АкушерствоАнатомияАнестезиологияВакцинопрофилактикаВалеологияВетеринарияГигиенаЗаболеванияИммунологияКардиологияНеврологияНефрологияОнкологияОториноларингологияОфтальмологияПаразитологияПедиатрияПервая помощьПсихиатрияПульмонологияРеанимацияРевматологияСтоматологияТерапияТоксикологияТравматологияУрологияФармакологияФармацевтикаФизиотерапияФтизиатрияХирургияЭндокринологияЭпидемиология

Тесттік тапсырмалар. Адреналиннің жүрек-қан тамыр жүйесіне әсері:

Тест№1

Адреналиннің жүрек-қан тамыр жүйесіне әсері:

1. Адреналин жүректің жиырылу күші мен жиілігін жоғарлатады

2. Жүректің минуттық және соғу көлемін азайтады

3. Систолалық және орташа артериялық қысымды төмендетеді

4. Миокардтың оттегіге қажеттілігін төмендетеді

Тест№2

Альфа-адренорецепторларды ынталандыратын заттар:

1. Норадреналин, мезатон

2. Изадрин, галазолин

3. Мезатон, нафтизин

4. Нафтизин, сальбутамол

5. Галазолин, адреналин

Тест №3

Затты анықтау: тамырларды тарылтады, артериялық қысымды жоғарлатады. Бронх бұлшықеттерінің тонусына әсер етпейді. Прессорлық әсері альфа-адреноблокаторлардың әсерінен «бұрмаланбайды». Гипотензия, коллапс кезінде қолданылады:

1. Адреналин

2. Фенотерол

3. Галазолин

4. Мезатон

5. Нафтизин

Тест №4

Адреналиннің қолдануға көрсеткіштері, біреуінен басқа:

1. Ішектің атониясы

2. Артериялық қысымның жедел төмендеуі

3. Анафилактикалық шок

4. Жүректің тоқтауы

5. Жергілікті анестетиктермен бірге қолданылуы

Тест №5

Берілген сұрақтарға(1,2) дұрыс жауап (а-д) табу:

1) альфа және бета адренорецепторларды ынталандыратын заттар

2) бета адренорецепторларды ынталандыратын заттар

а) адреналин

б) фенотерол

в) добутамин

г) изадрин

д) норадреналин

Тест №6

Изадринді қолдануға көрсеткіштер:

1. Гипотония, коллапс

2. Жүректің ишемиялық ауруы, тахиаритмиялар

3. Бронхоспазм, атрио-вентрикулярлы бөгеме

4. Ринит

5. Артериалды гипертензия

Тест №7

Тікелей емес адреномиметик (симпатомиметик):

1. Фенотерол

2. Нафтизин

3. Эфедрин

4. Добутамин

5. Изадрин

Тест №8

Препаратты анықтау: альфа1- және альфа2-бета-1-адренорецепторларды ынталандырады. Артериялық қысымды қысқа уақытқа айқын жоғарлатады, венозды тамырларды тарылтады. Тері астына енгізген кезде инъекция орнында тамырлардың спазмын шақырып, тіннің некрозына алып келуі мүмкін. Жедел қан қысымының төмендеуімен жүретін жағдайларда қолданады (травмалар, хирургиялық араласулар):

1. Адреналин

2. Норадреналин

3. Изадрин

4. Эфедрин

5. Мезатон

Тест №9

Препаратты анықтау: тікелей емес адреномиметик. Жүрек жұмысын ынталандырады, артериялық қысымды жоғарлатады, бронхолитикалық әсер шақырады, ішек перистальтикасын тежейді, қарашықты кеңейтеді, гипергликемия шақырады. Бронх демікпесінде, гипотензияда қолданылады:

1. Адреналин

2. Резерпин

3. Прозерин

4. Эфедрин

5. Пропранолол

Тест №10

Бета-2-адренорецепторлар ынталанғанда байқалады:

1. Жүрек жұмысының күшеюі

2. Артериолалардың тарылуы

3. Бронхтардың кеңеюі

4. Гликогенолиздің төмендеуі

5. Инсулин секрециясының төмендеуі

Ескерту: Тесттік тапсырманың жауаптары оқытушыда.

