АкушерствоАнатомияАнестезиологияВакцинопрофилактикаВалеологияВетеринарияГигиенаЗаболеванияИммунологияКардиологияНеврологияНефрологияОнкологияОториноларингологияОфтальмологияПаразитологияПедиатрияПервая помощьПсихиатрияПульмонологияРеанимацияРевматологияСтоматологияТерапияТоксикологияТравматологияУрологияФармакологияФармацевтикаФизиотерапияФтизиатрияХирургияЭндокринологияЭпидемиология

ІІІ Дауыс байламын керетін б.еттер 5 страница

1-Кіші қан айналым шеңбері-circulus sanginus minor-немесе өкпелік қан айналым шеңбері деп те аталады.Ол жүректің оң өкпе сабауы арқылы,оның тармақталуы,өкпедегі капилляр торы,өкпе веналары жіне сол жүрекшемен аяқталатын бқлікті айтады.

Үлкен қан айналым шеңбері -Circulus sanginus major немесе денелік қан айналым шеңбері депте аталадаы.Ол жүректің сол қарыншасынан басталып, қолқа арқылы оның тармақтары барлық дене ағзаларына тіндеріне алып баратын бөлікті айтамыз.

97)КҚАШ тамырлары, жалпы сипаттам, олардың окпеде таралу зандылықтары. Кіші қан айналым шеңбері-circulus sanginus minor-немесе өкпелік қан айналым шеңбері деп те аталады.Ол жүректің оң өкпе сабауы арқылы,оның тармақталуы,өкпедегі капилляр торы,өкпе веналары және сол жүрекшемен аяқталатын бөлікті айтады.

Өкпе сабауы-truncus pulmonalis –вена қанның оң жақ қарыншадан окпеге акеледі.Ол trun. Arteriosus жалгасы болып есептеледі де,артқы жагында жатқан қолқаны қиып отип, қиғаш солға қараи жүреді.Өкпе сабауының алдында орналасуы trun. Pulmonalis –тің trun. Art-sus-тың вентралды болігінен, ал қолқаның оның дорсалды болігінен дамитындыгына байланысты.Өкпе сабауы 5-6см откеннен кейін қолқа доғасы астында 4-5-і кеуде омыртқалары дең-де әрқайсысы сайкесті окпеге кететін 2 ақырғы тармаққа pulm.dextra ж/е pulm. Sinistra –ға болінеді.Оң жақ ж/е сол жақ өкпе арт-ры ұрықтық кезеңде іргесі қаланатын 6-ы арт-қ догалардан дамиды.Ұзындау оң жақ өкпе арт-сы оң жақ окпеге aorta ascendens пен жогаргы куыс вена артынан, сол жақ өкпе арт-ы сол жақ өкпеге aorta ascendens алдынан отеді.Окпеге откеннен кейін a. pulm.dextra мен a. pulm. Sinistra тагы да окпенің сәйкестігі боліктерімен окпе сегменттеріне баратын тарамдарга болініп, одан әрі бронхтарга қосарлана аса ұсақ арт-я,артериола,прекапилляр, ж/е капиллярларга тармақталады.Бөлінетін жерге дейін truncus pulmonalis жүрекқкп жапырақшасымен жабылады. Бөлінетін жерден қолқаның ойыс жагына қараи дәнекер тінді байламдық тартпа –lig arteriosumсозылып жатады, ол қабысып бітеліп кеткен ductus arteriosus болып саналады.

Окпе веналары артерия қаннын окпеден сол жақ жүрекшеге әкеледі. Олар окпе капилнан басталып, брохтарга сегменттерге же боліктерге сайкес жүретін ірілеу веналарга айналып қосыладыда, өкпе қақпақшаларында ірі сабаулар,әр өкпеден 2 сабаудан құраиды,бұл окпе сабаулары горизантальды багытта сол жақ жүрекшеге келіп,оның жогаргы қабырғасына құяды, соның озинде әр сабау озінің жеке тесігімен құяды:оң жақ сабаулар сол жақ жүрекшенің оң жақ жиегіне, ал сол жақ сабаулар оның сол жақ сабаулар оның сол жақ жиегіне келеді. Оң жақ окпе веналары сол жақ жүрекшеге келер жолында оң жақ жүрекшенің артқы қабырғасын колденең қиып отеді. Өкпе веналарының симметриялы болу себебі мынады: оң жақ өкпенің жоғарғы жане ортангы боліктерінен шыгатын сабаклар бір сабауга бірігіп қосылады. Өкпе веналары үлкен қан айналым веналарынан толық оқшауланбаган өйткені олар аzygos-қа құятын бронхтық веналармен анастомазданады.Өкпе веналарында қақпақшалар болмаиды.

