзақ уақыт емдегенде антибиотиктердің фармакодинамикалық органотропты əсерiне байланысты. 3. Эндотоксикалық реакция - АБ-дің əсерiнен грам – бактериялар жаппай бұзылуына байланысты, эндотоксиндердің қанға түсуi. Бактериялардың АБ деген сезiмталдығын анықтаудың бiрнеше əдiсi бар, көбiнесе қолданылатын мына екеуi: АБ бар стандартты дискiлер агар iшiне қойып, диффузиялық əсер ету арқылы, АБ сериялы түрде араластыру əдiсi. Экзотоксиндер, дифтерия, сiреспе, ботулизм, iшек таяқшасы жəне стафилококкты инфекциялар негiзiнде түзiледi. Экзотоксиндер химиялық табиғаты бойынша белок болып табылады. өмiр сүру процессi экзотоксиндер 4 типке бөлiнедi: 1. Цитотоксиндер – субклетка денгейiнде белок синтезделуiн тежейдi. 2. Мембрана токсиндерi - эритроциттердің беткейлiк мемебраналарының өткiзгiштiгiн жоғарлатады, лейкоциттер мен эритроциттердің өткiзгiштiк мемебраналарын зақымдайды. 3. Функциональды тосқауылдар – белгiлi ұлпа жүйелерiнің қызметiн тежейдi. 4. Эксофолистиндер жəне эритрогениздер – скарлатиндi стрептококктар жəне алтындаған стафилококктар штаммасының нəтижесiнде пайда болады. Олар клеткаларының өзара байланысу процессiне жəне клетка аралық заттар мен байланысу нəтижесiнде əсер етедi. 7. Анатоксиндi препараттар дегенiмiз - улы заттардан толық тазартылған бактериальды экзотоксиндерден алынған, бiрақ антигендi, иммунды қасиеттерiн сақтайтын препараттар. Анатоксин алу мақсатында экзотоксинге 0,3-0,5 - к формалар араластырып 37-400С термостатқа ұстаймыз, улы қасиетiн жойғанша. Алынған анатоксиннің стерильдiгi, қауiпсiздiгi, иммуногендiлiгi жағынан тексередi. Анатоксиндi улы инфекцияларды емдеуде жəне алдын алу мақсатында қолданады. 8. Эндотоксиндер дегенiмiз – бактериальдi клеткалар мен тығыз байланысып клетка қабырғасында грам терiс ЛПС жоғары температураға тұрақты, аздап улы жəне аз мөлшерде арнайы токсиндердi айтамыз. Бактериялар эндо және экзотоксиндер тузеді. n Экзотоксиндер бактериялар сыртқа шығаратын улы заттар. Дата добавления: 2015-09-03 | Просмотры: 1981 | Нарушение авторских прав |