№5 Сабақ

1. Тақырыбы: «Антиадренергиялық заттар»

2. Мақсаты: адреноблокаторлық заттардың фармакокинетика және фармакодинамиканың жалпы заңдылықтар білімін қалыптастыру, олардың қолдануға көрсеткіштерін және жанама әсерлерін игеру, рецепт жазуды білу.

3. Оқыту міндеттері:

1. Адреноблокаторлық заттардың фармакокинетика және фармакодинамиканың жалпы заңдылықтарын оқып білу.

2. Дәрілік заттардың қасиеттерін біле отырып оларды қолдануға мүмкіншіліктерін оқып білу.

3. Адреноблокаторлық заттардың негізгі қолдануға көрсеткіштерін, қарсы көрсеткіштерін, жағымсыз жанама әсерлерін, оларды алдын алуды оқып білу.

4. Осы топтың негізгі препараттарының түрлі дәрілік қалыптарға рецепт жазуды білу.

5. Рецепттерді сараптауды және коррекция жүргізуді, мөлшерлерді бағалауды, препараттарды алмастыруды үйрену.

6. Тиімді және қауіпсіз фармакотерапияны алу үшін адреноблокаторлық заттарды басқа препараттармен өзара байланысуын бағалауды үйрену.

7. Топ препараттарының жаңа өкілдерімен, олардың кең қолданылатын синонимдерінен артықшылықтарымен таныс болу.

8. Медициналық және дәріханалық жұмыскерлердің және тұрғындардың арасында бағдарламалық жұмысты жүргізуді үйрену.

4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. Адреноблокаторлық заттардың жіктелуі.

2. Альфа-адреноблокаторлар, әсер ету механизмі.

3. Альфа-адреноблокаторлардың салыстырмалы сипаттамасы. Қолдануға көрсеткіштері мен қарсы көрсеткіштері, жанама әсерлері.

4. Симпатолитикалық заттар. Әсер ету механизмінің ерекшеліктері.

5. Альфа, бета-адреноблокаторлар. Әсер ету механизмі, фармакологиялық әсерлері. Қолдануға көрсеткіштері мен қарсы көрсеткіштері. Жанама әсерлері.

6. Негізгі фармакологиялық әсерлер. Қолданылуы. Симпатолитиктердің жанама әсерлері.

5. Білім беру және оқыту әдістері: қарастырылатын тақырып бойынша сұрап әңгімелесу, тестік тапсырмаларды және жағдайлық есептерді шешу, рецептерді жазу және талдау, кіші топтарда жұмыс істеу, мультимедия элементтері бар оқытушы интерактивті программалармен жұмыс істеу.

6. Әдебиеттер:

Негізгі:

1. Харкевич Д.А. Фармакология. Жоғары оқу орындарына арналған оқулық.. Мемлекеттік тілдегі аудармасы. – Алматы, 2009.- 608 бет.

2. Харкевич Д.А. фармакология. – М.: Гэотар – Мед, 2008. Б. 133-155

3. Фармакология / под ред. Р.Н. Аляутдина 2-е изд., исправл. М.: Гэотар – Мед, 2004. Б. 167-178

4. Маркова И.В., Михайлов И.Б., Неженцева М.В. Фармакология. – Санкт-Петербург: Фолиант – Медицина, 2001. Б.127-132

5. Руководство к лабораторным занятиям Под ред. Д.А. Харкевича, Медицина, 2005.Б. 125-129

Қосымша:

1. Машковский М.Д. Лекарственные средства. Издание пятнадцатое М.: Медицина, 2007.–1200 б.

