 |
|
АкушерствоАнатомияАнестезиологияВакцинопрофилактикаВалеологияВетеринарияГигиенаЗаболеванияИммунологияКардиологияНеврологияНефрологияОнкологияОториноларингологияОфтальмологияПаразитологияПедиатрияПервая помощьПсихиатрияПульмонологияРеанимацияРевматологияСтоматологияТерапияТоксикологияТравматологияУрологияФармакологияФармацевтикаФизиотерапияФтизиатрияХирургияЭндокринологияЭпидемиология |
Жер участогы
_______________________________________________________________
Мектеп ғимараты
________________________________________________________________
________________________________________________________________
________________________________________________________________
Бақылау сұрақтары:
ТАҚЫРЫБЫ: Организмнің рефлекторлық әрекеті. МАҚСАТЫ: Адам тізе және ахилл рефлексін туғыза алуға үйрену және осы рефлекстердің қарқынына орай тексерілетін адамның қозғыштығын бақылау. ТӘЖІРИБЕГЕ ҚАЖЕТТІ ЖАБДЫҚТАР: Орындық резинка, балғашық.
СҰРАҚТАР: 1. Жүйке жүйесінің маңызы мен құрылысы. 2. Нейрон- жүйке жүйесінің құрылымдық және функционалдық бірлігі. 3. Қозу, қоздырғыш, тітіркену және тітіркендіргішке түсініктеме. 4. Рефлекс – жүйке қызметінің негізгі формасы. Рефлекторлық доға және сақина. 5. Нейрондар арасындағы байланыс. Синапстар және олардағы қозуды жеткізу механизмі. 6. Орталық жүйке жүйесіндегі тежелу және оның пайда болу жолдары. ТАПСЫРУ ФОРМАСЫ: жазбаша есеп. ЖҰМЫС БАРЫСЫ:
Адамның проприорецепторлық рефлексін бақылау. 1) Тізе рефлексі 2) Ахилл рефлексі. Бұлшық еттерде, тарамыстарда, буындарда болатын рецепторлар проприорецепторлар деп аталады. Осы рецепторлардан қозу бұлшық ет жиырылғанда немесе босансығанда орталық жүйке жүйесінеберіледі. Тексерілетін кісінің жүйке жүйесінің қозғыштығы неғұрлым жоғары болса, пайда болатын рефлекс соғұрлым қарқынды болады. Осындай рефлекстерге тізе және ахилл рефлекстері мысал бола алады. а) Тізе рефлексін былайша тудырамыз. Тексерілетін кісіні орындыққа отырғызамыз. Одан бір аяғының екінші аяғының үстіне қоюын талап етеміз. Сонан соң резинка балғашықпен (немесе алақанның қырымен) тізе көзінен төменірек санының төрт басты бұлшық етінің тарамысын ақырындап ұрамыз. Сол кезде тізе жазылады. Рефлекторлық доға жұлынның 3-4 бел сегменттерінде тұйықталады. Аяқ жазылуының шұғыл және биіктігін ескере отырып тексерілетін адамның рефлексін бағалаймыз. б) Ахилл рефлексі. Тексерілетін адамды орындыққа екі тізесімен (аяқ басы салбырап тұратындай етіп) отыруды талап етеміз. Ахилл тарамысын ақырындап ұрған кезде аяқ басы табанға қарай бүгіледі. Бұл рефлекстің доғасы жұлынның 1-2 құймышақ сегментінде тұйықталады. Тізе және ахилл рефлекстері доғаларының схемасын салу керек.
ҚОРЫТЫНДЫ: Бақылау сұрақтары:
Әдебиеттер: А. Г. Хрипкова, М. В. Антропова, Д. А. Фарбер «Возрастная физиология и школьная гигиена». М., 1990 ж. С. Жұмабаев. «Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы» А., 1991 ж.
