Хирургия тарихы
Медицина факультеті
«Жалпы хирургия» кафедрасы
«БЕКІТЕМІН»
Медициналық білім беру
департаментінің директоры,
м.ғ.к.
_____________У.Б. Татыкаева
«___» __________2015 жыл
«ЖАЛПЫ ХИРУРГИЯ» пәні бойынша
СИЛЛАБУС
Пән коды: OH 3218
Мамандық: 5В130100 – «Жалпы медицина»
Жалпы кредит саны -3
Тәжірибелік сабақ – 45 сағат
СӨЖ – 3 кредит 45 сағат
ОБСӨЖ - 3 кредит 45 сағат
Емтихан: VІ семестр
Курсы: ІІІ
Оқу семестрі: V-VІ
Барлық сағат саны: 135 сағат
Түркістан, 2015
«Жалпы хирургия» пәнінің силлабусы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау Министрінің м.а. 2009 жылғы 05 қарашадағы №651 бұйрығымен бекітілген,
051301- «Жалпы медицина» мамандығы бойынша 2006 жылғы мемлкеттік жалпыға міндетті білім беру стандартына сәйкес әзірленген типтік оқу бағдарламасы негізінде дайындалып, жұмыс бағдарламасы негізінде жасалынды.
Силлабус медицина факультеті «Жалпы хирургия» кафедрасының мәжілісінде талқыланған.
Хаттама №____ "____" _____________ 2015 ж.
Кафедра меңгерушісі м.ғ.к., доцент м.а. _________________ Н.Қ.Төлежанов
Силлабус оқыту және бағалау комитетінде қаралған.
Хаттама №____"____" _____________ 2015 ж.
Комитет төрайымы_____________ магистр оқытуышысы А.Кошкарова
Силлабус білім беру бағдарламалары комитетінде мақұлданған.
Хаттама №____ "____" _____________ 2015 ж.
Комитет төрайымы_________________б.ғ.к., аға оқытушы Б.У. Байзакова
1. Оқытушылар туралы мәлімет:
А) Жүнісов Мұрат Сағынәліұлы – медицина ғылымдарының кандидаты, доцент
Өнертабыстық ғылыми қызығушылығы: « Алгоритм диагностической и лечебной тактики спаечного синдрома».
Ғылыми және әдістемелік еңбектері:
- Способ диагностики кишечной непроходимости. Патент куәлігі. № 99016471. Алматы каласы, 1999ж.
- Жалпы хирургия және анестезиология пәнінен дәрістер. Оқу құралы. Кентау 2005ж.
- Хирургия және реанимациядағы мейірбикелік іс. Оқу әдістемелік құрал. Түркістан, 2007 ж.
- Жалпы хирургия және анестезиология пәнінен әдістемелік нұсқаулар жинағы. Оқу әдістемелік құрал. Түркістан, 2008 ж.
- Патент «Лапароскопиялық аппендэктомия өткізу кезінде құрт тәрізді өсіндінің тұқылын байлау тәсілі» Автор куәлігі. № 80989 30.06.2013ж Астана қаласы және 30 астам ғылыми мақалалар.
Байланыс ақпараты: ОҚО. Түркістан қ. Б.Саттарханов к., №2 ғимарат, медицина факультеті, «Жалпы хирургия» кафедрасы (каб.222). тел.872533 63636 (ішкі жоқ).+7 701 730 55 77
Б) Төлежанов Нұрпейіс Құдайбергенұлы - медицина ғылымдарының кандидаты, доцент міндетін атқарушы; жоғары санатты дәрігер хирург.
Өнертабыстық ғылыми қызығушылығы– «Способ применение силиконовых имплатантов при рака Педжета молочной железы» атты өнер табысы бар.
Ғылыми және әдістемелік еңбектері: Халықаралық, Республикалық, ЖАК бекіткен журналдарда 28-дан аса ғылыми мақалалары, 2 оқу құралы жарық көрген.
- «Жедел іш қуысы мүшелерінің хирургиялық аурулары» Н.Қ.Төлежанов. Оқу құрал. Түркістан, 2007 ж. Бет 102
- «Жайылған іріңді перитониттің заманауи емдеу тәсілдері» Ш.М. Сейдинов, Н.Қ. Төлежанов Оқу құрал. Түркістан, 2015 ж. Бет -85;
Байланыс ақпараты: ОҚО. Түркістан қ. Б.Саттарханов к., №2 ғимарат, медицина факультеті, «Жалпы хирургия» кафедрасы (каб.220). тел.872533 63636 (ішкі 307). +7 775 468 86 07
В) Тұяқбаев Бағлан Пардабайұлы - жалпы хирургия пәні бойынша оқытушы.