98)Үлкен қан айналым шең-ң тамырлары, жалпы сипаттама,Қолқа оның бөлімдері:жоғарылаған қолқа доғасы тармақтары,Кеуделік қолқа, оның қабаырғалық жане ағзалық тармақтары, олардың қанмен өамтамасыз етілу аймақтары.

Қолқа қанды жүректің сол жақ қарыншасынан алып шығатын үлкен қан айналым шеңбері артерияларының негізгі сабауы болып табылады.Қолқадан мынадай 3бөлім ажыратылады:

1)ascendens aorte-қолқаның жоғарыға котерілетін бөлігі

2)Arcus aortae-қолқа доғасы- тортінші сол жақ артериялық до,аның туындысы жане

3)Pars descendens aortae-ұрықтың дорсальді артериялық сабауынан дамитын қолқаның төмен кететін бөлігі.bulbus aortae деп аталатын буылтық түріндегі едеуір кеңеюден басталады.Бұл кеңейген жерге іш жағынан қолқа қабырғасымен оның қақпақшаларының жақтаулары арасындағы 3қолқа өойнауы-sinus aortae сайкес келеді.Қолқаның жоғарыға котерілетін бөлігіне сәйкес келедіұ Қолқаның жоғарыға котерілетін болігі 6см.Қолқаның жоғарылаған бөлігінің тармақтары,Ең қысқа қашықтық заңы бойынша қолқаға ең жақын жерде өзі содан шығатын жүрек жататындықтан, одан шығатын бірінші тамырлар оның жүрекке баратын тармақтары- жоғарыда сипатталған aa coranaria dextra et sinistra болып табылады. Кеуде қолқа-aorta thoracica- артықы көкірек аралықта орналасып, омыртқа жотасында жатады.Кқ –өзінің жоғарғы болімінде омыртқа жотасының сол жағында, ол томен бағытталып кәшкене оңға жылжиды.Іш қуысына откенде орталық сызықтан солырақ орналасады.Кеуделік қолқаға оңынан кеуде түтігі ductus thoracicus жане сыңар вена,v.azigos, солынан –жартылай сыңар,v hemiazigos, алдынан сол бронхы жанасады.Өңештің жоғарғы 3/1 болігі қолқалан оң, ортанғы болігі –алдында, ал томенгі болігі – сол ораналасады.Қабырғалық тармақтары

1)Жоғары кокет артериялары кеуделік қолқаның томенгі болігінің алдынғы қабырғасынанн екеу есебінде басталып, кокеттің бел бболігінің жоғарғы бетіне бағытталады.

2)Артқы қабырғалық артериялар aa intercostales posteriors- айырықша ірі тамырлар, саны 10жұп, барлық деңгейде кеуделік қолқаның артқы бетінен басталады.Олардың 9-ы үшінші мен он бірінші қабырға арлық кеңістікте жатады.Ал томенгілері 12 –і қабырғаның астында жүреді, сондықтан олар қабырғаасты артериялары деп аталады.

99)Жалпы ұйқы артериясы,топографиясы,Қан кеткенде артерияны басу орны.Сыртқы ұйқы артерия, оның 3 топ тармақтары,қанмен қамтамасыз ету аймақтары.

Жалпы ұйқы артериясы-a caroticus -3ден 4-і қолқа доғалары бойында венралды қолқадан дамиды; оң жагында truncus brachiocefalicusтен тсол жагында қолқа дагасына шыгады.Жалпы уйқы артериялары кеңірдек жане өңештің жагымен жогары караи журеді. Оң жақ жалпы уйкй артериясы сол жақтағыдан қысқалау, ойткені, сол жақ ұйқы артериясы 2-кеуде жане мойын болімдерінен, ал оң жақ ұйқы артериясы тек мойын болімінен турады.

