|
АкушерствоАнатомияАнестезиологияВакцинопрофилактикаВалеологияВетеринарияГигиенаЗаболеванияИммунологияКардиологияНеврологияНефрологияОнкологияОториноларингологияОфтальмологияПаразитологияПедиатрияПервая помощьПсихиатрияПульмонологияРеанимацияРевматологияСтоматологияТерапияТоксикологияТравматологияУрологияФармакологияФармацевтикаФизиотерапияФтизиатрияХирургияЭндокринологияЭпидемиология
|
Жедел алкогольді интоксикация
Ќарапайым алкогольді мастану
| Мастану дєрежесі
| Мастану симптомдары
| | Жењіл дєрежесі
| А. Психопатологиялыќ:
Жайлылыќ сезімі, кµњіл-к‰йдіњ жоѓарылауы, сµзшењдік, эмоциональді реакциялар амплитудасыныњ ±лѓаюы, µзіне критиканыњ тµмендеуі, зейінніњ т±раќсыздыѓы, ойлаудыњ жылдамдауы;
В. Неврологиялыќ:
ќозѓалыс координациясыныњ б±зылысы, нистагм;
С. Соматовегетативті:
Бет гиперемиясы, пульстіњ жєне тыныс алудыњ жиілеуі, АЌ-њ аздап жоѓарылауы, тєбеттіњ жоѓарылауы, гиперсаливация
| | Орташа дєрежесі
| А. Психопатологиялыќ:
Ойлаудыњ баяулауы, ой-пікірлері дµрекіленеді, зейінін жинаќтау ќабілеті б±зылады, айналадаѓы болып жатќанды т‰сіну жєне д±рыс баѓа беру ќиын, критиканыњ тµмендеуі, єуестіктердіњ тежеусіздігі, эмоциональді реакциялар брутальді сипат алады, кµњіл-к‰йі т‰неріњкі, ашушањ, немќ±райдылыќ немесе кењпейілділік;
В. Неврологиялыќ:
Атаксия, нистагм, ќозѓалыс координациясыныњ б±зылысы, дизартрия, ауыру сезімі жєне температуралыќ сезімталдыќтыњ єлсіреуі;
С. Соматовегетативті:
Ж‰рек айну, ќ±су, бет гиперемиясы немесе бозѓылттануы, тахикардия, тахипное
| | Ауыр дєрежесі
| А. Психопатологиялыќ:
Сананыњ сомноленттіліктен есењгіреу мен сопор жєне комаѓа дейін айќын тежелуі;
В. Неврологиялыќ:
Атаксия, нистагм, дизартрия, ауыру сезімініњ тµмендеуі, б±лшыќ еттік гипотония, терілік жєне сіњірлік рефлекстердіњ тµмендеуі, ќарашыќтардыњ тарылуы, тырысулар;
В. Соматовегетативті:
Тері жабындыларыныњ гиперемиясы немесе бозѓылттануы, дене температурасыныњ тµмендеуі, ќ±су, несеп пен нєжістіњ еріксіз бµлінуі, тахикардия, тыныс алудыњ баяулауы, АЌ-њ тµмендеуі
| Ќарапайым алкогольді мастанудыњ нєтижелері
| Нєтижелерініњ дєрежелері
| Клиникалыќ кµріністері
| | Жењіл дєрежесі
| Біртіндеп сауыѓумен аяќталады. Мастыќтан айыќќаннан кейін ќандай да бір б±зылыстар байќалмайды
| | Орташа дєрежесі
| Мастану терењ ±йќыѓа ауысады, оянѓаннан кейін оќиѓалардыњ кейбір бµліктері амнезияланады. Мастыќтан айыќќаннан кейін біраз уаќытќа дейін астениялыќ кµріністер, тєбеттіњ тµмендеуі, шµлдеу, єлсіздік, тµмен кµњіл-к‰й баќыланады
| | Ауыр дєрежесі
| Айыќќаннан кейін єлсіздік, адинамия байќалады. Егер ауыр мастану созылмалы алкоголизммен науќаста ішкілікке салыну уаќытында пайда болса, айыќќан кезде алкогольді абстинентті синдром кµріністері байќалады
| Ќандаѓы алкоголь мµлшері бойынша мастанудыњ ауырлыќ дєрежесін баѓалаудыњ баѓдарлыќ схемасы
(Личко А.Е., 1995)
