АкушерствоАнатомияАнестезиологияВакцинопрофилактикаВалеологияВетеринарияГигиенаЗаболеванияИммунологияКардиологияНеврологияНефрологияОнкологияОториноларингологияОфтальмологияПаразитологияПедиатрияПервая помощьПсихиатрияПульмонологияРеанимацияРевматологияСтоматологияТерапияТоксикологияТравматологияУрологияФармакологияФармацевтикаФизиотерапияФтизиатрияХирургияЭндокринологияЭпидемиология

шектелген перитонит. Симптомдары. Диагностикасы. Емі.

Емі:

1. Концервативті ем: антибиотикатерапия: пункция арқылы іріңді сорып алып плевра қуысына кең спектрлі антибиотик жібереміз. Иммунобиологиялық реактивтілікті жоғарлату үшін қан, плазма, концентрирленген альбуминдерді құю. Десенсибирлеуші заттардан димедрол, дипразин, супрастин тағайындау. Рациональды тамақтандыру, аэротерапия жүргізу. Физиотерапия, емдік гимнастика.

2. Оперативті ем: дренаж қою. Плевра қуысына қабырға аралықтан дренажды өткізіп, сыртқы соңын үнемі іріңді аспирациялайтын аппаратқа жалғайды.

3. Операциядан кейінгі ем: инфекциямен күресу шаралары, дренаждың жағдайын бағалау. Сұйықтық деңгейін үнемі рентгенологиялық бақылау.

13.Жедел ішек өтімсіздігі. Этиология. Патогенез. Симптомдары. Диагностика әдістері.

Жедел ішек өтімсіздігі ішек ішіндегі заттардың асқазаннан сыртқы өтіске өте алмауын айтамыз. Ол өздігінен пайда болмайды, қандай да бір аурудың асқынысы ретінде дамиды.

Классификациясы:

1. Динамикалық өтімсіздік: спастикалық, паралитикалық.

2. Механикалық өтімсіздік: странгуляционды, обтурационды, аралас.

3. Бөгеттің деңгейіне байланысты: жоғарғы, төменгі.

Этиология: механикалық \странгуляционды/ туа біткен долихосигма, соқыр ішектің қозғалмалылығы, ішастардың қосымша қалталары,құрсақ қуысындағы жабысқақ процесстер, ішкі ж\е сыртқы құрсақтық жарықтар. Ішек моторикасының бұзылуы.

Патогенез: гуморальды бұзылыс көп мөлшердегі судың, электролиттердің ж\е белоктардың жоғалтуынан болады. Сұйықтық құсу массасымен жоғалады. Сұйықтық ішектің қабырғасында, шажырқайда, құрсақ қуысында экссудат түрінде жиналады. Егер өтімсіздік ары қарай жалғасса күніне 4литрдей суды жоғалту болады. Ол гиповолемияға ж\е тіндердің дегидратациясына әкеледі. Гиповолемия ж\е дегидратация антидиуретикалық гормон мен альдостеронның синтезінің жоғарлауына алып келеді. Ол бөлініп шығатын зәрдің көлемінің,натрийдің реабсорбциясына ж\е калийдің бөлінуінің азаюына алып келеді. Бұл жасушаішілік ацидозға, гипокалиемия ж\е метаболитикалық жасушасыртылық алколозға алып келеді.

Эндотоксикоз. Химус өтімсіздіктің салдарынан ішекте тез шіри бастайды.соның салдарынан ішек микрофлорасының көбеюі жүреді.

Ішектің моторлы ж\е секреторлы резорбтивті қызметінің бұзылуынан болады. Ол кейін ішектің толық салдануына алып келеді.

Ауырсыну синдромы шажырқайдың нерв талшықтарының қысылу салдарнан болады.

Симптомы: Ауырсыну: тез, тамақ қабылдағанға байланысты емес, кез келген уақытта. Толғақ тәр. Анық локализациясы жоқ.

Құсу: асқазандағы заттармен құсу. Кейін каловый массамен құсу.

Үлкен дәреттің ж\е газдардың шықпауы:

Іштің пішіні үрленген, жиі ассиметриялы, ішек перистальтикасы өзгереді. Симптом Валя

(үрленген ішек ілмегіне пальпациялаған жерде жоғары тимпаниттің анықталуы), Шимана(сигматәр ішектің айналуында үрлені оң жақ қабырға астында байқалады,ал сол жақ мықын аймағындаіштің түсіп кетуі\западения/байқалады.),Тэвенара(ішке кіндіктен 2-3см төмен ортаңғы сызық бойынша пальпация жасағанда қатты ауырсынудың болуы), Склярова(ішті ақырын шайқағанда «шалпыл шуылы» естілінуі), Спасокукоцкого Вильмса(құлаған тамшы шуы), «мертвая тишина»(шуылдың естілмеуі), Обухов ауруханасы симптомы(анустың өңіреуіне байланысты бос тік ішектің ампуласының көрінуі), Цеге Мантефейля(сифонды клизма жасағанда ішекке аз сұйықтықтың құйылуы) симптомдары оң.