Сыртқы ұйқы артериясы, бас пен мойынның сыртқы боліктері қанмен қамтамасыз етіледі.Сыртқы уйқы артериясы басталган жерінен жогары котеріліп m.digastrcus-тің артқы қарыншасы мен m3 stylohyoideus-тің артқы болігіннің ішкі жагынан құлақ асты безін тесіп отіп, томенгі жақ өсіндісінің мойында озінің ақыргы тармақтарына болінеді.Олар алдыңғы,ортангығ артқы топ болып болінеді.

1)Алдынгы топқа жатаын артериялар,қаматмасыз ететін ағзалардың дамуы жане орналасуына байланысты, желбезек догалардың туындылары болып табылады.Атап айтканда: қалқанша без бен комей дікі -a thyroidea superior, тілдікі- a lingualis, беттікі- a facialis

2)Артқы топ –ossipitalis-шүйде артериясы, processus mostaideus-тегі жүлге арқылы отіп, желке аимагындағы тері астына келіп тобеге деиін тармақталады. Оз жолында a occipitlis бірқатар қоршаган булшықеттерге, құлақ қалқандарына,артқы бассуйек шуңқыры аймагындагы мидың қатты қабыгына кішкене тармақтар береді.

Ортангы топ-арт-я қалдықтарынан турады.

Ішкі ұйқы арт-сы –жалпы ұйқы арт-нан басталып, бассуйек негізіне котеріліп, самай суйектегі-canalis caroticus-ке енеді. Мойын аймагында тармақталмаиды.Басталатын жерінде дорсалды қолқаның латералды орналасқан сабауынан дамуына сайкесті сыртқы уйкы артериясынан сыртқа қараи жатады.алайда коп узамаи оның медиалды бетіне ығыса бастаиды.

100) Жогаргы Жақсуек арт-сы, топографиясы. тармақтары,қанмен қамтамасыз ету аймақтары.

Жоғарғы жақ сүйек арт-ы a maxillaris сыртқы ұйқы арт-нан томенгі жақсүйектің буындық өсіндісі мойыны деңгеінде тік бұрыш жасап тармақталады.Арт-ң бастапқы бөлімі шықшыт безбен.кейін тамырмен, иреленіп горизантальді алдынан томенгі жақсүйектің бұтагымен lig sphenomandibulare арсына багытталады. Кейін артерия m pterygoideus lateralis пен m temporalis арасында жатып, канаттап –тандай шұңқырына жетеді де, сонгы тармақтарына болінеді.Жогаргы жаксуек арт-ң тармақтары топаграфиясына бай-ты 3 топка жіктеледі.

1-і топөа жогаргы жаксуйек арт-ң томенгі жақсүйек мойны маңындагы тармақтары жатады.

2-і топқа a maxillaris – тің pterygoideus lateralis пен m temporalis арсында жатқан болігінен тармақталатын тармақтар жатады.

3-і торқа ж, жақсүйек арт-ң қанат-таңдай шұңқырында орналасқан тармақтары жатады.

Томенгі жақсүйек болігі тармақтары.1-Терең құлақ арт-сы негізгі сабаудың бастапқы болігінен тармақталатын кішкене тармагы.Жогары багытталып,шықшыт буынның буын қапшыгын, сыртқы есту отісінің томенгі қабыргасын,дабыл жарғағын қанмен қамтамасыз етеді.Алдынгы дабыл арт-сы ол жиі терең құлақ арт-ң тармагы болып табылады. Дабыл қуысына fissure petrotympanica арқылы кіріп,оның шырышты қабыгынана қамтамасыз етеді.3- Томенгі ұяшықтар арт-сы- ірі тамыр томен багытталып, томенгі жақсүйек өзегіне аттас венамен нервпен бірге томенгі жақсүйек тесігі арқылы кіреді.

101)Ішкі ұйқы арт-сы, оның топаграфиясы,трмақтары.