| Мастану дєрежесі
| Ќандаѓы алкоголь мµлшері
| | Мастану жоќ
| 0,3 г/л дейін
| | Жењіл мастану
| 0,3-1,5 г/л
| | Орташа ауырлыќтаѓы мастану
|
1,3-3,0 г/л
| | Ауыр дєрежесі
| 3,0-5,0 г/л
| | ¤мірге ќауіп тудыратын мастану
|
6,0 г/л жєне жоѓары
| Ќарапайым алкогольді мастанудыњ µзгерген (атипті) формалары:
-атипті дисфориялыќ мастану, ызалылыќпен, агрессивтілікпен кµрінеді, айналадаѓылардан ашуын алуѓа тырысу;
- атипті депрессивті мастану жасаураѓыштыќпен, µзін-µзі кінєлєу жєне µзін-µзі кемсіту идеяларымен, µзініњ толымсыздыѓы сезімімен сипатталады;
- атипті истериялыќ мастану – µзіне кµњіл аудартуѓа тырысу, айѓайлап сµйлеу, мєнерлі позалар, истериялыќ ±стамалар жєне т.б.;
- импульсивті єрекеттермен атипті мастану, кенеттен агрессия, аутоагрессия, сексуальді єрекеттер т‰рінде ќандай да бір іс-єрекеттер жасалады;
- атипті сомнолентті мастану – тез ±йќыѓа кетеді, ол жылдам сопор жєне комаѓа ауысады;
- атипті гебефрения тєрізді мастану – б±ралањдаулар, ќылжаќтаулармен, гримасалармен, мєнсіз к‰лкімен ќозѓалыстыќ ќозулар байќалады.
Ќарапайым алкогольді мастанудыњ µзгерген формалары
(Гофман А.Г. жєне т.б., 1991)
| 1. Аќымаќтанумен мастану
| Бейѓамдылыќпен, кењпейілділікпен, б±ралањдаумен, єуестіктіњ тежеусіздігімен, ж‰ріс-т±рыстыњ инфантильді формаларымен жоѓары кµњіл-к‰ймен сипатталады
| | 2.Истериялыќ сипаттаѓы мастану
| Демонстративтілікпен, театралдылыќпен, µзіне кµњіл аудартуѓа тырысумен, демонстративті суицидальді єрекеттермен, ќарќынды торыѓу (отчаяния), «есінен айырылу» кµріністерімен сипатталады. Мастанудыњ б±л т‰рі алкогольді жалѓыз ќабылдаѓанда пайда болмайды.
| | 3.Депрессивті кµріністермен мастану
| Ќайѓымен, ‰рейлілікпен жабырќаулы кµњіл-к‰ймен сипатталады. Суицидальді єрекеттер болуы м‰мкін. Мастану ќозѓалыстыњ жєне сµйлеудіњ тежелуімен бірге ж‰реді. Єдетте мастанудыњ б±л т‰рі психогенді немесе эндогенді депрессиямен байланыстылыќтыњ кµрінісі болып табылады жєне бар аффективті б±зылыстарды ашып кµрсетеді.
| | 4. Эксплозивтілікпен мастану
| Тітіркенгіштікпен, сµздік жєне физикалыќ агрессияѓа бейімділікпен т‰нерген кµњіл-к‰ймен сипатталады. Мастанудыњ б±л т‰рі мидыњ органикалыќ заќымдануы бар (ќантамырлыќ, посттравматикалыќ) жєне т±лѓа б±зылыстарымен науќастарѓа тєн.
| | 5.Эпилептиформды мастану
| Мастанудыњ б±л т‰рі мінезі эпилептоидты сипаттаѓы адамдарѓа тєн. ‡немі кµњіл толмаушылыќпен, міншілдікпен, ызалы аффектпен, агрессивті єрекеттер жасауѓа дайындыќпен сипатталады. Патологиялыќ мастанумен салыстырѓанда мастанудыњ б±л формасы амнезиямен ж‰рмейді.
| | 6. Псевдопараноидты мастану
| К‰дікшілдік, ренжігіштік, міншілдік пайда болуымен сипатталады, айналадаѓылардыњ кемсітуге жєне алдауѓа тырысулары ретінде сµздері мен іс-єрекеттерін талќылауѓа бейімділік; ќызѓаныш, айыптау, ќатынас идеялары болуы м‰мкін. Паранойяльді т±лѓаларда кездеседі.