Студенттердің өзбетімен оқытушының басшылығымен орындайтын жұмыстары №4 ТАҚЫРЫБЫ: Балалардың жоғарғы дәрежелі жүйке қызметінің жасқа байланысты ерекшеліктері. МАҚСАТЫ: Жоғарғы дәрежелі жүйке қызметінің механизмінің нейрофизиологиялық негізі, шартты және шартсыз рефлекстер, шартты рефлекстердің пайда болу және сөну әрекеттерін қарастыру. ТӘЖІРИБЕГЕ ҚАЖЕТТІ ЖАБДЫҚТАР: Столға қоятын шам, штатив, Ричардсон баллоны, резина түтік. СҰРАҚТАР: 1. Шартты рефлекстер туралы И. П. Павловтың ілімі. Шартты және шартсыз рефлекстердің сипаттамасы. 2. Шартты рефлекстердің түзілу жағдайлары және жолдары. 3. Үлкен ми сыңарлары қыртысының анализдік синтездік қызметі. 4. Динамикалық стеоретип. Оның қалыптасу жолымен және оқыту процессіндегі ролі. 5. Болмыстың екі сигналдық жүйесі. 6. И. П. Павловтың жоғарғы дәрежелі жүйке қызметінің типологиялық ерекшеліктері. ТАПСЫРУ ФОРМАСЫ: жазбаша есеп. ЖҰМЫС БАРЫСЫ:№1 тәжірибе. Шартты кірпік қағу рефлексін жарық әсерінен қалыптастыру. ТӘЖІРИБЕ БАРЫСЫ: Тексерілетін адамды штативке жақын отырғызамыз. Штативте Ричардсон баллонымен жалғасқан резинка түтік орналасқан. Резинка түтіктің тесігі тексерілетін адам көзінің деңгейінде 5-7 см қашықтықта болуы тиіс. Шартты рефлекс былайша қалыптастырады: алдымен шам жағылады (жарық шартты тітіркендіргіш). 1-2 сек. Содан соң Ричардсон баллоны қысу арқылы ауа ағысымен кірпік қағу рефлексін тудырамыз. (шартсыз қуаттандыру). Осыны көп мәрте қайталаған соң шамды жаққан кезде шартсыз қуаттандырусыз, яғни Ричардсон баллонын сығымдамасақта, кірпік қағу рефлексі пайда болады. ҚОРЫТЫНДЫ:
№2 тәжірибе. Қозудың 1-ші сигналдық жүйеден 2-ші сигналдық жүйеге берілуін дәлелдеу. ТӘЖІРИБЕ БАРЫСЫ: Алдымен шартты кірпік қағу рефлексін қалыптастыру. Осы шартты рефлексті қалыптастырған соң шам жағудың орнына – шам немесе жарық деп ауызша айтамыз. Осы сөздерге кірпік қағу рефлексін Ричардсон баллонын сығымдамай-ақ жүзеге асыруымыз қажет. Яғни шартсыз қуаттандыруды қолданбай-ақ.
Әдебиеттер: А. Г. Хрипкова, М. В. Антропова, Д. А. Фарбер «Возрастная физиология и школьная гигиена». М., 1990 ж. С. Жұмабаев. «Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы» А., 1991 ж.
Студенттердің өзбетімен оқытушының басшылығымен орындайтын жұмыстары №5 ТАҚЫРЫБЫ: Жұмыс қабілетін анықтау және бағалау әдістері. МАҚСАТЫ: Мектеп оқушыларының шаршауын, қалжырау, зоруғуларын болдырмау үшін оқу-тәрбие жұмыстарының нормасын, күн және мектеп режимін дұрыс құру туралы студенттердің білімдерін кеңейту. СҰРАҚТАР: 1. Мектептің оқу-тәрбие жұмысындағы маңызы қандай? 2. Мектеп режиміне не кіреді? 3. Балаларды мектепке қабылдау талаптары қандай? 4.Оқушының жұмыс қабілеттілігін сақтау және оқу күнінің ұзақтығы. 5.Сабақ кестесін құруға қандай талаптар қойылады? 6.Мектеп режиміндегі үзілістің маңызы қандай? 7.Оқытуға қандай гигиеналық талаптар қойылады? 8.Төменгі сыныпта оқыту гигиенасының ерекшеліктері қандай? 9.Жазу және сурет салуға қандай гигиеналық талаптар қойылады? ТАПСЫРМА ФОРМАСЫ: есеп Әдістемелік нұсқау: 1. Мектеп оқу-тәрбие жұмысындағы режимнің маңызын, мектеп режимінің негізгі элементтерін анықтау. 2. Қазіргі мектепке арналған оқу жоспары атқарылатын апталық міндетті көрсетіңдер: І-ІІ сыныптар үшін, ІІІ сыныптар үшін. 3. Сабақ кестесіне қойылатын негізгі талаптарды ескере отырып сабақ кестесін құру: бастауыш сыныптар кестесін.
ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР: 1.Советов С.Е. Мектеп гигиенасы. А., 1973. 2. Антропова А. А. Основы гигиена учащихся. М.,1982. 3. Белецкая В. И. Школьн.ая гигиена. М., 1983. 4.С. Жұмабаев Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы. А.,1988. Студенттердің өзбетімен оқытушының басшылығымен орындайтын жұмыстары №6 ТАҚЫРЫБЫ: Анализаторлар гигиенасы. Анализаторлар жүйесіндегі бейімделу құбылысы. МАҚСАТЫ: Анализаторлардың құрылысы мен қызметі, анализаторлар жүйесіндегі бейімделу құбылыстарын, гигиенасымен танысу. ТӘЖІРИБЕГЕ ҚАЖЕТТІ ЖАБДЫҚТАР: Сивцевтің таблицасы көрсеткіш столға қоятын шама (жарық).