Көз арт-сы тармақтары Ішкі ұйқы арт-сы –жалпы ұйқы арт-нан басталып, бассуйек негізіне котеріліп, самай суйектегі-canalis caroticus-ке енеді. Мойын аймагында тармақталмаиды.Басталатын жерінде дорсалды қолқаның латералды орналасқан сабауынан дамуына сайкесті сыртқы уйкы артериясынан сыртқа қараи жатады.алайда коп узамаи оның медиалды бетіне ығыса бастаиды.Ішкі ұйқы арт-сы canalis caroticus -тің иілгендігіне қараи онда алдымен тік жүріп, содан кейін алдыңгы медиальді багытта иіліп самаи сүйектің ұшында, foramen lacerum жанында бассүйек қуысына енеді; жогары каиырылып, сынатарізді сүйек арқылы түрік ершігінің түбі деңгейінде қайтадан алга бурылып,кеуекті қойнау қабаты арқылы отип,canalis opticus қасында сонгы рет жогары жане сал артқа қараи иілім жасап, бірінші тармақты a.ophthalmica –бередіде, содан кейін қатты жане торлы қабықты тесіп, ақырын өзінің сонгы тармақтарына болінеді.Ішкі ұйқы арт-сының тармақтары.1-Дабылқуысынан отетін-rr caroticatympanici

2-A ofthalmica -коз артериясы,canalis opticus арқылы n opticus пен бірге козұясы қуысына отип, сол жердегі озініің соңгы тармақтарына болінеді.

102)МИдың қанмен қамтамсыз етілуі Виллизи жан Захарченко арт-қ шеңберлері, олардың практикалық маңызы

Алдыңгы ми арт-сы a.cerebri anterior –ішкі ұйқы арт-ң сонгы тармақтаргы болінетін жерінен басталатын ірі тамыр. Алга жане медиальді жүріп, кору нервінің үстінде жатады.Кейін ол ми жарты шарынның медиальді бетіне жогары бұрылып, үлкен мидың бойлық саңылауында, fissura longitudinalis cerebri орналасады.Бұл жерде сүйелде дене тізесін, genu corporis collosi, айналып, оның жогаргы бетімен артқа багытталып, шүйде үлесінің басталуына жетеді.

Артерия оз жолындагы тесіктелген зат арқылы үлкен ми жарты шарларының базыльді ядроларына баратын бірнеше ұсақ тармақтар береді.

Алдыңғы ми артериясы кору қиылысы деңгеейінде алдыңгы данекер артерия, a communicans anterior, комегімен қарама-қарсы жақтагы аттас артериямен анастомоз түзеді. a.cerebri anterior оз жолында қыртыс тармақтарын,

Rr corticales, олардан коз уялық тармақтар, rr orbitals маңдайлық тармақтар, rr frontales, тобелік тармақтар, rr parietals, сонымен қатар орталық тармақтар rr centrales береді. Аталган тармақтар сүйелді денені, иіс сезу жолын жане маңдай мен тобе үлестерінің медиальді бетінін қыртысын қанмен қамтамасыз етеді.

2) Ортангы ми арт-сы a cerebri media - ішкі ұйқы арт-ның ең ірі тармагы жане оның жалгасы. Артерия ұлкен мидың бүйір жүлгесінің тереңіне кіріп, алгашында сыртымен, кейін жогары жане кішкене артқа жүріп, улкен ми жарты шарының жогаргы – бүйір бетіне шыгады.

103) Бұганаасты арт-сы топ-сы қанмен қамт-сыз етілу аймақтары.

Бұганаасты арт-сы- қолқа догасынан тікелей шыгатын тармақтаррға жатады,ал оң жақ буғанаасты арт-сы trun brachiocephalicus –тің тармагы болып табылады.Артерия окпеқап кумбезін орап отетін жогары қараи доңес доға түзеді.Ол арт-я aperture superior арқылы кеуде қуысынан шыгып, бұгананың астына жүріп,1-і қабырганың аттас саласына жатады.Бұл жерде бұганаасты арт-нан қан кетуді тоқтату үшін tuberculum m scalene anterioris-тің артында 1-і қабыргага қысуға болады.Одан әрі артерия қолтықасты шұңқырына созылып, сол жерде 1-қабырганың сыртөы жиегінен бастап a axillaris деп аталады.Бұғаасты арт-сы оз жолында иық орімімен бірге spatium intercalenum арқылы отеді, сондықтан онда 3 болімді ажыратады:1-і басталган жерден spatium intercalennum -ге кіргенге дейін,2-і болім spatium intercalennum ішінде жане 3-і болім одан шыгып a axillaries-ке ауысқанға дейін.