| | 7. Галлюцинаторлы-сандыраќтыќ мастану
| Мастанудыњ б±л т‰рі алкоголизммен б±рыннан бері ауыратындарда, алкогольді энцефалопатиясы бар жєне т±лѓаныњ айќын б±зылыстарымен науќастарда пайда болады. Мастану ќабылдау б±зылыстарыныњ пайда болуымен ж‰реді (єдетте кµру), сезімдік сандыраќ жєне сандыраќтыќ єрекетпен кµрінеді. Мастыќтан айыќќаннан кейін ќабылдау б±зылыстары жоѓалады. Мастану жаѓдайыныњ кейбір бµліктері ѓана есте ќалады. Кµп жаѓдайда мастану ±йќымен аяќталады. Патологиялыќ мастанудан мастанудыњ б±л т‰рі неврологиялыќ б±зылыстардыњ болуымен – атаксия, дизартрия, сµдік ќатынасќа т‰суге, жаѓдайды баѓдарлауѓа ќабілеттілікпен ерекшеленеді. Галлюцинаторлы-сандыраќтыќ мастану µмір бойында бірнеше рет болуы м‰мкін.
| Алкогольді амнезия т‰рлері
(Гофман А.Г., 1991)
| Амнезия т‰рлері
| Клиникалыќ кµріністері
| |
Наркотикалыќ амнезия
| Айќын есењгіреу шаќыратын алкогольдіњ ‰лкен мµлшерін ќабылдаѓанда пайда болады. Алкоголизммен зардап шекпейтін адамдарда баќыланады
| |
Лакунарлы амнезия (алкогольді палимпсесттер)
| Мастану кезењіндегі есењгіреу мен наркотикалыќ ±йќыныњ болмауы кезіндегі мастану кезењініњ жеке эпизодтарыныњ амнезиясы. Алкоголизмніњ I жєне II сатыларында баќыланады.
| | Тотальді амнезия
| Мастану кезењініњ т‰гел дерлік немесе толыќтай естен шыѓуы. Алкогольдіњ салыстырмалы т‰рде аз дозасын ќабылдаѓанныњ µзінде пайда болады. Алкоголизмніњ III сатысында баќыланады.
| Патологиялыќ мастанудыњ негізгі сипаттамасы
(Матвеев В.М., 1975)
- Кенет басталып, кенеттен аяќталуы.
- Б±л жаѓдай алкогольді ќабылдаѓаннан соњ 10-15 минуттан 1 саѓатќа дейінгі уаќыт аралыѓында дамиды, ішілген спиртті ішімдіктіњ мµлшеріне тєуелсіз.
- Бірнеше саѓаттан бірнеше тєулікке созылады.
- Мастанудыњ сыртќы кµріністерімен ж‰рмейді.
- Тотальді немесе парциальді амнезиямен аяќталады, µзінен кейін астения ќалдырады.
- Жиі алкоголизммен зардап шекпейтін адамдарда, жєне б±рын психикалыќ ауру белгілері болмаѓандарда пайда болады.
- Бейімдеуші факторлар болып табылады: бас миыныњ жараќаты, латентті µтіп жатќан эпилепсия, мидыњ ќантамырлыќ ауруы, б±рын ауырѓан инфекциялыќ аурулар жєне интоксикациялар.
- Пайда болу м‰мкіндігін к‰шейтетін моменттер к‰шті толќу, ќорќыныш, ашу, ±йќысыздыќ, ќатты шаршау.
ПАТОЛОГИЯЛЫЌ МАСТАНУ Т‡РЛЕРІ
(Введенский И.Н., 1947)
| Эпилептоидты формасы
| Параноидты формасы
| | Дезориентировка, ќоршаѓан ортамен контакттыњ болмауы, ќорќыныш, ашу, ызалы аффектпен, ‰нсіз жєне мєнсіз агрессиямен µте айќын (кенеттен) психомоторлы ќозу. Кµп жаѓдайда толыќ амнезиямен аяќталады
| Эпилептоидты формасымен салыстырѓанда сана б±зылысы терењ емес. Бірінші орынѓа галлюцинаторлы жєне сандыраќтыќ к‰йзелістер шыѓады, сандыраќтыќ ж‰ріс-т±рыспен бірге ж‰реді. Ќорќыныш, ‰рей, к‰йзеліс т‰рінде аффективті б±зылыстар орын алады. Ќозѓалыс белсенділігі салыстырмалы т‰рде тєртіптеліп жєне к‰рделі де маќсатты єрекеттер сипатын алады. Басынан µткен психоз фрагменттерінен айќын естеліктермен парциальді амнезиямен аяќталады
| 2. Созылмалы алкоголизмніњ негізгі синдромдары
- Алкогольге патологиялыќ єуестік (алкогольмен шаќырылатын мастыќ жаѓдайына);
-Алкогольді абстинентті синдром (ААС);
-Т±лѓаныњ алкогольді деградациясы.
