АкушерствоАнатомияАнестезиологияВакцинопрофилактикаВалеологияВетеринарияГигиенаЗаболеванияИммунологияКардиологияНеврологияНефрологияОнкологияОториноларингологияОфтальмологияПаразитологияПедиатрияПервая помощьПсихиатрияПульмонологияРеанимацияРевматологияСтоматологияТерапияТоксикологияТравматологияУрологияФармакологияФармацевтикаФизиотерапияФтизиатрияХирургияЭндокринологияЭпидемиология

Созылмалы колит

Созылмалы колит (СК) – толық тоқ ішектің (толық колит) немесе оның бөліктерінің (сегментарлы колит) созылмалы қабынулы – дистрофиялық ауруы және тоқ ішек функцияларының бұзылуы.

Ас қорыту мүшелері ауруларының ішінде СК науқас адамдардың 50% кездеседі, әйелдер 20-60 жаста, еркектер – 40-60 жаста ауырады.

Этиологиясы және патогенезі. СК ең жиі себептері не ішектің инфекциялық ауруларының қоздырғыштары - шигеллалар, сальмонеллалар, іш сүзек таяқшалары, кампилобактериялар, иерсиниялар және т.б. жатады.

Созылмалы колитті гельминттер мен қарапайымдар (амеба, лямблиялар, трихомонадтар, балантидийлер), шартты – патогендік және сапрофиттік флора (әдетте ұзаққа созылған дисбактериозда) тудыра ала алады. Созылмалы колиттің жиі себептеріне алиментарлық фактор жатады: жүйелі қоректенбеу, бірыңғай, көбіне көмірсулы немесе белокты тамақ, өткір және қиын қорытылатын тамақтар қолдану, ішімдік ішу.

Созылмалы колит экзогендік интоксикация (сынап, мышьяк, фосфор және басқалары) әсерінен де дамуы мүмкін.

Сонымен қатар «медикаментоздық» деп аталатын колиттер де болады (іш жүргізетін дәрілер, салицилаттар және басқа бейстероидтық қабынуға қарсы дәрілер тудырады).

Аллергиялық колиттер де болады: тағамға және дәріге аллергия болғанда бой көрсетеді.

Колиттер радиация әсерінен де дамиды (кіші жамбас органдарын сәулемен емдегенде).

Колиттің себебі іштен туа болатын ферментопатия болуы мүмкін, мысалы дисахаридазалық жетіспеушілік (лактаза жетіспеушілігі), колит ішектің кілегей қабығын тағамның толық емес гидролизінен пайда болған өнімдердің тітіркендіруінен дамиды.

Шажырқай тамырларының атеросклерозында болатын тоқ ішектің ишемиясы мен қан айналысы жетіспеушілігі де колиттің дамуын тудырады.

Колит іш қуысындағы тыртықтық процесте, долихосигмада, дивертикулезде бой көрсетуі мүмкін. Ұзаққа созылған іш қатуы, жиі жасалатын клизмалар және тік ішек балауыздары колиттердің механикалық себептері деп есептелінеді.

Колиттер ас қорыту органдарының басқа аурулары – созылмалы гастритте, созылмалы панкреатитте, созылмалы холециститте, асқазан мен он екі елі ішектің жара ауруында туындауы мүмкін.

Механикалық, токсикалық, аллергиялық, дәрілік және басқа факторлардың әсерінен тоқ ішектің кілегей қабығы зақымданады. Ішектің нерв аппаратының зақымдануы тоқ ішектің қозғалыс және секрециялық қызметін бұзып, ішек қабырғасындағы трофикалық өзгерістерді тереңдете түседі. Ішектегі қабыну процесін сүйемелдейтін ең маңызды фактор – дисбактериоз. Дисбактериоздың нәтижесінде екінші ретті ферментопатия туындайды. Бұл механизмдердің бәрі ішек диспепсиясының дамуын, ішектің иммундық функциясының бұзылуын, организмде сенсибилизация дамуын, тоқ ішектің кілегей қабығының антигендеріне қарсы аутоантиденелердің пайда болуын тудырады. Бұл өзгерістерге кейін гастроинтестинальдық гормондардың секрециясының бұзылуы қосылады, оның өзі ішектің моторлық функциясының бұзылысын, дисбактериозды, ішектің кілегей қабығындағы қабыну процесін, оның секреторлық функциясының бұзылысын тереңдете түседі.

Патоморфологиясы. СК қабыну өзгерістеріне қоса кілегей қабық эпителийінің регенерациясы бұзылады. Процесс склерозбен және атрофиямен аяқталады. СК атрофиялы да, атрофиясыз да болуы мүмкін.

Дата добавления: 2015-11-26 | Просмотры: 1316 | Нарушение авторских прав