1)Омыртқа арт-сы m.scalenus anterior мен m longus colii аралыгында орналасып,жоғары қараи шыгатын 1-і тармақ, ол мойын омыртқаларындагы колденең осіндісі тесіктері арқылы membrane atlantoocsipitalis posterior –га дейін жоғары котеріліп, оны тесіп отіп,, шуйде суйектің foramen magnum –ы арқылы бассуйек қуысына енеді.

2)Қалқан мойын сабауы-бұгаасты арт-нан m scalenus anterior-дың медиальді жиегі тұсында жогары қараи шыгады, ұзындыгы 4см, мынадай тармақтарга бол-ді: a)a Thyroidea inferior –қалқанша бездің артқы бетіне қараи жүреді де, комейдің бұлшықеттерімен шырышты қабыгында тармақталады

b)a cervicalis ascendens m scalenus anterior-бойымен жогары котеріліп, мойынның терең бұлшықеттрін қанмен қамтамасыз етеді.

c)a.Suprascapullaris –сабаудан incisura scapulae –ге қаорай томен жане латералды жүріп, lig transversum scapulae арқылы иіліп, жауырынның дорсалды бұлшықеттерінде тармақталады;a.citcumflexia scapula –мен жалгасады.

3)A.thorasica interna-ішкі кеуде арт-сы a vertebralis-тің бастамасына қарсы жерден бұғанаасты арт-нан шыгады, өкпеқапқа жанаса томен ж/е медиальді жүреді:1-і қабырға шеміршегінен бастап тос жиегінен 12см –дей қашықтықта тік томен орналасады.

4)Қабырға мойын сабауы spatium intercalennum –де шыгады,одан 1-і қабырга мойынына қараи артқа ж/е жогары қараи жүріп, сол жерде 2 тармаққа болінеді,1-і арт-дан тармақтар мойынның артқы бұлшықеттеріне еніп, canalis vertebralis арқылы жулынга барады, ал 2-і артерия 1-і, 2-і қабырғааралыққа тармақтар береді.

5)Мойынның колденең арт-сы- plexus brachialis –ті тесіп отіп,копшілес бұлшықеттерді қанмен қамтамсыз етеді де, жауырынның медиальді жиегі бойымен оның томенгі бұрышына дейін томен түседі.

104) Омыртқалық Артерия оның болімдірі тармақтары,Негізгі артерия тармақтары,Ішкі кеуде артерия, оның топографиясы,тармақтары қанмен қамтамасыз ету аймақтары

Омыртқа жотасының веналары оның сыртқы жане ішкі беттерінде өрімдір түзеді.4Веналық омыртқалық орім бар.Ішкі орімдер –plexus venosi vertebralis interni anterior et posterior –омыртқа озегінде орналасқан жане әр омыртқаға біреуден келетін бірнеше вена шеңберінен құралган.Ішкі омыртқалық өрімдеоге жұлын веналары, сондай ақ омыртқа денелерінің артқы бетінен шыгатын жане омыртқалардың кеуекті затынан қанды акелетин v.basivertebralis құйылады.Сыртқы омыртқалық орімдер - plexus venosi vertebralis externi оз кезегінде екіге болінеді: алдынғы орім-омыртқа дененсінің алдыңгы бетінде жатады.Негізінен мойын жане сегізкоз аймақтарында дамыған жане артқы орім – омыртқалар догаларында жатады жане терең арқа жане мойын бұлшықеттерімен жабылган.Қан омыртқалық орімдерден тұлга аймагында. vv Vertebralis арқылы vv intercostales posterior жане v lumbalis терге келеді.Мойын аймагында vv vertebralis a. Vertebralis пен бірге жүре, оздігінен немессе алдын ала v.cervicales profunda мен бірге косылып, v brachiocephalica ға құйылады.

. Кеуде қолқа-aorta thoracica- артықы көкірек аралықта орналасып, омыртқа жотасында жатады.Кқ –өзінің жоғарғы болімінде омыртқа жотасының сол жағында, ол томен бағытталып кәшкене оңға жылжиды.Іш қуысына откенде орталық сызықтан солырақ орналасады.Кеуделік қолқаға оңынан кеуде түтігі ductus thoracicus жане сыңар вена,v.azigos, солынан –жартылай сыңар,v hemiazigos, алдынан сол бронхы жанасады.Өңештің жоғарғы 3/1 болігі қолқалан оң, ортанғы болігі –алдында, ал томенгі болігі – сол ораналасады.Қабырғалық тармақтары

1)Жоғары кокет артериялары кеуделік қолқаның томенгі болігінің алдынғы қабырғасынанн екеу есебінде басталып, кокеттің бел бболігінің жоғарғы бетіне бағытталады.

