АкушерствоАнатомияАнестезиологияВакцинопрофилактикаВалеологияВетеринарияГигиенаЗаболеванияИммунологияКардиологияНеврологияНефрологияОнкологияОториноларингологияОфтальмологияПаразитологияПедиатрияПервая помощьПсихиатрияПульмонологияРеанимацияРевматологияСтоматологияТерапияТоксикологияТравматологияУрологияФармакологияФармацевтикаФизиотерапияФтизиатрияХирургияЭндокринологияЭпидемиология

Минералды заттар. 39 страница

Бензолдан созылмалы уланудың міндетті түрдегі компоненті орталық жүйке жүйесінің функционалдық жағдайының бұзылыстары болып табылады, олардың ішінде ең ерте пайда болатынына неврастения және астеновегетативті көріністері жатады. Уланудың соңғы кезеңдерінде ауыр жағдайларында уланудан болған энцефалопатия түріндегі бас миының диффузды органикалық зақымдануы мүмкін. Бензолдан улану, сондай-ақ уланудан гепатит дамуына, ұйқы безінің сыртқа сөл бөлу қызметінінің, асқазан сөлі түзілуінің бұзылуына, сүйек тіндерінің құрылымы өзгеру құбылысына, остеопороз дамуына, майда ошақты склероз дамуына әкеп соғады. Терінің құрғақтығы, жарылуы, қышуы, гиперемия, ісінуі, көпіршікті бөртпелер дамуы сияқты терінің зақымданулары тән. Шындап көңіл аударуды қажет ететін жағдайдың бірі, бензолдың хромосомдық аберрация тудыратын қабілеті

Бензолдың қолайсыз әсерінің алдын алу мүмкіндігі болса, оны технологиялық үрдісте қауіптілігі аз заттармен алмастырудан тұрады. Сонымен қатар, үрдістерді автомата өндіру, жабдықтарды герметизациялау, тиімді желдету ұйымдастыру міндетті түрде болып табылады. Жұмыс үйлерінде бензолдың ауадағы концентрациясына үнемі гигиеналық бақылау жасалынуы тиіс. Бензол 2- қауіптілік классына жатады. Оның ШРЕК_м.б.р.-15 мг/м³, ал ШРЕК_о.т. – 5 мг/м³ болады.

Жеке басты қорғайтын заттар қолданылуы тиіс: жоғары емес концентрацияларында сүзгілі противогаздар, жоғары концентрацияларында – оқшаулаушы противогаздар қолданылады. Міндетті түрде еріткіштерді өткізбейтін арнайы киіммен жұмыс істеу, қолды қорғау керек. Қолды және арнайы киімдерді бензолмен жууға болмайды.

Әйелдер мен жасы 18 толмаған адам, сонымен қатар орталық жүйке жүйесінің органикалық аурулары, айқын невроз және психикалық аурулары, барлық қан аурулары, соның ішінде этиологиялы әр түрлі екіншілік анемия, барлық геморрагиялық диатездермен ауыратындар, бауырдың, бүйректің, жыныс мүшелерінің созылмалы аурулары бар адамдар бензолмен байланыста болатын жұмыстарды істеуіне рұқсат етілмейді. Кезеңдік медициналық тексерулерді жүргізуге терапевт, невропатолог, көрсетілімдері бойынша басқа да мамандар қатысады. Жалпы қанды талдауы мен коагулограмма жасау міндетті турде жүргізілетін зертханалық зерттеу болып табылады.

Бензин. Метанды, нафтенді, ароматты және қанықпаған көмірсутектердің қоспасы болып табылады. Бензиннің пайдалану саласы сан алуан: іштен жанатын қозғалтқыштар үшін жанармай ретінде, резина және лак-сыр өнеркәсіптерінде еріткіш ретінде, затты қоспадан айырып алатын зат (экстрагент) ретінде және т.б. қолданылады. Бензиннің буымен жұмысшылар оны тек нақты мақсаттарда қолданғанда ғана емес, сондай-ақ мұнай айратын зауыттарда бензин өндіруде де қатынаста болады.

Бензин адам ағзасына өкпе арқылы, зақымданбаған тері арқылы және асқазан-ішек жолы арқылы түседі. Бензин майда жақсы ериді және жедел де, созылмалы да уланулар тудырады. Кішігірім жабық үйлерде бензинмен жұмыс істеген кезде, цистерналарды, бактарды тазалағанда, апат жағдайларында пайда болатын бензиннің ауадағы жоғары концентрациялары кезінде жедел улану өте тез дамиды, көздің, мұрынның шырышты қабықтарының тітіркенуіне, мас болу жағдайына, елестер дамуына, тырысуларға, естен тануға әкеп соғады және өте жоғары концентрацияларында (35000-40000 мг/м³) әп сәтте өліп кетуінеәкеп соғады.