Өнертабыстық ғылыми қызығушылығы: «Жедел хирургиядағы аурулар диагностикасы».
Ғылыми және әдістемелік еңбектері: 2 ғылыми мақала.
Байланыс ақпараты: ОҚО. Түркістан қ. Б.Саттарханов к., №2 ғимарат, медицина факультеті, «Жалпы хирургия» кафедрасы (каб.222). тел.872533 63636 (ішкі жоқ). + 7 702 312 12 36
Г) Шаймерденов Лесхан Абдижапарұлы – жалпы хирургия пәні бойынша оқытушы.
Өнертабыстық ғылыми қызығушылығы: «Іріңді жараларды алхидин майымен емдеу».
Ғылыми және әдістемелік еңбектері: 11 ғылыми мақала.
Байланыс ақпараты: ОҚО. Түркістан қ. Б.Саттарханов к., №2 ғимарат, медицина факультеті, «Жалпы хирургия» кафедрасы (каб.222). тел.872533 63636 (ішкі жоқ). +7 701 435 84 46
Д) Абжаппаров Қанат Зейдинұлы – жалпы хирургия пәні бойынша оқытушы.
Өнертабыстық ғылыми қызығушылығы: «Емханалық хирургияның заманауи ерекшеліктері».
Ғылыми және әдістемелік еңбектері: 4 ғылыми мақала.
Байланыс ақпараты: ОҚО. Түркістан қ. Б.Саттархан к., №2 ғимарат, медицина факультеті, «Жалпы хирургия» кафедрасы (каб.222). тел.872533 63636 (ішкі жоқ). +7 702 676 71 05
Е) Ибрагимов Ержан Жақсылықұлы – жалпы хирургия пәні бойынша оқытушы.
Өнертабыстық ғылыми қызығушылығы: «Емханалық хирургияның заманауи ерекшеліктері».
Ғылыми және әдістемелік еңбектері: 4 ғылыми мақала.
Байланыс ақпараты: ОҚО. Түркістан қ. Б.Саттархан к., №2 ғимарат, медицина факультеті, «Жалпы хирургия» кафедрасы (каб.222). тел.872533 63636 (ішкі жоқ). +7 702 622 77 12
2. Пәннің саясаты: Ахмет Ясауи атындағыХҚТУ-і медицина кластерінің 2015-2016 оқу жылындағы «Медициналық білім беру саласындағы педагогикалық стратегия» талаптарына сәйкес студенттің білімін бағалау формативті (электронды журналға енгізілмейтін) және суммативті (қорытынды сабақ, аралық бақылау, емтихан) түрде жүргізіледі.
Университеттің оқу үдерісін ұйымдастыру және емтихан регламентінің 7 бабына сәйкес студенттердің сабаққа қатысуы міндетті. Студенттің сабаққа келмеген күндері, әрбір семестр бойынша жеке есептегенде жалпы оқу бағдарламасындағы сағат мөлшерінің 10% аспауы тиіс. Денсаулығы бойынша сабаққа келмеген күндері осы пайыздық шектеу ішіне кірмейді. Денсаулығы туралы анықтамасы университет клиникасына немесе АИ–да үш күнде тіркеліп, сабаққа деканаттан өтеуге рұқсат қағазымен келуі тиіс. Себепті жіберген сабақтарын блокқа дейін өтеуі қажет. Студент сабаққа қатыспаған кезде өтілген тақырыптарды және пән оқытушысы тарапынан берілген тапсырмаларды өз бетінше орындауы қажет. Сабаққа келмеген студенттер үшін өтілген сабақ қайталанбайды.
Студент семестр соңындағы немесе оқу жылы соңындағы емтиханға кіруі үшін, денсаулығына байланысты сабақтан қалған күндерін есептемегенде, пән бойынша аудиториялық сабақтардың ең кемі 90%-на қатысуы қажет. Сабақтарға қатыспауына немесе өтпелі балл жинай алмауына байланысты емтиханға жіберілмейтіні туралы, сессия басталмас бұрын пән оқытушысы тарапынан студентке хабарланады. Сессия басталмас бұрын кафедра меңгерушісінің ұсынысы негізінде ол студент деканат тарапынан емтиханға жіберілмейді.
Кіріспе.
Хирургия - адам денесінің барлық ағзалары мен бөліктерінін сырқаттары мен жарақаттануын зерттейтін және оперативті емдеу әдістерін ұсынып қолданатын медицинаның саласы. Хирургия базалық пәндердің бірі ретінде қандай да мамандығы болмасын барлық клиницист дәрігерге қажетгі хирургиялық қызметтің зерттеу негіздерін қалайды.