Диагностикасы: рентгенологиялық зерттеу: ішектік аркалар, Клойберг табақшалары,симптом персистости көрінеді. Екіншілік контрастты затпен зерттеу. Оған барий пассажын анықтау жатады. Оның алты сағатқа кешігуі зақымдалудың бар екенін көрсетеді.

Ирригоскопия «симптом трезубца» ны анықтайды. Колоноскопия, құрсақ қуысына УДЗ жүргізу

14. ішкі мүшелердің паразитарлы аурулары. Симптомдары. Диагностикасы.емдеу принциптері.

Паразиттер дегеніміз патогенді жан иелері. Олар бәреудің организмін қоректік орта ретінде пайдаланып, сонда өмір сүреді. Осының салдарынан «иесінің» организмі зақымдалады. Бұл аурулар терапиялық емді талап етеді,бірақ кейбір паразиттердің қатты асқыну салдарынан хирургиялық ем талап етеді. Адам организміне зиянды әсер беретін паразиттердің төрт тобы белгілі.

1. Трематодтар н\е соратын құрттар \глисты/. Бұлар субтропикалық, тропикалық аймақтарда кездеседі.олар көбіне АІТ, бауыр, өкпе, урогенитальды жүйенің ауруларына алып келеді.

2. Цестодтар н\е таспа құрттар. Бұлар дұрыс қуырылмаған,піспеген еттен, балықтан, н\е жануарларды күткеннен ағзаға түседі. Олар бүкіл организмді зақымдайды.

3. Нематодтар н\е жіпті құрттар. Бұлар тропиктік аймақтарда кездеседі. Көбіне аскаридалармен, острицалармен жиі зақымданады.

4. Акантоцефсшылар н\е сыртқы паразиттер. Теріде ж\е тері асты тінінде қабынулық ж\е ойық жаралық процесстерді туындатады.

Симптомдары:

1. Эозинофилия. Бұның дәрежесі паразиттің табиғатына байланысты. Аскаридамен, острицамен зақымдалғаннан кейін эозинофилия тез жойылады, бірақ паразиттер организмде қала береді. Эозинофилия аллергиялық жағдайдың белгісі б/т. Көрінісі: бөртпе, мұрындағы қышулар, ангионевротикалық ісіну, бас ауруы, ішектердің шырышты қабатының қабынуы, іш өту, бауырдың ұлғаюы.

Өкпедегі эофинофилия кезінде науқастан құрғақ жөтелге,әлсіздікке, жұмысқа қабілеттілігінің төмендеуіне, дене температурасының жоғарлауына, кеуде клеткасының ауырсынуына шағымданады.

2. Құрттардың токсикалық заттардың өндіруі. Бұл заттар АІТ бұзылыстар, іш өті, құсу, дисменорея, бронхитті шақырады. Өкпеде эозинофильді инфильтраттар п.б.

3. Құрттардың иесі организмінен қоректік заттарды сіңіруінен жалпы жағдайының нашарлауы, анемия, салмағының жоғалтуы болады.

4. Ағзада гельминттер болған кезде жедел кезеңде: қызба, тері аурулары, бұлшық ет буындық синдром, ісіктік синдром, өкпелік синдром, абдоминальды синдром, қандағы гиперэозинофилия. Созылмалы кезеңінде: ішкі мүшелердегі қабынулық аурулар, интоксикация, аллергозы, ісіктер, иммунотапшылық. Жедел жәрдем керек жағдайлар: аллергиялық реакция, аскаридалармен асфиксия, өкпе ісінуі, эмболия, тамырлар тромбозы, жүрек қан тамыр жүйесінің аурулары.

Диагностикасы: спорадикалық зақымдалу кезінде диагнозды қою қиынға соғады. Паразиттердің жұмыртқаларн анықтау үшін қан, нәжіс, зәр, қақырық анализін тапсыру керек. Паразиттер әртүрлі антигенді қасиетке ие, сондықтан серологиялық әдіспенде тексеру керек. Комплементтердің байланысу реакциясына қарай эхинококкоз, шистосомиаз, трихиноз, филариазитті анықтауға болады.

Тағы да морфологиялық, рентгенологиялық,УДЗ, биопсия жүргізуге болады.