2)Артқы қабырғалық артериялар aa intercostales posteriors- айырықша ірі тамырлар, саны 10жұп, барлық деңгейде кеуделік қолқаның артқы бетінен басталады.Олардың 9-ы үшінші мен он бірінші қабырға арлық кеңістікте жатады.Ал томенгілері 12 –і қабырғаның астында жүреді, сондықтан олар қабырғаасты артериялары деп аталады

105)Қолтық арт-сы, оның топ-сы, тарм-ы, қанмен қамтамасыз етілуі,Иық буыны тұсындагы артериялық анастомоздар,олардың практикалық маңызы

Бұганаасты арт-ның тікелей жалгасы қолтық арт-сы, болып табылады, ол өз кезегінде иық арт-на айнала созылады.Қолтық ар-ң проксималды шекарасы -1-і қаб-ң сыртқы жиегі, дисталды шекарасы-m teres major-ң томенгі жиегі. Қолтық арт-сы cavitas axillaris -те иық буыны мен тоқпақ жіліктен медиальді жатады. Алдынан ж/е одан медиалдылау -v axillaris ж/е ұш жагынан иық орімінің нерв сабаулары орналасады.Бұл тамыр –нерв будасы томеннен терңмен,шандырмен ж/е лимфа түйіндері бар шел майымен жабылган

Trigonum clavipectorale - дегі axillaris тармақтары:

1)A.thoracica superior-Жогаргы кеуде арт-сы m.subclavius-те,2 кеуде бұлшықеттерінде, m serratus anterior –да ең жақын қабырғааралық бұлшықеттерде тармақталады

2) A.thoracica thoracoacromialis - кеуде –акрамион арт-сы, иық буынын,m deltoideus-ті жане 2кеуде бұлшықеттерін қанмен қамтамасыз етуге қатысады.

3)A.subcapullaris-латералды кеуде арт-сы кеуде торының бүйір қабырғасымен томен тусип, сут безі мен озінің айналасындағы бұлшықеттерге тармақтар шыгарады.

Иық артериясы –қолтық арт-ң тікелей жалгасы болып табылады.Ол m ters mojor –дың томенгі жиегінен басталып,sulcus bicipitalis –те шынтақ богелісіне дейін созылып, сол жерде кәрі жілік мойыны деңгейінде соңгы тармақтарына- карі жілік ж/е шынтақ арт-на бөлінеді.Sulcus bicipitalis maedialis –ке отетін жолында оган екі иық венасы мен нервтер қосарланады.Сүйек пен бұлшықеттерге баратын кішкене тармақтардан басқа иық арт-сы мынадай тармақтарга береді:

1)A.profunda brachii -терең иықтық арт-сы,a brachialis-тең, оның басталган жерінен кейін іле шала шыгадв, ірі тармақ- n radialis-пен бірге cаnalis humeromuscularis –ке отеді, жолында тоқпан жілікті қоректендіретін артерия шыгарып m triceps қабатынa отетін жане а interosea reccurens-пен анастомоз құрайтын, a collateralis media –га жане a collateralis radialis-ке ыдыраиды; соңгы арт-я иық бұлшықет озегінің томенгі тесігі арқылы сыртқа шыгып, epicondylus lateralis-тен алга қарай жүріп, a reccurens radialis –пен қосылып,анастомоз құрайды.Терең иық арт-сы кобінесе иық немесе қолтық арт-ның басқа тармақтарымен бірге шыгады немесе болмаиды.