Хирургия ілімі үнемі дамып отыру үстінде, жаңалықтар үсті-үстіне жинақталуда және хирургияның асептика мен антисептика, қан мен қан алмастырғыштарды құю, хирургиялық инфекция, жарақаттарды емдеу, жансыздандыру мен реанимацияның негіздері, пластикалық хирургия және басқалары сияқты негізгі ұғымдары туралы түсініктерге басқаша көзқарас қалыптастырады.
Бірінші және мамандырылған медициналық көмек көрсету үшін жалпы хирургияның негізгі тарауларын барлық дәрігер мамандары білуі қажет. Жалпы хирургия негізі жөнінен пропедевтикалық хирургиялық пән ретінде хирургиялық науқастарды клиникалық тексеру және емдеу жүргізуді оқытуды көздейді. ЖОО студенттері жалпы хирургияны оқып үйрену процесінде өздерінің кәсіптік қызметіне керекті және қажетті практикалық дағдыларды меңгереді.
Қ.А.Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университетінің медицина мамандықтарының түлектерін оқытудың соңғы нәтижелеріне сәйкес оқу курсы келесі құзіреттіліктердің дамуына бағытталған.
Білім алу деңгейі
| Рөлдермен берілген құзіреттіліктер
| Салыстырмалы үлестірілімі
| Б1.1.
| ҒАЛЫМ, ЗЕРТТЕУШІ - БІЛІМІН ҚОЛДАНУ: медициналық емес, биомедициналық, клиникалық, әлеуметтік ғылымдарды тәжірибек жүзінде қолданады.
| 0,3
| Б2.1.
| ДӘРІГЕР-КЛИНИЦИСТ - КОММУНИКАТИВТІ ДАҒДЫЛАР: науқастармен жұмыс жасаған кезде әртүрлі жағдайда коммуникативті дағадыларды меңгергендігін көрсете алады.
| 0,1
| Б2.2.
| ДӘРІГЕР-КЛИНИЦИСТ - НАУҚАСТАРДЫ ЖҮРГІЗУ: науқастардың шағымын жинақтау, физикальды зерттеу жүргізу, анамнез жинақтау, зерттеу жоспарын тағайындау, зерттеу нәтижелерін оқу, диагноз қою, емдеу жоспарын жасап әр түрлі жағдайлардағы патологияларды ескере отырып оның тиімділігін анықтау секілді дағдыларды көрсете біледі.
| 0,4
| Б2.3.
| ДӘРІГЕР-КЛИНИЦИСТ - МЕДИЦИНАЛЫҚ ПРОЦЕДУРАЛАР: Бакалавр дәрежесіне сәйкес стандартты медициналық процедураларды жасай алатындығын көрсетеді
| 0,2
| 2.2. Пәннің мақсаты: студенттерге хирургиялық патология негіздері, хирургиялық аурулардың диагностика және емдеудің жалпы принциптері бойынша білімін және дағдыларын қалыптастыру.
2.3. Оқыту мақсаттары
· медициналық, клиникалық және хирургиялық базалық түсініктемелерді түсіндіру;
· десмургия туралы білім негіздерін және дағдыларын үйрету;
· хирургиялық практикада қолданатын ауырсынуды басатын дәрілер мен әдістер туралы білім беру;
· хирургиялық аурулардың симптомдарын ажырату және диагноз коюды үйрету;
· науқастың өміріне қауіпті жағдай туындағанда бірінші медициналық жәрдем көрсету және хирургиялық емдеуге көрсеткіші анықталғанда тасымалдау түрін ажыратуын үйрету.
2.4. Пәнді оқудың соңғы нәтижесі
Оқу курсы бағдарламасындағы оқытудың соңғы нәтижелеріның жалпы көлемі:
Білім алу деңгейі
| Рөлдермен берілген құзіреттіліктер
| Оқытудың соңғы нәтижелері
(бағалау әдісі)
| Б1.1.
| ҒАЛЫМ, ЗЕРТТЕУШІ - БІЛІМІН ҚОЛДАНУ
| Білім (когнитивті) домені:
Қолданады: пәнді игеру барысында пререквизиттерден алған білімін қолданады.
Дағдылар (психомоторлы) домені:Дәлділік:презентация жасауды дәлділікпен орындайды.