Емі: паразитарлы аурулар үшін құртаудаушы препараттар тағайындалады. Хирургиялық ем медикаментозды емді толықтырады н\е өзіндік ем ретінде қолданылады. Оперативті ем паразиттерді жою ж\е тінді қалпына келтіруге бағытталады.

шектелген перитонит. Симптомдары. Диагностикасы. Емі.

Шектелген перитонит асқазанның, онекіелі ішектің перфорациясынан, жедел аппендициттің жарылу салдарынан дамитын ішастардың қабынуы. Бірінші кезеңде экссудат қабынулық ауруға алып келеді, ол өз кезегінде ішастардың қалыңдауына, бір біріне жабысуына алып келеді. Екінші кезеңінде құрсақ қуысының ішіне, кіші жамбасқа ж\е диафрагма астына іріңдіктердің жиналуына алып келеді. Кей жағдайда фиброзданған тіндер, шектелген іріңдіктердің өздігінен сіңірілуі болады.

Симптомы: ауырсыну белгілері перитониттің жайылғанына, басталған мерзіміне байланысты болып келеді. Басында белгілері айқын көрінеді, кенеттен басталады. «кинжальные боли»,құсулар, кей жағдайда ықылықтың болуы, қызба.кейін бұл құбылыстар басылады,ауырсыну белгілі бір аймақта орнығады. Тәбетінің болмауы, лоқсу, іштің үрленуі жүреді.іріңдіктің жиналған жерінде Щеткин Блюмберг симптомы оң.біраз уақыт өткеннен кейін құрсақ қуысында тығыздалған, ісіктәрізді түзілімді сипап сезуге болады.тығыздалған жерден перкуссия кезінде тұйықталған дыбыстың шығуы байқалады. Бұл дыбыс құрсақ қуысындағы орналасқан іріңдіктің үстінен де естіледі. Ал іріңдікте газ түзілсе, онда тимпаникалық дыбыс шығады.2-3 аптадан кейін құрсақ қуысындағы қабынулық инфильтраттың сіңірілуі жүреді. Ал кейде ол сіңірілмей іріңдеп жалпы жағдайы нашарлайды. Науқаста қызба басталады. Салмағын жоғалтады. Егер абцесс жарылса, онда ол жайылған перитонитке ауысады. Бұл жерде іріңдік жарылып, шажырқайда тромб түзілетін болса іріңді пилефлебиттің даму қаупі бар.

Диагностика:

· Жалпы қан анализі \лейкоциттердің ЭТЖ жоғарлауы, лейкоформуланың солға қарай ығысуы/;

· Рентгенография \АІТ бөлімдерінің қозғалысының шектелуі/;

· УДЗ;

· КТ;

· Лапароскопия диагностикалық мақсаттағы

· Әйелдерде вагинальды, ректовагинальды зерттеу \кіші жасбас астауындағы,Дуглас кеңістігінде сұйықтықтың бар жоқтығын анықтау үшін./

Емі: жергілікті перитонит кезінде іріңдіктің өзіндік сіңірілу қабілеті бар болғандықтан ем консервативті түрде жүргізіледі. Қатаң төсектік режим, қозғалысты шектеумен. Витаминді калоринді тағамдар.

Антибиотиктер: пенициллин 100 000 ЕДдан әр 3сағат сайын б/і, стрептомицин 0.5мг 8-12 сағаттан кейін б/і. Ішке тетрациклин күніне 1 000 000 – 2 000 000 ЕД кем емес.

Асқынған жағдайда оперативті ем. Лапароскопия арқылы іш қуысындағы іріңдікті тазалау, дренаж қою. Операциядан кейінгі кезеңде өмірге қажетті органдардың функциясын қалыпқа келтіруге бағытталады. Ішектердің парезін алдын алады. Дренажды бақылап отыру.