Созылмалы уланулар жүйке жүйесінің функционалды жағдайының қайтымды бұзылуларымен, диспепсиялық бұзылыстармен, айқындылығы аз қан аздықпен жүреді, теріге әсер еткенде – дерматитер мен экземалардың дамуы мүмкін.

Бензинмен уланулардың алдын алу үшін, тиімді жергілікті және ауаны жалпы алмастыратын желдету жүйесімен жабдықталуы тиіс, тұйық кеңістіктерде жұмыс істеу және резервуарларды тазалау тек противогаздар киіп жүргізілуі тиіс. Бензинді ауызбен соруға кесімді түрде тыйым салынады, өйткені оны жұтып қойса, жедел гастроэнтерит дамуы мүмкін, ал тыныс жолдарына сорылуы арқылы қысқа уақыт аралығында уланудан ауыр плевропневмония дамиды.

Көміртегі тотығы СО – иісті газ – аса кең таралған өнеркәсіптік у болып табылады. Ол – көміртегі толық жанбайтын үрдістер жүретін, көміртегі тотығының пайда болуына әкеп соғатын іс жүзінде кез-келген өндірістер кездеседі. Мысалы, СО-ның тұрақты көзіне шойынды, болатты, әр түрлі металлдарды балқыту үрдістері (домналық, мартендік, ұсталық, құю цехтары), көмір өндіру, химия индустриясы (көмірсутектер, аммиак, формалин, метил спиртінің т.б. өндірісі), отын энергетика кәсіпорындары, темекі, нан өндірісі, қалдықтарды қайта өңдеу, тракторларда жұмыс істеу, автокөліктер жатады.

Ағзаға тыныс жолдары арқылы түсіп, көміртегі тотығы гемоглобин байланысынан оттегін ығыстырып шығарады да карбоксигемоглобин (COHb) түзеді, бұл тұрақтылығымен ерекшеленеді және оттегін і тасымалдайтын қабілеті жоқ. Әдеттегі жағдайларда ағзада эндогенді карбоксигемоглобин аз мөлшері түзіледі, бірақ оның ересек адамдардағы деңгейі HbO₂ жалпы санының 5%-нан аспайды. Көміртегі тотығы сырттан көп мөлшерде түскен кезінде карбоксигемоглобиннің мөлшері күрт жоғарлайды, ауыр жағдайларда – 70-80% жетеді. Соның нәтижесінде гипоксемия дамиды, СО-ның ауадағы мөлшері мен COHb-нің қандағы концентрациясы қаншалықты жоғары болса, гипоксемияда соншалықты айқын болады. COHb түзілуі салдарынан тіндерге гемоглобин жеткізген оттегінің босап шығуы да қиындайды. СО үлкен концентрацияларында әсер еткен кезде де, тіндік тыныс алуға қатысатын құрамында гемі бар ферменттердің белсендігі төмендеуі салдарынан тіндік тыныс алу да төмендейді.

Оттегі тапшылығына ми тіні ең сезімтал болып табылады, соған байланысты улану көрінісінде орталық жүйке жүйесіндегі болатын өзгерістер бірінші кезекте байқалады. Қан тамырларының өткізгіштігі жоғарлайды, бұл қан құйылуларға, трофикалық бұзылыстар дамуына, тіпті әр түрлі мүшелерде – бас миында, өкпеде, асқазан-ішек жолында некроз дамуына дейін жеткізеді.

Көміртегі тотығымен улану жедел және созылмалы болуы мүмкін. Жедел уланудың жеңіл түрлері көміртегі тотығының ауадағы концентрациясы бірнеше жүздеген мг/м³ дейінгі деңгейінде қысқа уақыт әсер еткенде дамиды, ауыр уланулар бірнеше жүздеген мг/м³–тен мыңдаған мг/м³-ке дейінгі концентрацияларында дамиды (ШРЕК - 20 мг/м³). Иісті газдың концентрациялары 1000 мг/м³ дейінгі ауамен тыныс алған кезде, уланудың бірінші белгілері 5-10 минуттан кейін-ақ пайда болады. Иісті газдан жеңіл дәрежелі жедел улану кезінде бас ауыруы, самай тұсында қысу сезімі, бас айналу, аяқтарының әлсізденуі, ұйқышылдық, жүрек айну, құсу, кеденің ауыруы және қысылуы байқалады. Қандағы COHb концентрациясы – 20% дейін жетеді. Орташа ауырлықты уланулар кезінде ұзақтықтағы әр түрлі естен тану, тырысулар (сіңір тартылуы) дамиды. COHb деңгейі – 30-40% дейін. Ауыр улану терең комамен, тырысулармен, еріксіз зәр жіберу және үлкен дәретке отырып қоюмен сипатталады, өліммен аяқталуы мүмкін. Қандағы CоHb концентрациясы 40-80% дейін жетуі мүмкін.