Қарым-қатынас/мінез-құлық (аффективті) домені:Құндылықтарды үйлестіреді: ғылыми жаңалықтар құндылықтарын үйлестіреді.
| Б2.1.
| ДӘРІГЕР-КЛИНИЦИСТ -КОММУНИКАТИВТІ ДАҒДЫЛАР
| Білім (когнитивті) домені:
Қолданады: Деонтологиялық және этикалық талаптарды қолданады.
Қарым-қатынас/мінез-құлық (аффективті) домені:Құндылықтарды үйлестіреді:Коммуникативті дағдылар, яғни деонтология, этика құндылыктарын үйлестіреді.
| Б2.2.
| ДӘРІГЕР-КЛИНИЦИСТ -НАУҚАСТАРДЫ ЖҮРГІЗУ
| Білім (когнитивті) домені:
Есте сақтайды:
- қазіргі асептика мен антисептиканың негізгі принциптерін;
- хирургиялық науқастардыңклиникалық және аспаптар көмегімен тексерудің жалпы принциптерін;
- негізгі хирургиялық симптомдар мен синдромдарды;
Түсінеді:
- хирургиядағы анестезиология және трансфузиология негіздерін;
- жиі кездесетін хирургиялық ауруларды емдеуінің негізгі кезеңдерін;
- ургентті жағдайларды (қан кету, жарақаттар, ішкі ағзалардың және бастың жабық зақымдары, шок, коллапс, күйіктер, үсіктер, электр тоғымен жарақаттау);
Қолданады:
- хирургиялық науқасты тексеріп оның қал-жағдайының ауырлығын бағалауды және жергілікті патологиялық статусын талдауда;
- жергілікті анестезияны орындауда;
- әртүрлі таңбалар түрлерін жасауда;
- сіреспе және газды гангренаның алдын-алуына бағытталған көрсеткіштерді анықтауда;
- аяқ-қолдың сынығында және шығып кетуінде қолда бар заттар мен тасымалдау аспаптармен (Крамер, Дитерихс және т.б. импровизацияланған стандартты типтік) иммобилизация жасауда алған білімдерін қолданады.
Дағдылар (психомоторлы) домені:
Дәлділік:
- қыздыратын компресс салуды;
- таза және іріңді жараға танба салуды;
- сыртққа қан кетуді тамырды қолмен кысу арқылы, жгут және байлам салу арқылы тоқтату;
- АВО жүйесі, резусы бойынша қан тобын анықтауды, топтық және жеке сәйкестікке сынама жасауды, қан құю хаттамасын толтыра отырып қан және оны алмастыратын заттарды құюды дәлдікпен орындайды.
Қарым-қатынас/мінез-құлық (аффективті) домені:
Құндылықтарды үйлестіреді және үйымдастырады: жасаған іс-әрекетінің құндылыктарын ескере отырып ұйымдастырады.
| Б2.3
| ДӘРІГЕР-КЛИНИЦИСТ -МЕДИЦИНАЛЫҚ ПРОЦЕДУРАЛАР
| Білім (когнитивті) домені:
Қолданады:
- қазіргі асептика мен антисептиканың негізгі принциптерін;
- хирургиялық науқастардыңклиникалық және аспаптар көмегімен тексерудің жалпы принциптерін;
- негізгі хирургиялық симптомдар мен синдромдарды;
- хирургиядағы анестезиология және трансфузиология негіздерін;
- жиі кездесетін хирургиялық ауруларды емдеуінің негізгі кезеңдерін;
Дағдылар (психомоторлы) домені:
Дәлділік:
- жергілікті анестезияны орындауды;
- сыртққа қан кетуді тамырды қолмен кысу арқылы, жгут және байлам салу арқылы тоқтату;
- АВО жүйесі, резусы бойынша қан тобын анықтауды, топтық және жеке сәйкестікке сынама жасауды, қан құю хаттамасын толтыра отырып қан және оны алмастыратын заттарды құюды;
- таза және іріңді жараға танба салуды;
- аяқ-қолдың сынығында және шығып кетуінде қолда бар заттар мен тасымалдау аспаптармен (Крамер, Дитерихс және т.б. импровизацияланған стандартты типтік) иммобилизация жасауды;
- омыртқа және жаңбас сүйектері сынғанда иммобилизация жасауды дәлдікпен орындайды.