16.Аяқтардың варикозды кеңейген көк тамырлары.Функциональды сынамалар.Клиникалық маңызы.Емнің операциялық әдістері. Аяқтардың беткей веналарының варикозды кеңеюі вена қабырғаларының қапшықтәр.кеңеюімен, жылантәр.иілуімен, ұзындығы үлкеюімен, клапандар жеткіліксіздігімен сипатталады. Клиникасы: науқастар тамырларының кеңеюіне, аяқтарында ауырлық, кейде ауырсыну сезімі болуына, түнде бұлшықеттердің тырысуы, балтырдағы трофикалық өзгерістерге шағымданады. Тамырлар кеңеюі кішілеу тамырлы жұлдызшалар мен теріішілік ретикулярлы түйіншелер түрінде немесе ірі иілген бағаналар, түйіндер, ісінген өрімдер түрінде болады, және науқас вертикальды күйде жатқанда анықталады. Функциональды сынамалар.1.Троянов-Тренделенбург сынамасы. Науқас жатқан күйінде аяғын 45 градус бұрышта жоғары көтереді. Дәрігер науқастың аяқтарын табаннан шапқа қарай сипалап, варикозды кеңейген беткей веналарды босатады.Сосын санның жоғарғы 1/3-не жұмсақ резеңке жгут қояды н/е сопақша шұңқырда- үлкен теріасты венасының сан венасына құятын жерінде үлкен теріасты венасын саусақтармен басады.Науқастың тұруын өтінеді.Қалыпты жағдайда балтыр веналарының толуы 15 секунд ішінде болмайды. Ал веналардың төменнен жоғары қарай тез толуы қанның коммуникантты веналардан олардың клапаны жеткіліксіздігі нәтижесінде келгенін көрсетеді.Ал сан және балтыр веналарының төменнен жоғары қарай тез толуы үлкен теріасты венасының тармағының клапаны және остиальды клапанының жеткіліксіздігін көрсетеді,бұл біріншілік варикозды кеңеюге тән. 2.Гаккенбрух сынамасы. Дәрігер науқас санында сопақша шұңқыр- үлкен теріасты венасының сан венасына құятын жерін сипап,жөтелуін өтінеді.Остиальды клапан жеткіл-і кез.дәрігер саусақтары қан соққысын сезеді(положительный симптом кашлевого толчка). 3.Пратта-2 сынамасы. Науқас жатқан күйінде теріасты веналарын аяғына босатқан соң,табаннан бастап беткей веналарды қысатын резеңке бинт салады.Ал санға шап қыртысы астынан жгут салады.Науқас тұрған соң дәл жгут астына 2ші резеңке бинт салады.Содан кейін 1ші төменгі бинтті ақырын шешеді,ал жоғарғы бинтпен аяқты төменге қарай бинттер арасында 5-6 см аралық қалатындай етип орайды. Бинтпен оралмай бос жатқан аймақтағы варикозды түйіндердің тез толуы бұл жердегі клапаны жеткіліксіз коммуникантты веналар барын көрсетеді. 4.Шейнистің 3-жгутты сынамасы. Науқасты арқасына жатқызып аяғын 45градусқа көтеруін сұрайды.Теріасты веналар босаған соң 3 жгут салады:санның 1/3-не-шап қыртысы маңында,санның ортасына және бірден тізеден төмен.Науқастың тұруын өтінеді.Жгуттармен шектелген аяқтың қандай бір аймағында веналардың тез толуы бұл сегментте клапаны жеткіліксіз коммуникантты веналар барын көрсетеді.Балтырдағы варикозды түйіндердің тез қанға толуы жгуттан да төмен осындай веналар барын көрсетеді.Балтыр бойымен төменге жгутты жылжыта отырып,ондай клапаны жеткіліксіз коммуникантты веналардың нақты локализациясын анықтауға болады. 5.Тальман сынамасы –Шейнис сынамасының модификациясы. Тек мұнда 3 жгут орнына жұмсақ резеңке түтікшеден жасалған 2-3 м бір ұзын жгут алып, аяққа төменнен жоғарыға қарай спираль бойынша салады;жгуттың әр тармағы арасындағы қашықтық 5-6 см болуы қажет.Осы жгуттың тармақтарының арасындағы қай бір аймақта веналар толуы клапаны жеткіліксіз коммуникантты веналар барын білдіреді.Терең веналар өткізгіштігін Дельбе-Пертес және Пратта-1 сынамалары арқылы анықтайды. 6.Дельбе-Пертес марш жасау пробасы. Науқасқа тұрған күйінде теріасты веналар максимальды толғанда тізе буынынан төмен тек теріасты веналарын қысатын жгут салады.Сосын науқастың 5-10 мин бойы марш жасап жүруін өтінеді,егер бұл кезде варикозды түйіндер мен теріасты веналарында қан азайса(спадают),яғни веналар мен түйіндер кішірейсе, онда терең веналар өтімділігі сақталған.Егер жүргеннен кейін веналар босамаса,сынама нәтижесі күдікті,себебі бұл нәтиже әрдайым терең веналардың өткізгіштігі бұзылғанын көрсетпеуі мүмкін,керісінше кей жағдайда сынама дұрыс жүргізілмегенін білдіреді(қатты қысылып салынған жгутпен терең веналар қысылуы) н/е беткей веналардың босауына кедергі болатын шектен тыс склерозы болуымен байланысты болады.Сондықтан сынаманы қайталау қажет. 7.Пратта-1 сынамасы. Балтыр айналымын өлшеп болған соң(сол жерді белгілейді,қайта өлшеуді дәл сол жерде жасау үшін) науқасты арқасына жатқызады,және тамырларды бойлай сипалап босатады.Аяққа төменнен бастап теріасты вена-ы қысу үшін тығыз эластикалық бинт салады.Сосын науқасқа 10 мин бойы жүруін өтінеді.Балтыр бұлшықеттерінде ауырсыну пайда болуы терең веналар өтімсіздігін көрсетеді.Жүрген соң қайта өлшегенде балтыр айналымы ұлғаюы өтімсіздікті нақтылайды. Оперативті ем. Троянов-Тренделенбург операциясын теріасты венасын оның сан венасына құяр жерінде кесіп,лигатура салудан бастайды.Қосымша v.saphenae accessoria-ларды да алып тастау рецидивтер алдын алуда өте маңызды.Үлкен теріасты венасын алуды Бебкок б-ша жүргізу дұрыс.Осы мақсатпен кесілген венаның дистальды бөлігіне балтырдың 1/3-не дейін үшкір кескіш төменгі соңымен конусты ұшы бар Гризенди зондын енгізеді.Зонд ұшы астында венаға тығыз лигатура салады.Зондты кері бағытта тартып,венаның барлық бөлігін алып тастайды.Бұл кезде үлкен теріасты венаның бүйірлі тармақтары бір деңгейде кесіледі де,алып тастайтын вена конустық ұшының астына гормошка түрінде жиналады.Кіші теріасты вена да дәл осылай алып тасталынады.Алынған вена бойына мақта-марля валик салады,ал аяқты тығыз эластикалық бинтпен орайды.Бебкок б-ша алуға келмейтін венаның қатты иілген және коллатеральды бөлімдерін Нарат б-ша кіші тіліктер арқылы алып тастау керек.Бұл кезде екі тілік арасындағы теріасты шелмайын зажим н/е басқа құрал көмегімен “туннельдейді”. Міндетті түрде клапаны жеткіліксіз коммуникантты веналарды алып тастау керек,олар әдетте балтырдың ішкі беткейінде тобықүсті аймағында орналасады(Коккет тобы).Егер трофикалық бұзылыстар болмаса,тесуші вена-ң эпифасциальды байлауын жасайды.Ал троф-қ бұз-р болса,Линтон б-ша тесуші(прободающие) вена-ң субфасциальды байлауын жасайды.Тілікті 12-15 см етіп балтыр ішкі беткейі б-ша жасайды.Эндоскопиялық –склеротерапия операциясы.Оның мақсаты:1.1-2мл склероздаушы еріт.енгізу арқ.вена интимасын бұзу;2.препарат енг-н соң бірден вена қабырға-ң жабысуын тудыру;3.басқа сегменттерге қайталама инъекция жасау арқылы венаның толық облитерациясын тудыру.Склероздаушы еріт-р: тромбовар,натрий тетрадецилсульфаты(фибро-вейн),этоксисклерол. Склеротерапия әдісі:вертикальды жағдайда склероздайтын венаны маркерлеу және пункция жасау жүрг-і.Сосын аяқты көтеріп қойып,склероз-ы еріт.ауалық блок әдісі б-ша енг-і,яғни шприцке 1-2 мл еріт.және 1-2 мл ауа толтырады.Венаға алдымен ауаны,кейін склероздаушы еріт.енг-і.Инъекция орнын латексті жастықшамен басып,аяқты эласт.бинтпен орайды,тромб түз-н алдын алу үшін.Инъекциядан соң және эласт.бинтпен ораған соң науқасқа тесуші вена-ң интимасы зақ-н болдырмау үшін 2-3 сағат жүру керек екенін ескертеміз.