СҰРАҚТАР: 1. Анализаторлар туралы И. П. Павлов ілімі. 2. Организмнің сенсорлық жүйесі. 3. Көру анализаторы. Көз құрылысы. 4. Жақыннан және алыстан көргіштік. 5. Көру өткірлігі. 6. Жарық және түстер сезгіштігі. 7. Есту анализаторы және оның қызметі. 8. Есту мүшесі. 9. Дыбысты қабылдау механизмі. 10. Есту анализаторының жасқа байланысты ерекшеліктері. 11. Балалар мен жеткіншектердің көру қабілетінің бұзылмауын және естімеушіліктерді болдырмау профилактикасы. ТАПСЫРУ ФОРМАСЫ: жазбаша есеп. ТӘЖІРИБЕГЕ ҚАЖЕТТІ ЖАБДЫҚТАР: Сивцевтің таблицасы көрсеткіш столға қоятын шама (жарық). ЖҰМЫС БАРЫСЫ: 1 тәжірибе - Көздің өткірілігін анықтау. Тексерілетін адамды таблицадан 5 метр қашықтықта отырғызамыз. Оған 1 көзін жапқызып, 2-ші көзімен әрбір жолдағы әріптерді оқуға ұсынамыз.Тәжірибе жүргізуші жарық түсуіне кедергі келтірмей таблица жанында тұрып, әріптерді көрсетеді. Көрсетілген әріптерді тексерілетін кісі атауы керек. Қатесіз оқылған немесе оқу қателігі 20% соңғы жол көздің өткірлігін анықтайтын көрсеткіш есебінде алынады. Сол жолдың оң жағында тұрған цифр көздің өткірлігі шамасын көрсетеді. №2 тәжірибе. – Көздің тор қабығындағы соқыр дақты анықтау. Тәжірибеге қажетті құрал: Соқыр дақты анықтауға арналған сурет. Тәжірибе барысы: Тексерілген адам шеңбер мен крест салынған суретті көз алдына ұстайды. Оң жақ көзін жабады сол көзімен крестке назар аударады. Сонан соң суретті алыстата немесе жақындата отырып, шеңбер кескіні жоғалған қашықты анықтайды. Тәжірибені сол көзді жұмып қайталайды. Бақылау сұрақтары: 1. Көз адаптациясы және аккомадациясы дегеніміз не? 2. Көру түйсігі қалай туындайды? 3. Көздің торлы қабатында қандай фоторецепторлар болады? 4. Құлақ қандай бөлімдерден тұрады? 5. Вестибулярлық анализатор қандай қызмет атқарады? ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР: А. Г. Хрипкова, М. В. Антропова, Д. А. Фарбер «Возрастная физиология и школьная гигиена». М., 1990 ж. С. Жұмабаев. «Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы» А., 1991 ж.
Студенттердің өзбетімен оқытушының басшылығымен орындайтын жұмыстары №7 ТАҚЫРЫБЫ: Анализаторлар әрекетіндегі шартты рефлексті реттеу.
МАҚСАТЫ: Анализаторлардағы шартты рефлексті реттелу барысын қарастыру. СҰРАҚТАР: 1.Анализаторлар туралы И. П. Павлов ілімі. 2.Организмнің сенсорлық жүйесі. 3.Көру анализаторы. Көз құрылысы. 4.Жақыннан және алыстан көргіштік. 5.Көру өткірлігі. 6.Жарық және түстер сезгіштігі. 7.Есту анализаторы және оның қызметі. 8. Есту мүшесі. 9.Дыбысты қабылдау механизмі. 10.Есту анализаторының жасқа байланысты ерекшеліктері. 11.Балалар мен жеткіншектердің көру қабілетінің бұзылмауын және естімеушіліктерді болдырмау профилактикасы. ТАПСЫРУ ФОРМАСЫ: жазбаша есеп. ТӘЖІРИБЕГЕ ҚАЖЕТТІ ЖАБДЫҚТАР: суреттері бар кесте. ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ: Оқулықтар мен ғылыми әдебиеттермен жұмыс жасау.: Анализаторлар әрекетіндегі шартты рефлексті реттелуін түрлі кескінде берілген суреттерге қарап, олардың көріну ерекшелігін бақылау. Жұмысты орындау барысында берілген суреттердің көрінісін дәптерге салу керек. ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР: А. Г. Хрипкова, М. В. Антропова, Д. А. Фарбер «Возрастная физиология и школьная гигиена». М., 1990 ж. С. Жұмабаев. «Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы» А., 1991 ж. Студенттердің өзбетімен оқытушының басшылығымен орындайтын жұмыстары №8 ТАҚЫРЫБЫ: Ішкі секреция бездерінің физиологиялық маңызы. Жыныстық тәрбие. МАҚСАТЫ: Ішкі секреция бездері, оның гормондарымен, ағзаға әсері, маңызы, жыныстық жетілу кезеңіндегі ерекшеліктері туралы теориялық білімдерін бекіту.
