Эндотелимен өндірілетін, зат - эндо-, пара-, және нейрокринді әсерге ие және тамырлардың тонусын, тамыр ішілік коагуляцияны реттеуде, атерогенез үрдісіне қатысады. Эндотелидің вазоактивті факторлары ангиотензин ΙΙ,эндотелин- Ι, РЭДФ жоғарыда талқыланған. Сонымен қоса, эндотелий өндіретін биологиялық белсенді заттар: Виллебранд факторы, плазминогеннің тіндік активаторы. Осы факторлардың өнімінің бұзылуы тромбтың түзілуіне және тромбоциттердің агрегациондық белсенділігінің жоғарлауына әкеледі.
Өсу факторы
Бүйректің диабеттік зақымдалу патогенезіндегі өсу факторына қызығушылық, ДН алғашқы кезеңінде бүйректің гипертрофиясының анықталуымен байланысты туған. Бұл байланыста СТГ ғана емес, сонымен бірге өсудің тіндік факторлары да талқыланып, зерттелген. Бұларға жатады:
Бұл кезеңде бүйрек жұмысының алғашқы бұзылуларының көрінісімен сипатталады, бірақ олар клиникалық түрде көрінбейді. Зәрмен ақуыздың бөлінуі қалыпты, ісіну синдромы жоқ, жүйелік артериалды қысым қалыпты жағдайда болады. Бірақ бүйректің функционалды жағдайын нақтылап тексерген кезде, алғашқы өзгерістерді анықтауға болады.
ДН алғашқы кезеңіндегі суммарлы клинико-морфологиялық сипаттамасы 1 кестеде көрсетілген.