17.Кіндік жарығы,анықтамасы.Негізгі клин-қ симптомдарын атаңыз.Диагностика.Қандай аурулармен салыстырмалы диагностика жүргізеді.Операция әдістері. Кіндік жарығы-ішкі мүшелер(ішек,үлкен шарбы)кіндік(кіндік сақинасы)аймағында орналасқан тесік арқылы алдыңғы құрсақ қабырғасы шекарасынан асып шығуымен сипатталатын жағдай. Клиника: кіндік аймағында шығыңқы түзіліс пайда болып,оның өлшемі біртіндеп ұлғаюы,шығыңқы өлшемі 1-5 см аралығындафизикалық жүктеме және жөтел кезінде ауырсыну. Диагностика: -қарау,-пальпацияда құрсақ қабырғасы дефектісі,жарық қапшығы,қапшық ішінде ішек ілмегі н/е үлкен шарбы анықталады,-асқазан ісігі метастазы болатын кіндік маңындағы түйінмен диф.диагностика жасау үшін асқазан және 12 елі ішек рентгенологиялық тексеруі н/е гастродуоденоскопия,құрсақ қуысы мүше-і УДЗ,кей жағдайда колоноскопия жасау. Салыстырмалы диаг-а ақ сызық жарығымен,асқазан қатерлі ісігінің кіндікке метастаздарымен,кіндіктің экстрагенитальды эндометриозымен жүргізіледі. Емі. Тек оперативті: 1.Сапежко әдісі бойынша құрсақ қабырғасы аутопластикасы. Бір жағынан іштің ақ сызығының апоневрозының жиегін,екінші жағынан іштің тік б/е-ң қынабының артқымедиальды бөлігін алып,жекелеген тігістермен, бұлшықетті-апоневрозды лоскуттардан ұзына бағытта дубликатура жасайды.Бұл кезде беткей орналасқан лоскутты төменгісіне дубликатура түрінде тігеді. 2.Мейо әдісі бойынша құрсақ қабырғасы аутопластикасы. Екі көлденең тілікпен теріні кіндікпен қоса кеседі.Жарық қапшығын бөліп және кесіп алған соң,ақ сызық және іштің тік б/е-ң қынабының алдыңғы қабырғасы арқылы көлденең бағытта жасалатын екі тілікпен жарық қақпасын кеңейтеді.Апоневроздың төменгі лоскутын П-тәрізді тігістермен жоғарғы лоскут астына тігеді,ал жоғарғысын жекелеген тігістермен дубликат түрінде төменгі лоскутқа тігеді.