2. Лекции по фармакологии для врачей и провизоров /Венгеровский А.И. – 3-е издание, переработанное и даполненное: учебное пособие – М.: ИФ «Физико-математическая литература», 2006. – 704 б.

3. Клиническая фармакология и фармакотерапия. Под редакцией акад. РАМВ Кукес В.Г. и проф. Стародубцев А.К.- М.: Издательский дом ГЭОТАР – МЕД., 2004. – 631б.

4. Деримедведь Л.В., Перцев И.М., Шуванова Е.В., Зупанец И.А., Хоменко В.Н. «Взаимодействие лекарств и эффективность фармакотерапии» - Издательство «Мегаполис» Харьков 2002.- 782 б.

5. Лоуренс Д.Р., Бенитт П.Н. – Клиническая фармакология. - М.: Медицина, 2002, т.1-2.- 669. б.

6. Оксфордский справочник по клинической фармакологии и фармакотерапии. – М.:Медицина, 2000.

7. Бороян Р.Г Клиническая фармакология: психиатрия, неврология, эндокринология, ревматология. – М., Медицинское информационное агентство, 2000. – 422. б.

8. Базисная и клиническая фармакология. /Под ред. Бертрам Г. Катцунг. – М.: С-П.: Невский диалект, 1998.-т. 1 – 669. б.

9. Кафедрада оқылатын лекция.

Бағдарламалық препараттар: дигидроэрготамин, фентоламин гидрохлориді, празозин, доксазозин, лабеталол, карведилол, гуанетидин (октадин), резерпин.

Рецепт жазуға арналған препараттар: празозин, резерпин.

7. Бақылау:

1. Тақырыптың негізгі сұрақтары бойынша ауызша сұрау.

2. Тесттік тапсырмаларды орындау.

3. Негізгі адренергиялық заттарды рецептте жазу және талдау. Бір реттік мөлшерін есептеу. Талдауда тобын, негізгі фармакологиялық әсерлерін, қолдануға көрсеткіштерін, жанама әсерлерін көрсету.

Тест сұрақтары

Тест №1

Фетоламин қан қысымын төмендетеді:

1. Жүректе альфа рецепторларды тежеу арқылы

2. Тамыр қозғалтқыш орталықты тежеу арқылы

3. Тамырларды альфа рецепторларды тежеу

4. Адренергиялық синапста пресинапстық мембранаға әсер ету арқылы

5. Адреналиннің синтезін төмендету арқылы

Тест №2

Резерпин қан қысымын төмендетеді:

1. Симпатомиметикалық әсермен

2. Ганглийлерді тежеумен

3. Симпатолитикалық әсермен

4. Жүрек лақтырысының жоғарлауымен

5. Тамырлардың альфа адренорецепторларын тежеумен

Тест №3

Симпатолитиктердің әсер ету орны:

1. Симпатикалық ганглийлер

2. Адренергиялық синапстың постсинапстық мембранасы

3. Адренергиялық талшықтардың ұштары

4. Холинергиялық синапстың постсинапстық мембранасы

5. Холинергиялық талшықтардың ұштары

Тест №4

Симпатолитиктер:

1. Қан қысымын жоғарлатады

2. Қан қысымын төмендетеді

3. Постсинапстық рецепторларға әсер етеді

4. Альфа адренорецепторларды тежейді

5. Бета адренорецепторларды тежейді

Тест №5

Альфа адреноблокаторлар:

1. Резерпин, празозин

2. Празозин, фентоламин

3. Фентоламин, октадин

4. Лабетолол, празозин

5. Тропафен, резерпин

Тест №6

Альфа адреноблокаторлардың әсерінен адреналиннің әсері:

1. Өзгермейді

2. Бұрмаланады

3. Күшейеді

4. Төмендейді

5. Мөлшерге байланысты

Тест №7

Лабеталолды қолданады:

1. Гипертензияда

2. Бронх демікпесінде

3. Жүрек жетіспеушілігінде

4. Атриовентрикулярлы бөгемеде

5. Гипотензияда

Тест №8

Альфа адреноблокаторларды қолдануға көрсеткіштер, біреуінен басқа:

1. Гипертониялық ауру

2. Рейно ауруы

3. Феохромацитома

4. Шеткі тамырлардың спазмы

5. Стенокардия

Тест №9

Селективті альфа адреноблокатор:

1. Фентоламин

2. Тропафен

3. Празозин

4. Резерпин

5. Дигидроэрготамин

Тест №10

Қан қысымын тез түсіру үшін тиімді:

А) Октадин, резерпин

Б) Празозин, фентоламин

В) Резерпин, фентоламин

Г) Резерпин, мезатон

Ескерту: Тесттік тапсырманың жауаптары оқытушыда.

Кредит № 3

№1 Сабақ

1.Тақырыбы: «Ұйықтатқыш заттар»

2. Мақсаты: Ұйықтатқыш заттардың фармакокинетикалық және фармакодинамикалық жалпы заңдылықтарына арналған білімдерін біріктіру, оларды қолдануға арналған негізгі көрсеткіштерді және жанама әсерлерін меңгеру, әр түрлі дәрілік қалыптарда рецепт жаза білу, оларды сараптау және реттеу.

Оқытудың міндетттері:

Когнитивті компетенция:

1. Әртүрлі мүшелердің және жүйелердің қызметтерін бағытты өзгерту және тиімді емдік әсерін жоғарлату мақсатында дәрілік заттарды таңдауды білу

2.Жеке дара ағзаның ерекшеліктеріне, ауырудың түріне және препараттың қасиетіне байланысты дәрілік қалыптарды, енгізу жолдарын таңдау үшін ұйықтатқыш заттарды мөлшерлеу тәртібін және принципін білу.

3 Ұйықтатқыш заттарды жұптастыру мүмкіндігін, жағымсыз жанама әсерлерін, олардың алдын алуды білу

Операционалды компетенция:

· Ұйықтатқыш заттарға рецепт жаза білу дағдысын қалыптастыру.

· Әр түрлі дәрілік қалыптарға рецепт жаза білу, препараттардыі бірреттік және тәуліктік мөлшерлерін анықтау;

· рецепттерді сараптау және жазу, мөлшерін бағалау,препараттарды өзара алмастыру;

· Әртүрлі патологиялық жағыдайларда ұйықтатқыш заттарды басқа топтың препараттарымен өзара әсерлесуін бағалау;

Коммуникативті (аксиологиялық) компетенция:

1. Сауатты және жетік түрде сөйлеуді игеру.

2. Даулы жағдайларды шешу және оның алдын алу.

3. Ұжым мүшелерінің арасындағы қарым-қатынасқа әсер етуді ынталандыру мақсатында мотивация сұрақтарын қолдану.

4. Жеке ой-пікірін жеткізе білу.

5. Фармакология мәселері бойынша логикалық ойлау, еркін түрде пікірталас жүргізе білу

Үздіксіз оқыту және білім беру:

1. Қазіргі заманға сай зерттеу әдістерін, компьютерлік технологияларды қолдана отырып өзбетімен ақпарат жинау және оларды өңдеу, талдау.

2. СӨЖ әр түрде орындай білу (эссе, тесттік тапсырмаларды, презентация құрастыру, рефераттар жазу және т.б.)

Құқықтық компетенция

Препараттарды рецептте дұрыс жазу, жіберу, дәрілік заттарды сақтау үшін және медицинаға арналған заттарды және медицина техникасын қолдану үшін ҚР негізгі заңдылық актілерін қолдану.

Хронометраж

Сабақтың ұзақтылығы 2 сағат (100 мин.)

· Ұйымдастыру бөлімі - 2 мин.

· Білімнің алғашқы деңгейін бағалау - 10 мин.

· Студенттердің өзіндік жұмысы - 43 мин.

· Студенттердің оқытушымен өзіндік жұмысы - 25 мин.