106)Иық артериясы, оның топ-сы, тар-ы, қанмен қамтамасыз етілуі

Иық артериясы –қолтық арт-ң тікелей жалгасы болып табылады.Ол m ters mojor –дың томенгі жиегінен басталып,sulcus bicipitalis –те шынтақ богелісіне дейін созылып, сол жерде кәрі жілік мойыны деңгейінде соңгы тармақтарына- карі жілік ж/е шынтақ арт-на бөлінеді.Sulcus bicipitalis maedialis –ке отетін жолында оган екі иық венасы мен нервтер қосарланады.Сүйек пен бұлшықеттерге баратын кішкене тармақтардан басқа иық арт-сы мынадай тармақтарга береді:

1)A.profunda brachii -терең иықтық арт-сы,a brachialis-тең, оның басталган жерінен кейін іле шала шыгадв, ірі тармақ- n radialis-пен бірге cаnalis humeromuscularis –ке отеді, жолында тоқпан жілікті қоректендіретін артерия шыгарып m triceps қабатынa отетін жане а interosea reccurens-пен анастомоз құрайтын, a collateralis media –га жане a collateralis radialis-ке ыдыраиды; соңгы арт-я иық бұлшықет озегінің томенгі тесігі арқылы сыртқа шыгып, epicondylus lateralis-тен алга қарай жүріп, a reccurens radialis –пен қосылып,анастомоз құрайды.Терең иық арт-сы кобінесе иық немесе қолтық арт-ның басқа тармақтарымен бірге шыгады немесе болмаиды.

2)A.collateralis ulnaris superior-шынтақтың жоғарғы жанама арт-сы,иықтың орта тұсында иық арт-нан шыгып, epicondylus medialis-тің артындагы жүлгеге түсіп, сол жерде, a reccurens ulnaris posterior-мен жалгасады,

3)A.collateralis ulnaris inferior –шынтақтың томенгі жанама арт-сы, иық арт-нан шамаммен оның аяқталар жерінен 5см жогарылау жерден шыгып, epicondylus medialis-тен алга қараи a reccurens radialis ulnaris anterior-мен жалгасады

107)Кәріжілік, шынтақ арт-ы, олардың топ-сы,тар-ы, қ.қ етілуі

Кәріжілік арт-сы –a radialis –багыты жагынан иық арт-ның жалгасы болып табылады. ОЛ алғашқы кезде оны жауып туратын m brachioradialis-тен медиальді отип, одан арі sulcus radialis-ке барады;білек бұлшықеттерінің сіңірге ауысатын томенгі 3/1де кәрі жілік арт-сы бет жагынан тек шандыр жане терімен гана жабылған, сондықтан оңай білетіндіктен тамырдың согуын анықтау үшін паидаланады.Кәрі жіліктің біртәрізді өсіндісінің ұшына жетіп, a radialis білезіктің латералді жиегін орап жане шашқа деп аталатын құрылым арқылы отіп,сыртқы жагына ауысады.Одан кейін 1жане2 алақан сүйектердің негіздірі арасындагы бірінші сүйекаралық кеңістікте алақанга шыгады. Кәрі жәләк арт-ы алақанда- a ulnaris –тің терең тармагымен бірге - arcus palmaris frofundus-терең алақан догасын түзеді.

Кәрі жіліктің арт-ң тар-ы-1)A reccurens radialis кәрі жіліктің қайырылма арт-сы,шынтақ шұңқырында басталып,латералды айдаршықтың алдыңғы бетіне проксималды багытта жүріп,,сол жерде жогарыда корсетілгендей а collateralis пен жалгасады.

2)Rami musculares-Айнала қоршаган бұлшықеттерге барады.

3)Rami carpeus palmaris-алақан білезік тармагы, білектің томенгі болігінде басталып, a ulnaris-тен шыгатын сондай тармаққа қарсы шынтақ сүйекке қарай жүреді.

108)Шынтақ буынның арт-қ торы, оның практикалық маңызы.

Шынтақ арт-сы –иыө арт-ң 2 сонгы тармақтарының бірі болып табылады.Ол шынтақ шұңқырында басталган жерінен m.pronotor teres астына келіп, білектің ортангы 3/1 дейін шынтақ жагына қисая жүреді.Томенгі 3/2 болікте ол алдымен m flexor digitorum superfacialis жане m flexor carpi ulnaris арлыгында шынтақ жілікке паралель жүріп, ал томенгі 3/1 болігінде бұлшықеттрдің сіңірілуге ауысуына бай-ты білектің сыртқы бетіне жақындай түседі. Бұршақ тарізді сүйектің кәрі жіліктік жагында шынтақ арт-сы canalis carpi ulnaris –ке отіп, алақанга ауйсып,palmaris superfacialis құрамына енеді.

Дата добавления: 2015-11-02 | Просмотры: 1109 | Нарушение авторских прав