18.Магистральды артериялардың эмболиясы,тромбозы.Тромб түзілуге әкелетін факторлар.Негізгі клин-қ симптомдар.Диагностика.Негізгі хир-қ емдеу принциптері. Тромбоз-тамырлардың жүйесінің бір бөлігінде қан ұйындысы түзілуімен сипатталатын патологиялық жағдай.Эмболия-тамыр қабырғасынан үзіліп қалған тромб н/е бляшканың бір бөлігінің қан ағысымен көшуінен түзілген,тамыр саңылауының сол бөлік-эмболмен бітелуі.Тромб түзілуге әкелетін факторларды Р.Вирхов триадаға біріктірген:-тамыр қабырғасының зақымдануы;-қан құрамы өзгерісі;-қан ағысы бұзылуы. Клиникасы. Жедел артериальды өтімсіздік симптомдары эмболияларда айқын болады.Магистральды артериялар тромбозы мен эмболиясы нәтижесінде зақым-н аяқта кенеттен ауырсыну,спазм п.б.,аяқта тоңазу, кенеттен әлсіздік және жансыздану пайда болады,аяқта тері жабыны бозарған,мрамортәрізденеді,эмболдан төмен артерия пульсациясы жок,ал жоғары күшейген,терілік температура айқын төмендеген.Біруақытта ауырс.және тактильді сезімталдық бұзылады.Ауыр ишемиялық бұзылыстар кез.толық анестезия дамиды.Ауыр жағдайларда бұлшықеттік контрактуралар,субфасциальді ісіну дамиды.Егер аорта бифуркациясы деңгейінде эмболия болса,аяқтарда және гипогастральды аймақта кенет қатты ауырсыну п.б.,ол белге және аралыққа беріледі.Кіші жамбаста қанайналым бұз-н дизуриялық бұз-р мен тенезмдер дамиды.Сан артерия-а пульсация жоқ болады,аяқтың қозғалғыштық қызм.жоғалады,б/е-к контрактура,тіндердің қайтымсыз өзгеріс-і дамиды.Жедел артериальды тромбоз клиникасы эмболияға ұқсас,тек сиптомдар біртіндеп дамиды.В.С.Савельев б-ша жедел артериальды өтімс-к кез-і ишемия 3 дәрежесі бар:1А дәрежесі-онемение және тоңазу сезімі,парестезиялар п.б;1Бдәреже-ауырсыну қосылады.2Адәрежеде-парезден аяқ буын-а белсенді қозғалыстардың және сезімталдық бұзылуы тән;2Бдәреже-параплегия қосылады.3дәреже некроз басталуымен сипатталады:ол 3Адәрежеде-б/е-ң субфасциальды ісінуімен көрінеді,3Бдәрежеде-б/е-ң контрактурасымен көрінеді.Ишемияның ақыры ретінде гангрена дамуы мүмкін. Диагностика. 1.Ангиография -семиотика:егер тамыр саңылауы толық бітелсе-эмболдың жоғарғы беткейінің шығыңқысымен тамыр көлеңкесінің кенеттен үзілуі,контрасттану болмауы,әлсіз коллатеральдар жүйесі болуы тән.Егер жартылай бітелу болса-эмбол артериограммада жан жағынан контраст зат ағып өткен сопақша н/е дөңгелек түзіліс түрінде көрінеді. 2.УД допплеросонография: эмболиялар -сканограммада эмбол тығыз дөңгелек құрылым рет.көрінеді.Эмболдан төмен және жоғары артерия саңылауы біркелкі,эхонегативті.Пульсацияны анықтау кезінде -эмболиядан проксимальді оның амплитудасының жоғарылауы және эмболиядан дистальдірек пульсация болмауы тән; тромбоздар -артерия саңылауында біркелкі емес,тамырды бойлай жатқан эхоқұрылым көрінеді.Зақ-н артерия қабырға-ы тығыз-н,жоғары эхогенді. Негізгі хир-қ емдеу принциптері:-эмболэктомия Фогерти катетері көмегімен жасалады-санарқылы доступ(чрезбедренный),ал егер қол артериялары зақымдалса-иық артериясы бифуркациясы деңг-е; -б/е-к контрактура және субфасциальды ісінумен көрінетін ауыр 3дәрежелі ишемия кезінде,декомпрессия және тіндік қанағысын жақсарту мақсатынмен фасциотомия жасалады; -артерия қабырға-ң органикалық зақ-ы нәт-е дамыған жедел тромбоз кез.қарапайым тромбэктомия нәтижесіз,себебі тез ретромбоз дамиды.Сондықтан оны реконструктивті операциямен толықтырады; -гангрена дамыса,ампутация жасалады.Сондай-ақ,фибринолитиктер,анальгетиктер,спазмолитиктер тағайындалады.