Қарым-қатынас/мінез-құлық (аффективті) домені:
Құндылықтарды үлестіреді және ұйымдастырады:жасаған іс-әрекеттерінің құндылықтарын үйлестіре отырып, дұрыс ұйымдастырады.
|
Оқудың соңғы нәтижесін талдау:
Студент білуі тиіс:
- қазіргі асептика мен антисептиканың негізгі принциптерін;
- хирургиялық науқастардыңклиникалық және аспаптар көмегімен тексерудің жалпы принциптерін;
- негізгі хирургиялық симптомдар мен синдромдарды;
- хирургиядағы анестезиология және трансфузиология негіздерін;
- жиі кездесетін хирургиялық ауруларды емдеуінің негізгі кезеңдерін;
- ургентті жағдайларға (қан кету, жарақаттар, ішкі ағзалардың және бастың жабық зақымдары, шок, коллапс, күйіктер, үсіктер, электр тоғымен жарақаттау)
- диагноз қоюды, бірінші медициналық және хирургиялық жедел жәрдем көрсетупринциптерін және әдістерін:
- емханалық хирургиялық қызметті ұйымдастыруды.
Студент істей алуы тиіс:
- хирургиялық науқасты тексеріп оның қал-жағдайының ауырлығын бағалауды және жергілікті патологиялық статусын талдауды;
- көрсеткіштері мен қарсы көрсеткіштерін анықтауды жараға бірінші хирургиялық өндеу жасауды;
- жергілікті анестезияны орындауды;
- әртүрлі таңбалар түрлерін жасауды; аяққа эластикалық таңба салуды;
- қыздыратын компресс салуды;
- таза және іріңді жараға танба салуды;
- жұмсақ тіндердің, жасушалық кеңістіктер мен қуыстардың жіті іріңді ауруларға (фурункул, карбункул, абсцесс, флегмона, гидроаденит, тілме, мастит, парапроктит, паранефрит, медиастенит, артрит, бурсит, перитонит) диагноз қоюды;
- іріңді ошақты (абсцесс) ашу, тексеру және дренаж жасауды;
- аяқ-қолдың сынығында және шығып кетуінде қолда бар заттар мен тасымалдау аспаптармен (Крамер, Дитерихс және т.б. импровизацияланған стандартты типтік) иммобилизация жасауды;
- омыртқа және жаңбас сүйектері сынғанда иммобилизация жасауды;
- ургентті жағдайда (қан кету, шок, коллапс, естен тану, күйіктер, үсіктер, электр
- тогынан жаралар жэне т.б.) бірінші медициналық жедел жәрдем көрсетуді;
- сыртққа қан кетуді тамырды қолмен кысу арқылы, жгут және таңбалау арқылы
- тоқтату;
- шеткері кан тамырлардың венепункциясын және катетеризациясын жасауды;
- АВО жүйесі, резусы бойынша қан тобын анықтауды, топтық және жеке сәйкестікке сынама жасауды, қан құю хаттамасын толтыра отырып қан және оны алмастыратын заттарды науқасқа кұюды;
- сіреспе және газды гангренаның алдын-алуына бағытталған көрсеткіштерді анықтауды;
2.5. Пәннің алғашқы және кейінгі реквизиттері:
5. Алғашқы реквизиттері: анатомия-1, анатомия-2, микробиология, коммуникативті дағдылар-1, коммуникативті дағдылар-2, клиникаға кіріспе-2
6. Кейінгі реквизиттері: хирургиялық аурулар, акушерлік іс және гинекология, жедел жәрдем, жалпы дәрігерлік тәжірибе.
2.6. Пәннің қысқаша мазмұны
Кіріспе
Хирургия жэне хирургиялық сыркаттар туралы түсінік. Медициналық жоғарғы оқу орындарында хирургия пәнін оқытудың жүйесі. Хирургияның медициналық басқа пәндер мен байланысы (сабақтастығы).
Хирургия тарихы
Ежелгі хирургия (Гиппократ, Цельс, Гален. Абу Али Ибн Сина). Орта ғасырлардың хирургиясы (Амбруаз Парэ, Парацельс}.
XX ғасырдағы хирургияның атақты өкілдері. Қазақстан Республикасында хирургияның дамуы. Хирургия мектептері, атақты еңбек сіңірген хирург-ғалымдар.
Қазақстан Республикасында хирургиялық қызметті ұйымдастыруы.
Жалпы және арнайы мамандандырылған хирургиялық көмек, оны ұйымдастыруы, даму ерекшеліктері және қазіргі жағдайы. Емхана мен ауруханадағы хирургиялық қызмет.
Хирургиялық науқастарды зерттеу әдістерінің ерекшеліктері
Жараланған науқастарды, жедел және созылмалы хирургиялық ауруы бар науқастарды зерттеу ерекшеліктері. Хирургиялық ауруларды тексеру және диагноз қоюдағы заманауи әдістері туралы жалпы түсініктемелер.
Дата добавления: 2015-12-15 | Просмотры: 2006 | Нарушение авторских прав
|