сұрақтары:
ТАПСЫРУ ФОРМАСЫ: жазбаша есеп.
ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ: Оқулықтар мен ғылыми әдебиеттермен жұмыс жасау. Әдебиеттерден ішкі секреция бездерінің құрылысын қарастыру. Ішкі секреция бездері, олардың бөлетін гормондарын, без қызметінің бұзылуы ағзада болатын өзгерістерін көрсету.
ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР: 1.С. Жұмабаев. Жасерешелік физиологиясы және мектеп гигиенасы. А., 1988. 2. Күзембаева А. Адам анатомиясы. А.,2002. 3. А. Г. Хрипкова Возрастная физиология и школьная гигиена. М., 1990. 4. Корабкова А. Атлас по нормальной физиологии. А., 1990.
Студенттердің өзбетімен оқытушының басшылығымен орындайтын жұмыстары №9 ТАҚЫРЫБЫ: Мектеп оқушыларының тамақтану гигиенасы. Балалардың тамақтану рационын құру. МАҚСАТЫ: Тамақтану, тамақтанудың маңызы, тағамдарға қойылатын талаптар туралы теориялық білімдерін бекіту, тамақтану режимі және тамақтану рационын құруды үйрету.
СҰРАҚТАР: 1. Тамақтанудың физиологиялық маңызы және мектеп оқушылары ағзасындағы зат алмасу ерекшеліктері. 2.Тағамға қойылатын гигиеналық талаптар. 3.Тамақтың құрамы және тамақтану нормасы. 4.Мектеп оқушыларының тамақтану режимі. 5.Мектептегі асханаға, ондағы ыдыс-аяқтарға қойылатын гигиеналық талаптар. 6.Тамақтан улану және оны алдын алу жолдары. ТАПСЫРУ ФОРМАСЫ: жазбаша есеп. ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ: Оқулықтар және ғылыми әдебиеттермен жұмыс жасау. Мектеп оқушыларының тамақтануына қойылатын негізгі гигиеналық талаптарды ескере отырып оқушылардың тамақтану тәртібі және тамақтану рационын құру.
ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР: 1.Советов С.Е. Мектеп гигиенасы. А., 1973. 2. Антропова А. А. Основы гигиена учащихся. М.,1982. 3. Белецкая В. И. Школьн.ая гигиена. М., 1983. 4.С. Жұмабаев Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы. А.,1988.
Студенттердің өзбетімен оқытушының басшылығымен орындайтын жұмыстары №10 ТАҚЫРЫБЫ: Санитарлы-гигиеналық тақырыптарына әңгіме құрастыру. МАҚСАТЫ: Студенттерді санитарлы-ағарту тақырыптарына әңгіме дұрыс құрастыруды, ата-аналары және оқушылармен осы тақырыптарына әңгіме өткізуді үйрету. ТАПСЫРУ ФОРМАСЫ: жазбаша есеп.
ЖҰМЫС БАРЫСЫ: Әңгіме тақырыптары:
Әрбір студент санитарлы-гигиеналық ағарту тақырыбын таңдап алып, оқулықтарды қолдана отырып жоспар құрады. Әңгіме жоспары кіріспеден, негізгі бөлімнен, мазмұны, қорытынды мен гигиеналық ұсыныстар болу керек. Студенттермен құрылған жоспар оқытушы тексеріп, қателерін түзетеді. Студенттер жоспар бойынша әңгіме құрастырады. Әр студент кезектесіп т басқа студенттер алдында санитарлы-ағарту тақырыбында әңгімесін өткізеді. ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР: 1.Советов С.Е. Мектеп гигиенасы. А., 1973. 2. Антропова А. А. Основы гигиена учащихся. М.,1982. 3. Белецкая В. И. Школьн.ая гигиена. М., 1983. 4.С. Жұмабаев Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы. А.,1988.
Студенттердің өзбетімен оқытушының басшылығымен орындайтын жұмыстары №11 ТАҚЫРЫБЫ: Бастауыш сыныпта жүргізілетін гимнастикалық жаттығулар өтетін орындар мен сырғанау алаңдарын санитарлы-гигиеналық тұрғыдан зерттеу. МАҚСАТЫ: Бастауыш сынып оқушыларының ағзасының дұрыс дамуы, шынықтыру үшін гимнастикалық жаттығулардың маңызын, гимнастикалық жаттығу түрлерін, дұрыс өткізу ережелерін меңгеру.
СҰРАҚТАРЫ: 1. Мектептегі дене тәрбиесінің маңызы мен міндеттері. 2. Бастауыш сыныпта дене шынықтыру сабақтарын өткізуге қойылатын гигиеналық талаптар. 3.Гимнастикалық жаттығулардың гигиеналық маңызы. 4.Гимнастикалық жаттығулар өтетін орындарға қойылатын гигиеналық талаптар. ТАПСЫРУ ФОРМАСЫ: жазбаша есеп.
ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ: Оқулықтар мен ғылыми әдебиеттермен жұмыс жасау. Мектептегі спорт залдарына, гимнастикалық жаттығуларды өткізетін орындарға қойылатын гигиеналық талаптарды, гимнастикалық жабықтарды орналастыру, гимнастикалық жаттығулардың ауыр және жеңіл түрлерін, оларды дұрыс өткізу шарттарын көрсет.
ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР: 1.Советов С.Е. Мектеп гигиенасы. А., 1973. 2. Антропова А. А. Основы гигиена учащихся. М.,1982. 3. Белецкая В. И. Школьн.ая гигиена. М., 1983. 4.С. Жұмабаев Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы. А.,1988.
Студенттердің өзбетімен оқытушының басшылығымен орындайтын жұмыстары №12 ТАҚЫРЫБЫ: Жүрек-қан тамырлар ауруларының гигиенасы. МАҚСАТЫ: Балалар жүрек-қан тамырлар жүйесінің жастық ерекшеліктері туралы теориялық білімдерін бекіту, ауруларын алдын алу, оқу-дене жүктемелерін нормалау шарттарымен қарастыру. СҰРАҚТАР: 1.Қанның маңызы және құрамы, қызметі,қан топтары. 2. Қанның түзілуі. 3.Қанның иммундық жүйесі. 4.Қанның үлкен және кіші қан айналу шеңберлері. 5. Жүрек, оның құрылысы мен қызметі. 6. Жүрек-қан тамырлар жүйеінің жасқа байланысты ерекшеліктері. 7.Жүрек-қан тамырлар жүйесінің гигиенасы. ТАПСЫРМА ФОРМАСЫ: жазбаша есеп. 1. ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ: Жүректің жас шамасына байланысты өзгеруі. 2. Жүрек циклі. 3. Қанның систолалық және минуттық көлемі. 4. Қанның тамырлар бойымен ағуы: а) қанның үздіксіз ағуы; б) қанның тамырлар ағуының себептері; в) қан қысымы: г) қан ағысының жылдамдығы.
Тәжірибе №1. Жүрек-тамыр жүйесінің барынша қарқынды дене жұмысы кезіндегі физиологиялық өзгерісін тексеру. Керекті жабдықтар: секундомер, стетофонендоскоп, сфигмоманометр, спирт, мақта. Жұмыс барысы: Студенттер екі-екіден жұмыс істейді. Тексерілетін адамда жүрек соғуының жиілігі тамыр соғуы арқылы (тыныштықта отырған жағдайда анықталады), қан қысымы өлшенеді. Мынадай дене жұмысы ұсынылады: 30 секунд бойы тізені жоғары көтере барынша жиілікпен бір орныда тұрып жүгіру. Осындай дене жұмысынан соң дереу және бастапқы қалыпқа келудің екі, 4,6 минуттарында қан қысымы және тамыр соғу жиілігі анықталады. Тәжірибе протоколы жазылады, тамыр соғуының және қан қысымының өзгеруінің кестесі сызылады, қорытынды шығарылады.
Алынған нәтижелер:
ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР: 1.С. Жұмабаев. Жасерешелік физиологиясы және мектеп гигиенасы. А., 1988. 2. Күзембаева А. Адам анатомиясы. А.,2002. 3. А. Г. Хрипкова Возрастная физиология и школьная гигиена. М., 1990. 4. Корабкова А. Атлас по нормальной физиологии. А., Студенттердің өзбетімен оқытушының басшылығымен орындайтын жұмыстары №13 ТАҚЫРЫБЫ: Тірек-қимыл аппаратының гигиенасы. МАҚСАТЫ: Балалардың тірек-қимыл апаратының жасқа байланысты ерекшелі, бұзылуларын алдын алу жолдары туралы білімдерін бекіту.
СҰРАҚТАР: 1. Тірек-қимыл аппаратының маңызы. 2. Адам скелетінің құрылысы және өсуі мен дамуы. 3. Бұлшық еттер құрылысы, қызметі және күші. 4. Организмнің дене жұмысы әрекетіне жауабының жас шамасына байланысты ерекшеліктері. 5. Қозғалыс дағдылары, қимылдарды үйлестірудің жас шмасына байланысты әбден жетілуі. ТАПСЫРУ ФОРМАСЫ: жазбаша есеп.
ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ: Оқулықтар мен әдебиеттермен жұмыс жасау. Әдебиеттермен тірек-қимыл аппаратының құрылыстарын қарастыра отырып, балалардың тірек-қимыл аппаратының жасқа байланысты өзгерістерін, олардың дұрыс дамуы мен жетілуі үшін қажетті гигиеналық шараларын көрсетіңдер.
ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР: 1. А. Г. Хрипкова, М. В. Антропова, Д. А. Фарбер «Возрастная физиология и школьная гигиена». М., 1990 ж. 2.С. Жұмабаев. «Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы» А., 1991 ж. 3.Советов С. «Мектеп гигиенасы» А., 1977.
Студенттердің өзбетімен оқытушының басшылығымен орындайтын жұмыстары №14 ТАҚЫРЫБЫ: Қауіпсіздік техникасы және жарақаттануды болдырмау. МАҚСАТЫ: Қауіпсіздік техникасымен, жарақаттануды болдырмау, алғашқы көмекті қалай көрсету қажетігімен таныстыру.
СҰРАҚТАР: 1.Қауіпсіздік техникаларының мәселелері және жарақаттануды болдырмау. 2. Буын созылуларында алғашқы көмек. 3.Аяқ-қол сынулары болған жағдайдағы алғашқы көмек. 4.Қан тамырлары жарақандануындағы алғашқы көмек. ТАПСЫРМА ФОРМАСЫ: жазбаша есеп.
ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ: Оқулықтар мен ғылыми әдебиеттермен жұмыс жасау. Дене шынықтыру, еңбек сабақтарындағы қауіпсіздік техникасы тұрғысынан алғанда талаптарды қарастыру.
ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР: 1. А. Г. Хрипкова, М. В. Антропова, Д. А. Фарбер «Возрастная физиология и школьная гигиена». М., 1990 ж. 2.С. Жұмабаев. «Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы» А., 1991 ж. 3.Советов С. «Мектеп гигиенасы» А., 1977. Студенттердің өздік жұмыстары №1. ТАҚЫРЫБЫ: Салаутты өмір салтының гигиенасы. МАҚСАТЫ: Салауатты өмір салтының маңызы, бағыттары, салауатты өмір салтын қалыптастыру шарттарын қарастыру. ЖОСПАРЫ: 1.Салауатты өмір салты туралы түсінік. 2.Салаутты өмір салтының бағыттары. 3.Салаутты өмір салтын қалыптастыру.
ТАПСЫРУ ФОРМАСЫ: Реферат ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ: Оқулықтар мен ғыылми әдебиеттермен жұмыс жасау. Салауатты өмір салты, оның маңызы, бағыттары, оны қалыпстастыру мақсатын ашып көрсету. ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР:
Студенттердің өздік жұмыстары №2. ТАҚЫРЫБЫ: Мұғалімдер мен мектеп қызметкерлерінің мектептегі бірлесе жүргізетін жұмыстары. МАҚСАТЫ: Оқушылардың денсаулығын сақтау мақсатында мұғалімдер мен мектеп қызметкерлерінің бірлесе жүргізетін жұмыстарының мақсат-міндеттерімен танысу. ЖОСПАРЫ:
ТАПСЫРУ ФОРМАСЫ: Реферат ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ: Оқулықтар мен ғылыми әдебиеттермен жұмыс жасау. Мектептің санитарлы-гигиеналық жағдайымен танысу, бақылау жүргізу. Мектеп мұғалімдері мен қызметкерлерінің алдында тұрған міндеттерін анықтау. ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР: 1.Советов С.Е. Мектеп гигиенасы. А., 1973. 2. Антропова А. А. Основы гигиена учащихся. М.,1982. 3. Белецкая В. И. Школьн.ая гигиена. М., 1983. 4.С. Жұмабаев Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы. А.,1988. 4. Чабовская А. Основы педиатрии и гигиены. М.,
Студенттердің өздік жұмыстары №3 ТАҚЫРЫБЫ: Балалар мен жасөспірімдердің денсаулық жағдайы. МАҚСАТЫ: Балалр және жасөспірімдер денсаулығын сақтау, күту шараларын қарастыру. СҰРАҚТАР: 1.Балалар денсаулық жағдайының көрсеткіштері. 2.Денсаулық топтары. 3.Денсаулық жағдайының мамандықты игеру, еңбек өнімділігіне, жұмыс қабілетіне әсері. ТАПСЫРУ ФОРМАСЫ: реферат. ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ: Оқулықтар мен ғылыми әдебиеттерді пайдалана отырып балалар денсаулық жағдайы, оны сақтау, денсаулық топтары, денсаулық жағдайының оқуға, еңбекке әсері, балалардың денсаулығын сақтау және жақсарту жолдарын қарастыру. ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР: 1.Советов С.Е. Мектеп гигиенасы. А., 1973. 2. Антропова А. А. Основы гигиена учащихся. М.,1982. 3. Белецкая В. И. Школьн.ая гигиена. М., 1983. 4.С. Жұмабаев Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы. А.,1988. 4. Чабовская А. Основы педиатрии и гигиены. М., Студенттердің өздік жұмыстары №4 ТАҚЫРЫБЫ: Үй тапсырмасын орындауға қойылатын гигиеналық талаптар. МАҚСАТЫ: Оқушылардың үй тапсырманы орындауына қойылатын гигиеналық талаптар, үй тапсырмасының нормалау, туралы теориялық білімдерін бекіту. СҰРАҚТАР: 1.Үй тапсырмасының мөлшері. 2.Үй тапсырмасын орныдау тәртібі. ТАПСЫРУ ФОРМАСЫ: Реферат. ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ: Оқулықтар мен ғылыми әдебиеттермен жұмыс жасау. Үй тапсырмасын орындауға қойылатын негізгі гигиеналық талаптарды қарастыру. ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР: 1.Советов С.Е. Мектеп гигиенасы. А., 1973. 2. Антропова А. А. Основы гигиена учащихся. М.,1982. 3. Белецкая В. И. Школьн.ая гигиена. М., 1983. 4.С. Жұмабаев Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы. А.,1988.