19.Өкпе абсцессі.Жалғыз және көптеген абсцесстер.Негізгі клин-қ симптомдар.Диагностика.Негізгі емдеу принциптері. Өкпе абсцесі дегеніміз-өкпе тінінде некроздық ошақтар ыдырауынан п.б-ған іріңдіктердің грануляциялық тінмен және перифокальді инфильтрациямен қоршалған қуыстардың түзілуі. Клиникасы:аурудың сатысы мен кезеңіне байланысты.Пневмонияның абсцеске ауысуы науқастың жалпы жағдайын нашарлатып,фебрильді қызба 38-39 градус байқалады.Терең тыныс және жөтел кезінде бүйірінде ауырсыну п.б.Трахеобронхеальді ағашпен байланыссыз өкпе абсцесі өрши келе дене температурасы гектикалыққа 39-40градус ауысып,кеуде қуысында дем алған кездегі ауырсыну,құрғақ жөтелдің күшеюі байқалады.Егер осы сатыда адекватты ем жүргізілмесе іріңдік,жарылып регионарлы бронхтарға тарайды.Бұл кезде жөтелгенде ауызды толтырарлық,жағымсыз иісті қақырық бөлініп,науқастың жағдайы аздаған уақытқа жақсарады.Созылмалы түрлерінде қан аралас қақырық қосылады.Қабыну процесі бүйрек жұмысын бұзып-альбуминурия,цилиндрурия қосарланады. Диагностика. Абсцессте қақырық банкада жинаса 3 қабат түзеді:төменгі- ірің мен детриттен,ортаңғы-серозды сұйықтықтан және жоғарғысы-көпіршікті-шырыштан тұрады.Карауда терісінің сұрлануы және бозаруы,тырнақтар мен еріннің цианозы.Перкуссия кезінде дыбыстың қысқаруы,аускультацияда-тыныстың әлсіреуі,құрғақ ж/е ылғалды сырылдар.Қан анализінде айқын лейкоцитоз,лейкоцитарлы формуланың нейтрофильді ығысуы,СОЭ жоғарылауы.Кеуде қуысының рентгенографиясы мен рентгеноскопиясында трахеобронхеальді ағашпен байланыссыз өкпе абцесінде перифокальді инфильтрацияланған дөңгелек гомогенді қараюды көреміз.Гангренозды абсцесте ішкі жиегі әркелкі бухта тәрізді болып көрінсе,жайылған абсцесте тиісті өкпе бөлігінің тотальді қараюын көреміз.Іріңдікті босатқан соң тыныс алу жолдарында сұйықтық деңгейі(уровень) анықталады.Фибробронхоскопияда –эндобронхиттің таралуы мен айқындылығын анықтап,микробиологиялық ж-е цитологиялық зерттеуге материал алынады. Емі: консервативті -1)цефалоспориндердің 3 поколениесі(цефотаксим,цефтриаксон-роцефин)+аминогликозид(амикацин)+метронидозол;2)аминогликозид(амикацин)+клиндомицин; Тиенам-комбинирленген препарат имипенем/циластатин. Цефалоспориндер/фторхинолон 3-4-поколениесі+метронидозол.Антибиотиктерді тек б/е ғана емес,тікелей бронхиальды ағашқа аэрозоль н/е бронхқа бронхоскоп арқылы енгізуге болады. Іріңдікті санациялау үшін постуральді дренаж жасаймыз және өкпелік қан кетудің алдын алу.Хирургиялық емге көрсеткіш:тоқтаусыз өкпелік қан кету.Зақымдалудың аумағына б-ты өкпенің лобэктомиялсы немесе толық алып тастау операциясы жасалады.Патологияның 2-өкпеге таралмауы үшін 5-қабырға аралығынан алдыңғыбүйірлі торокотомия жолымен бронхтың эндоскопиялық окклюзиясын жасау тиімді б.т.