· Білімнің соңғы деңгейі - 20 мин.

· Білімді жалпы бағалау - 3 мин.

· Өзіндік дайындық бойынша тапсырма - 1-2 мин.

4. Тақырыпың негізгі сұақтары:

1. Ұйқтатқыш заттардың жіктелуі

2.Ұйықтатқыш заттардың мүмкін болатын әсер ету, ұйқы құрылымына әсері

3. Әр түрлі химиялық құрылымды препараттардың, барбитур қышқылының, бензодиазепин туындыларының әсер ету ерекшеліктері және салыстырмалы сипаттамасы,

4. Жанама әсерлері. Дәріге тәуелділік туу мүмкіндігі.

5. Ұйықтатқыш әсер көрсететін басқа фармакологиялық топтарға жататын препараттар

6. Ұйықтатқыш заттармен жедел улану және олардың фармакотерапиясы.

5. Білім алу және білім беру тәсілдері: тақырыптыңнегізгісұрақтарына кеңес беру, тақырыпты өзбетімен меңгеру, жағыдайлық есептерді шешу, тесттік тапсырмаларды орындау, комютерлік технологияны қолдана отырып материалдармен жұмыс істеу, аз топтармен жұмыс істеу, қосымша кітаптағы тапсырмаларды орындау.

6. Әдебиет:

Негізгі:

1. Харкевич Д.А. Фармакология. Издание десятое –М.: Медицина ГЭОТАР, 2008. – С. 119 - 126.

2. Фармакология / под ред. Р.Н. Аляутдина 2-е изд., исправл. М.: Гэотар – Мед, 2004. С. 167-178

3. Маркова И.В., Михайлов И.Б., Неженцева М.В. Фармакология. – Санкт-Петербург: Фолиант – Медицина, 2001. С.127-132

4. Руководство к лабораторным занятиям Под ред. Д.А. Харкевича, Медицина, 2005.С. 125-129

Қосымша:

1. Машковский М.Д. Лекарственные средства. Издание пятнадцатое - М.: Медицина, 2007.– 1200 с.

2. Лекции по фармакологии для врачей и провизоров /Венгеровский А.И. – 3-е издание, переработанное и даполненное: учебное пособие – М.: ИФ «Физико-математическая литература», 2006. – 704 с.

3. Клиническая фармакология./Под ред. В.Г. Кукеса. –ГЭОТАР.: Медицина, 2004.– 517 с.

4. Деримедведь Л.В., Перцев И.М., Шуванова Е.В., Зупанец И.А., Хоменко В.Н. «Взаимодействие лекарств и эффективность фармакотерапии» - Издательство «Мегаполис» Харьков 2002.- 782 с.

5. Лоуренс Д.Р., Бенитт П.Н. – Клиническая фармакология. - М.: Медицина, 2002, т.1-2.- 669. с.

6. Оксфордский справочник по клинической фармакологии и фармакотерапии. – М.:Медицина, 2000-740с.

7. Бороян Р.Г Клиническая фармакология: психиатрия, неврология, эндокринология, ревматология. – М., Медицинское информационное агентство, 2000. – 422. с.

8. Базисная и клиническая фармакология. /Под ред. Бертрам Г. Катцунг. – М.: С-П.: Невский диалект, 1998.-т. 1 – 669. с.

9. Пичхадзе Г.М. Бензодиазепины. Обзорная информация.-Алматы,2003.-15 с

Бағдарлама бойынша препараттар: фенобарбитал (люминал), нитразепам (эуноктин), диазепам (седуксен), триазолам, феназепам, зопиклон (имован), золпидем, доксиламин (донормил).

Рецептте жазуға арналған препараттар: фенобарбитал (люминал), диазепам (седуксен), нитразепам (энуоктин).

Тексеру

Бағаналатын компетенциялар: практикалық дағда

Негізгі ұйықтатқыш заттарға рецепт жазып оны талдау. Талдау барысында тобын, негізгі фармакологиялық әсерлерін, қолдануға көрсетулерді, жанама әсерлерін көрсету. Препараттың фармакотерапиялық аналогын анықтау.