I. Алкогольге патологиялыќ єуестік
Алкогольге патологиялыќ єуестіктіњ т‰рлері
| Біріншілік єуестік
| Екіншілік єуестік
| | Біріншілік єуестік, немесе психикалыќ тєуелділік, спиртті ішімдікті ќабылдаудан біраз уаќыт ±стану фонында алкогольді интоксикация белгілерініњ жєне абстинентті б±зылыстар жоќ кезде пайда болады. Психикалыќ тєуелділік деп алкогольді ќабылдау психикалыќ ќанаѓаттану жєне жайлылыќ сезімін шаќыру жаѓдайын айтамыз, дискомфортты жаѓдайдан ќ±тылу ‰шін ‰немі ќабылдауды ќажет етеді.
Алкогольге біріншілік патологиялыќ єуестік алкогольді сипаттаѓы т‰с кµрулермен, кµњіл-к‰йдіњ себепсіз µзгерулерімен, дискомфорт сезімімен кµрінеді. Біріншілік патологиялыќ єуестіктіњ пайда болуы аштыќпен, физикалыќ шаршаумен, психогенді жаѓдайѓа байланысты кµњіл-к‰йдіњ тµмендеуімен шаќырылуы м‰мкін, кейде ќайтып бара жатќан абстиненция ќ±рамында пайда болады.
Ќандай да бір провоцирлеуші фактордан кейін пайда болатын ассоцирленген єуестікті, жєне пайда болуы сыртќы єсерге байланысты емес спонтанды єуестікті ажыратады.
| I. Ішілген спиртті ішімдік єсерінен пайда болады (мастану жаѓдайындаѓы алкогольге єуестік). Єуестіктіњ б±л т‰рі алкоголизмніњ алѓашќы сатысыныњ µзінде пайда болады. Мастану шаќыратын алкоголь дозасын ќабылдаѓаннан кейін, алкогольге айќын єуестік пайда болады. Алкогольге тойымдылыќ сезімі болмауына байланысты б±л, мµлшерлік баќылауды жоѓалтумен ауыр мастану жаѓдайына алып келеді. Б±ндай єуестікті тудыратын алкоголь дозасы, критикалыќ деп аталады.
II. Алкогольге екіншілік єуестік физикалыќ тєуелділікке байланысты жєне айќын соматовегетативті б±зылыстар фонында алкогольді абстинентті синдром кезінде пайда болады. Алкогольді абстинентті синдром кµріністерін уаќытша аластататын алкоголь дозасы, спиртті ішімдікке єуестікті к‰шейтуі м‰мкін, алкогольдіњ жања порцияларын ќолдануѓа жєне айќын мастану пайда болуына алып келеді.
| Алкогольге патологиялыќ єуестік компоненттері
(Альтшулер В.Б., 1999)
| Єуестік компоненттері
| Клиникалыќ кµріністері
| | Идеаторлы
| Алкогольді ќабылдау жµніндегі ойлар, мотивтер к‰ресі. Спиртті ішімдікті ќабылдауды жаќтайтын науќастардыњ єрт‰рлі кµзќарастары, сендірулері мен ой-пікірлері (алкогольді анозогнозия), олардыњ кµрінісі мен мазм±ны, алкогольге єуестік пайда болуына, динамикасы мен к‰шіне тыѓыз байланысты. Алкогольді мазм±ндаѓы т‰с кµрулер.
| | Ж‰ріс-т±рыстыќ
| Єњгімелесу кезінде алкогольді таќырыпты тамсанып айтумен, емделуден жалтаруѓа тырысумен, салауаттыќќа шаќырѓан адамдармен µштесу жєне оппозициондыќ, алкогольмен «эксперименттер» деп аталатын, мазасыздыќ пен жинаќсыздыќ жєне т.б. кµрінетін ж‰ріс-т±рыстыњ ерекшеліктері
| | Эмоциональді
| Жабырќаумен, наразылыќпен, ішкі дискомфортпен, тез ашуланѓыштыќ агрессивтілікпен дисфориялыќ кµріністер. Жабырќањќылыќ, м±њаю, єрекетсіздік, айналаѓа немќ±райдылыќ т‰рінде депрессивті кµріністер. Эндогенді депрессиямен салыстырѓанда кµњіл-к‰йдіњ тєуліктік тербелістері айќын интеллектуальді жєне ќозѓалыстыќ тежелулер, µзін-µзі кінєлєу идеялары жоќ (науќастар барлыѓына айналадаѓыларды, таѓдырын кінєлєйді, біраќ µздерін емес). Кейбір жаѓдайларда эмоциональді компонент басым т‰рде ‰реймен кµрініс береді. Ќайѓыру, ‰рейшілдік, тітіркенгіштік жєне эмоциялардыњ т±раќыздыѓымен аралас к‰йлер болуы м‰мкін
| | Сенсорлы
| Алкогольге патологиялыќ єуестіктіњ ењ жоѓарѓы шыњында пайда болады жєне науќастардыњ µзінше патологиялыќ сезімдерімен бірге ж‰реді («тістерін ќайрайды», «асќазан т±сында тартып т±р», «ауыздаѓы спазмдар», «тырналайды», «ж‰рек шаншиды» жєне т.б.).