20.Облитерациялық атеросклероз.Лериш синдромы.Этиологиясы. Патогенезі.Негізгі клин-қ симптомдар.Негізгі емдеу принциптері. Облитерациялық атеросклероз-негізінде субинтимальды қабатта атеромалар түзілуімен тамыр қабырғасының жүйелі дегенеративті өзгерістері жататын созылмалы ауру. Этиопатоегенез. Негізгі себебі-гиперхолестеринемия,патогенетикалық бұзылыстарды келесі стадиялармен сипаттауға болады:микротромбоздар дамуымен,май және желатин дақтары пайда болуымен жүретін дислипидемия àсклерозàмай дақтарынан,холестерин,альбумин,глобулин және фибрин жиынтықтарынан атерома түзілуіàатерома жыртылуы изъязвление н/е оған қан құйылуàартерия облитерациясына әкелетін жергілікті тромб түзілуіàтаралған тромбтық окклюзия жедел артериальды жеткіліксіздікке әкеледі. Лериш синдромы –аорта және мықын артерияларының атеросклерозы.Атеросклероздық бляшкалар ірі тамырлар саңылауын тарылтады н/е бітейді,ал қанайналым редуцирленген күйде ұсақ бүйірлік тамырлар-коллатеральдар арқылы болады. Клиникалық симптомдар: -жоғары перемежающаяся хромота.Ауырсыну жүрген кезде балтыр б/е-де,санда,бөксе б/е-де болады,содан аздап қашықтықтан соң тоқтайды,ал кеш стадия-а ауырсыну тыныштық жағдайда п.б.;-импотенция-ішкі мықын артерия-а қанайналым тоқтауынан үңгірлі денелердің қанға толуы тоқтап,эрекция бұзылады;-табан терісі бозаруы,тырнақтар сынғыштығы және ерлерде балтырдың түксізденуі-себебі тін-ң қоректенуі кенет бұзылуы;-жамбас түбі б/е-ң артериальды жеткіл-к симптомы-газдарды ұстай алмау; -сан артериялары пульсациясының симметриялы төм-і н/е жоғалуы; -саусақ ұштарында және табанда трофикалық ойық жаралар п.б. және гангрена дамуы –қанайналымның атеросклероздың соңғы стадияларындағы декомпенсациясын көрсетеді. Аяқ тамырлары ишемиясының ауырлығына байланысты А.В.Покровский б-ша 4 стадиясын ажыратады:1стадия-аяқтарда ауырсыну қатты физ-қ жүктемеде,мыс.1км-ге жүруде п.б.;2Астадия-200-1000м,2Бстадия-25-200м жүргенде ақсақтық п.б.;3 стадия-ауырсыну тыныштық күйде п.б.;4 стадия-алдыңғы шағымдарға аяқтың тін-ң трофикалық бұзылыстары-ойық жара,некроз,гангрена қосарланады. Емі. Лериш синдромының емі тек хирургиялық:эндоваскулярлы операция-баллонды ангиопластика- ол зақым-н артерия ішіне қоссаңылаулы Грюнциг баллонды катетерін теріарқылы пункционды енгізу және артерия ішінде баллонды үрлеу,нәтижесінде интима жыртылуынан және атеросклероздық бляшканың пресстелуінен тамыр саңылауы кеңеюіне әкеледі,бұл әдіс 10см-ге дейінгі окклюзияларды нәтижелі;егер бұл әдісті саңылауішілік стентирование-мен толықтырса, қайталама стеноз даму қаупін төмендетеді. -Мықын артерияларының толық бітелуінде- аорто-бедренное шунтирование-синтетикалық трансплантат қолдану арқылы жасалады.Егер гангрена дамыса, ампутация жасалады.

Дата добавления: 2015-12-15 | Просмотры: 1008 | Нарушение авторских прав