Студенттердің өздік жұмыстары №5 ТАҚЫРЫБЫ: Ұйқы гигиенасы. МАҚСАТЫ: Бала ағзасына ұйқының маңызы, дұрыс ұйықтау, ұйықтайтын бөлмелерге және киетін киімдеріне қойылатын гигиеналық талаптарын қарастыру. СҰРАҚТАР: 1.Ұйқы, оның кезеңдері. 2.Ми қыртысындағы ұйқы кезіндегі физиологиялық құбылыстар. 3.Балаларды ұйықтатуға қойылатын гигиеналық талаптар. 4.Ұйқысыздық пен ашуланшықтықтан сақтандыру. ТАПСЫРУ ФОРМАСЫ: Реферат ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ: Оқулықтар мен ғылыми әдебиеттермен жұмыс жасау. ұйқының маңызы, балалар ұйқысын дұрыс ұйымдастыру талаптарын жазу. ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР: 1.С. Жұмабаев Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы. А.,1988. 2. Чабовская А. Основы педиатрии и гигиены. М., 3.Матюшонок М. П. "Балалар мен жасөспірімдер физиологиясы және гигиенасы". М., 1980.
Студенттердің өздік жұмыстары №6 ТАҚЫРЫБЫ: Тыныс алу жүйесінің гигиенасы. МАҚСАТЫ: Тыныс алу мүшесін түрлі аурулардан сақтау шараларын қарастыру. СҰРАҚТАР: 1.Балалар тыныс алу мүшелерінің ерекшеліктері. 2.Тыныс алу мүшелері мен дауыс аппаратының гигиенасы. Оқу бөлмелерінің ауа ортасына қойылатын гигиеналық талаптар. ТАПСЫРУ ФОРМАСЫ: Реферат ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ: Ғылыми әдебиеттер мен оқулықтарды қолдана отырып балалардың тыныс алу мүшелерін жетілдіру, түрлі аурулардан сақтау жолдарын көрсету. ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР: 1.С. Жұмабаев Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы. А.,1988. 2. Чабовская А. Основы педиатрии и гигиены. М., 3.А. Г. Хрипкова, М. В. Антропова, Д. А. Фарбер «Возрастная физиология и школьная гигиена». М., 1990 ж. 4.Советов С.Е. Мектеп гигиенасы. А., 1973. 5.Антропова А. А. Основы гигиена учащихся. М.,1982. 6. Белецкая В. И. Школьн.ая гигиена. М., 1983. Студенттердің өздік жұмыстары №7 ТАҚЫРЫБЫ: Ішкі секреция бездері. Жыныстық жетілу. МАҚСАТЫ: Ішкі секреция бездерінің өсіп-дамып отырған ағзаға маңыздылығын, жыныстық жетілу кезеңіндегі организмдегі ерекшеліктерімен таныстыру. СҰРАҚТАР: 1.Ішкі секреция бездерінің маңызы, атқаратын қызметі. 2.Жыныстық жетілу кезеңі және гигиенасы. 3.Жыныстық тәрбие. ТАПСЫРУ ФОРМАСЫ: Реферат ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ: Оқулықтар мен ғылыми әдебиеттермен жұмыс жасау. Ішкі секреция бездерінің маңызы мен қызметін, жыныстық жетілу кезеңінде оқушыларға организмдегі өзгерістерді дұрыс түсіндіру жолдарын көрсету. ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР: 1.С. Жұмабаев Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы. А.,1988. 2. Чабовская А. Основы педиатрии и гигиены. М., 3.А. Г. Хрипкова, М. В. Антропова, Д. А. Фарбер «Возрастная физиология и школьная гигиена». М., 1990 ж. 4.Советов С.Е. Мектеп гигиенасы. А., 1973. 5.Антропова А. А. Основы гигиена учащихся. М.,1982. 6. Белецкая В. И. Школьн.ая гигиена. М., 1983. Студенттердің өздік жұмыстары №8 ТАҚЫРЫБЫ: Зиянды дағдылар профилактикасы. МАҚСАТЫ: Жас организмге зиянды дағдылартың тигізетін әсері, зиянды дағдыларды күресу жолдарымен таныстыру. СҰРАҚТАР: 1.Зиянды дағдылар түрлері. 2.Оқушылардың бойынан зиянды дағдыларды жою. ТАПСЫРУ ФОРМАСЫ: Реферат ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ: Оқулықтар мен ғылыми әдебиеттермен жұмыс жасау. ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР: 1.С. Жұмабаев Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы. А.,1988. 2. Чабовская А. Основы педиатрии и гигиены. М., 3.А. Г. Хрипкова, М. В. Антропова, Д. А. Фарбер «Возрастная физиология и школьная гигиена». М., 1990 ж. 4.Советов С.Е. Мектеп гигиенасы. А., 1973. 5.Антропова А. А. Основы гигиена учащихся. М.,1982. 6.Белецкая В. И. Школьн.ая гигиена. М., 1983. 7."Валеология және дене шынықтыру" журналы. Студенттердің өздік жұмыстары №9 ТАҚЫРЫБЫ: Экскурсиялар гигиенасы. МАҚСАТЫ: Бастауыш сыныптарда оқушыларды қоршаған орта өзгерістерін таныстыруда өткізілетін, әр маусымға байланысты экскурсияларды гигиеналық тұрғыдан дұрыс ұйымдастыруды меңгеру. СҰРАҚТАР: 1. Экскурсилардың маңызы. 2.Күз, қыс, көктем мезгілдерінде экскурсияларды ұйымдастыру. 3.Экскурсияға қойылатын гигиеналық талаптар. ТАПСЫРУ ФОРМАСЫ: Реферат ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ: Оқулықтар мен ғылыми әдебиеттермен жұмыс жасау. Бір маусыға байланысты экскурсия жоспарын құрастыру. ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР: 1.Советов С.Е. Мектеп гигиенасы. А., 1973. 2. Антропова А. А. Основы гигиена учащихся. М.,1982. 3. Белецкая В. И. Школьн.ая гигиена. М., 1983. 4.С. Жұмабаев Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы. А.,1988. Студенттердің өздік жұмыстары №10 ТАҚЫРЫБЫ: Демалыс күндерін гигиеналық жағынан дұрыс ұйымдастыру. МАҚСАТЫ: Оқушылар демалыстарын қызықты, гигиеналық тұрынғыдан дұрыс ұйымдастыру шарттарын меңгеру. СҰРАҚТАР: 1.Демалы күнінің маңызы мен қажеттілігі. 2. Демалыс күнгі күндік режимін дұрыс ұйымдастыру гигиенасы. ТАПСЫРУ ФОРМАСЫ: Реферат ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ: Оқулықтар мен ғыылми әдебиеттермен жұмыс жасау. 2 -сынып оқушыларының демалыс күнінің күндік режимін құру. ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДЕБИЕТТЕР: 1.Советов С.Е. Мектеп гигиенасы. А., 1973. 2. Антропова А. А. Основы гигиена учащихся. М.,1982. 3. Белецкая В. И. Школьн.ая гигиена. М., 1983. 4.С. Жұмабаев Жасерекшелік физиологиясы және мектеп гигиенасы. А.,1988. Межелік бақылау №1. 1. Мектеп гигиенасы пәні, мақсаты мен міндеттері. 2.Гигиена ғылымында қолданылатын әдістер. 3.Организмнің өсі және даму заңдылықтары. 4.Жас кезеңдері. 5.Сыртқы ортаның факторларының гигиеналық маңызы. 6.Ауаның, күннің, топырақтың және судың гигиеналық маңызы. 7.Сыртқы орта факторларымен организмді шынықтыру: шынықтыру принциптері, ауа, күн және сумен шынықтыру. 8.Мектеп жер участогына қойылатын гигиеналық талаптар. 9. Мектеп үйіне қойылатын гигиеналық талаптар. 10.Мектеп үйіндегі ауа және жарық режиміне қойылатын гигиеналық талаптар. 12.Мектепті сумен жабдықтау. 13.Мектепті жылыту. Межелік бақылау №2. 1.Мектеп жабдығына қойылатын гигиеналық талаптар. 2.Мектеп партасына қойылатын гигиеналық талаптар. 3.Парталарға оқушыларды дұрыс отырғызу. 4.Класс тақтасына қойылатын талаптар. 5. Шеберханалар мен лабораториялар жабдықтарына қойылатын гигиеналық талаптар. 6.Мектептегі дене шынықтыру жабдықтарының гигиенасы. 7.Оқу құралдарына қойылатын гигиеналық талаптар.
Дата добавления: 2015-09-27 | Просмотры: 1667 | Нарушение авторских прав |