| | Вегетативті
| Жеткілікті наќты т‰рде алкоголь жµнінде еске т‰сіргенде жайдарылану, кµздердіњ жылтырауы, беттіњ ќызаруы немесе бозаруы, саливация, ж±тыну ќимылдары, еріндерін жалау. Арнайы тесттермен аныќталѓан симпатикалыќ жєне парасимпатикалыќ вегетативті ж‰йке ж‰йесініњ дисбалансы (вариационды пульсометрия, Кердо индексі жєне т.б.).
| Айќындылыќ дєрежесіне ќарай алкогольге патологиялыќ єуестіктіњ жіктелуі (Гофман А.Г. жєне т.б.,1991)
| Алкогольге патологиялыќ єуестіктіњ айќындылыќ дєрежесі
|
Клиникалыќ кµріністері
| | Єуестіктіњ болмауы
| Єуестіктіњ ж‰ріс-т±рыстыќ белгілері жоќ, мастану жаѓдайына жетуге ±мтылыс жоќ.
| | Алкогольге єуестіктіњ жењіл дєрежесі(парциальді формасы Альтшулер В.Б. бойынша, 1999)
| Єуестік ќысќа уаќытќа пайда болады, кез-келген басќа шаруалармен, сыртќы жаѓдайлармен оњай басылады. Алкогольді таќырыпта єњгімелесулер кезінде кµрінуі м‰мкін. ‡немі мотивтер к‰ресімен бірге ж‰реді.
| | Айќын єуестік
| Физикалыќ жєне психикалыќ дискомфорт жаѓдайымен, µткен уаќытта ішкендерін жєне алкогольді ішімдіктер жµнінде еске алулардыњ пайда болуымен сипатталады. Сыртќы жаѓдайлар єуестікті баспайды. Єуестіктіњ пайда болуы мотивтер к‰ресімен бірге ж‰реді («ішейін бе немесе ішпейін бе»). ¤з к‰шімен єуестікті басу сирек болады.
| | Максимальді айќын єуестік (генерализациялан-ѓан формасы Альтшулер В.Б. бойынша, 1999)
| Себепсіз туындайтын айќын алкоголь ќабылдау жµніндегі эмоциональді єсерленген еске алулардыњ пайда болуымен бірге ж‰реді. Єуестік мотивтер к‰ресімен бірге ж‰рмейді. ¤з к‰шімен єуестікті басу м‰мкін емес. Сыртќы жаѓдайлар да єуестікті баспайды. Субъективті т‰рде єуестік алкогольге деген µте к‰шті талпыныс т‰рінде, жење алмайтындай мастану жаѓдайына жетуге ынтызарлыќпен сезіледі.
|
ПАЗ ѓа ПАТОЛОГИЯЛЫЌ ЄУЕСТІК ВАРИАНТТАРЫ:
Аффективті компонент – ‰рей, ішкі мазасыздыќ сезімі, себепсіз психологиялыќ дискомфорт сезімі, тітіркенгіштік, депрессия, айналаѓа немќ±райдылыќ, ашу-ыза, µмір к‰њгірттігі жєне ќызыќсыздыѓы сезімі, жєне де ±йќы б±зылысы мен ПАЗ-ѓа єуестік.
Идеаторлы компонент – ПАЗ ќолдану жµніндегі ойлар, еске алулар, т‰стер, жєне де єрт‰рлі ќиялдар.
Ж‰ріс-т±рыстыќ компонент – ПАЗ-ды ќолѓа т‰сіруге баѓытталѓан єрекеттерден т±рады, ПАЗ-ды ќолданудыњ єрт‰рлі аспекттерін наркоманиямен зардап шегетін басќа адамдармен талќылау, жєне де к‰нделікті µмірдегі пассивтілік.
Дата добавления: 2015-02-05 | Просмотры: 1160 | Нарушение авторских прав
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
|