5. Білім беру және оқыту әдістері: Қарастырылатын тақырыптың негізгі мәселелеріне сұрақ әнгіме құру, тесттік тапсырмаларды орындау, жағыдайлық есептерді шешу, аз топтармен жұмыс істеу, жағыдайды моделдеу, ролдік ойындар, дискуссия, кестелерді, суреттерді, сызбаларды сараптау, қорытындыларын шығару, рецептте жазып оны талдау, бір реттік мөлшерін есептеу, рецепттерді сараптау, мультимедиа элементтері бар интерактивті бағдарламалармен жұмыс істеу.

6. Әдебиеттер:

Негізгі:

1. Харкевич Д.А. Фармакология. Жоғары оқу орындарына арналған оқулық.. Мемлекеттік тілдегі аудармасы. – Алматы, 2009.- 608 бет.

2. Харкевич Д.А. фармакология. – М.: Гэотар – Мед, 2008. С. 133-155

3. Фармакология / под ред. Р.Н. Аляутдина 2-е изд., исправл. М.: Гэотар – Мед, 2004. С. 167-178

4. Маркова И.В., Михайлов И.Б., Неженцева М.В. Фармакология. – Санкт-Петербург: Фолиант – Медицина, 2001. С.127-132

5. Руководство к лабораторным занятиям Под ред. Д.А. Харкевича, Медицина, 2005.С. 125-129

Қосымша:

1. Машковский М.Д. Лекарст. средства. Издание пятнадцатое - М.: Медицина, 2007.– 1200 с.

2. Лекции по фармакологии для врачей и провизоров /Венгеровский А.И. – 3-е издание, переработанное и даполненное: учебное пособие – М.: ИФ «Физико-математическая литература», 2006. – 704 с.

3. Клиническая фармакология./Под ред. В.Г. Кукеса. –ГЭОТАР.: Медицина, 2004.– 517 с.

4. Деримедведь Л.В., Перцев И.М., Шуванова Е.В., Зупанец И.А., Хоменко В.Н. «Взаимодействие лекарств и эффективность фармакотерапии» - Издательство «Мегаполис» Харьков 2002.- 782 с.

6. Лоуренс Д.Р., Бенитт П.Н. – Клинич. фармакология. -М.:Медицина, 2002, т.1-2.- 669.б

7. Оксфордский справочник по клинической фармакологии и фармакотерапии. – М.:Медицина, 2000-704 с.

8. Бороян Р.Г Клиническая фармакология: психиатрия, неврология, эндокринология, ревматология. – М., Медицинское информационное агентство, 2000. – 422. с.

9. Базисная и клиническая фармакология. /Под ред. Бертрам Г. Катцунг. – М.: С-П.: Невский диалект, 1998.-т. 1 – 669. с.

10. Кафедрада оқылатын дәрістер

Бағдарлама бойынша препараттар: фенобарбитал (люминал), нитразепам (эуноктин), диазепам (седуксен), триазолам, феназепам, зопиклон (имован)., золпидем, доксиламин (донормил)..

Рецепт жазуға арналған препараттар: фенобарбитал (люминал), диазепам (седуксен), нитразепам (энуоктин).

Тексеру

1. Тақырыптың негізгі сұрқтарына ауызша сұрақ әнгіме құру.

2. Негізгі ұйықтатқыш заттарға рецепт жазып оны талдау және бір реттік мөлшерлерін есептеу. Талдау барысында қандай топқа жататынын, негізгі фармакологиялық әсерлерін, қолданға көрсетулерін, жанама әсерлерін көрету. Препаратты фармакотерапиялық аналогына алмастыру.

3. Тапсырманы тесттік түрде орындау.

Дата добавления: 2015-11-02 | Просмотры: 1508 | Нарушение авторских прав