Ауыр улану даму мүмкіндігі иіс газының әсері есі сақталған күйдің өзінде де мән-жайды түсінбеуі себепті немқұрайлы қарауын немесе тіпті жағымды маужырау сезімін тудырады, соның салдарынан адам қауіпті жерде тастап шыға алмайды.

Жедел улануды бастан өткергеннен кейін ұзақ уақыт бойына адамда есте сақтау қабілетінің айқын төмендеуі, эмоционалды тұрақсыздық, көру және есту өткірлігінің төмендеуі, вестибулярлық бұзылыстар, жекелеген жағдайларда орталықтан болған салданулар, қимыл, сезу, трофикалық бұзылыстары, артериалды гипотония, ишемиялық құбылыстар және т.б. байқалады.

Созылмалы уланулар көміртегі тотығының ауадағы концентрациясы бірнеше ондаған мг/м³ аспайтын концентрацияларда орын алады. Ол көп түрлі және көміртегі тотығынан уланудың өзіне тән емес белгілермен білінеді. Астеновегетативті бұзылулар, невриттер дамуы, сөйлеуінің бұзылуы, жартылай салданулар, жүрек тұсында үнемі ауыруы, жүректің қағуы, ентігу, стенокардия белгілері, артериалдық қан қысымның төмендеуі, аритмия, диспепсиялық өзгерістер анемия және т.б. дамуы мүмкін.

Алдын алу шаралары жабдықтарды герметизациялау арқылы СО шығатын көздерін шектеуден, тиімді жергілікті және жалпы ауа алмастыратын желдету түрлерін орнатудан, сонымен қатар аэрация жүргізуден тұрады. Жұмыс істейтін бөлмелер ауасындағы көміртегі тотығының концентрациясы қауіпті жоғарылауы кезінде іске қосылатын автоматты дабылқаққыш құрылғылармен жабдықталуы тиіс. Концентрациясы 200 мг/м³ дейін болатын иісті мөлшері жоғары жағдайда төтенше жұмыстар жүргізу қажет болған кезде қауіпті зонада болу уақытын шектейді, ал концентрациясы аса жоғары болған кезде жұмысты тек противогаздарда орындайды. Иіс газы әсер ететін мүмкін игілігі бар жұмыстарды орындауға жүйке жүйесінің, қан аурулары, тыныс алу мүшелерінің аурулары бар адамдарға рұқсат етілмейді.

Тітіркендіргіш әсерлі газдар.

Азот тотығы (нитрогаздар) әр түрлі азот тотықтарының (азот тотығы - NO, азоттың қос тотығы – NO₂, азот ангидриді – N₂O₃) қоспасы болып табылады. Бұл газдардың көздеріне азот қышқылы, құрамында азоты бар тыңайтқыштар, күкірт, қымыздық қышқылдарының, анилин бояуларының, жарылғыш заттардың өндірісі, өнеркәсіптің металлургия және мұнай өңдеу салалары, электрлік дәнекерлеу жұмыстары және т.б. жатады. Ағзаға азот тоықтары ингаляциялық жолмен түседі. Клиникалық көрінісі қоспада қандай газдың басым болуымен анықталады. Барлық нитрогаздар төменгі тыныс жолдарының шырышты қабығын және өкпе тінін тітіркендіретін әсері бар, бұл кезде жоғарғы тыныс жолдары аз зақымдалады және азот тоықтарымен дем алу ешқандай айқын сезінулер тудырмайды. Уланудың бірінші белгілері нитрогаздардың жоғары концентрацияларымен дем алғанан кейін бірнеше сағат өткеннен соң дамиды («алдамшы саулық» кезеңі). Қатты жөтел, тұншығу, ентігу пайда болады, ауыр жағдайларда – бронхопневмония және жиі өлімге алып келетін уланудан болатын өкпенің сулы ісінуі дамиды. Азоттың қос тотығы ең қауіптісі болып табылады, себебі ол азотты және таза азот қышқылына айланып тыныс жолдарының шырышты қабығын күйдіретін әсер береді және дамитын өкпенің сулы ісінуінің себебі болып табылады. Азот тотығының метгемоглобин түзуші әсері бар, бұл аноксемия дамуына, артериалды қысымның төмендеуіне, орталық жүйке жүйесінің функционалдық жағдайының бұзылуына әкеп соғады. Нитрогаздардың жедел әсері жүректе ишемиялық құбылыстар, миокардта дегенеративті өзгерістерді тудырады.

Аз концентрацияларында ұзақ уақыт әсер етуі созылмалы уланулар дамуына әкеп соғады, оның негізгі көріністеріне жоғарғы тыныс жолдарының қабыну аурулары, бронхиттер, уланудан дамыған пневмосклероз, тістердің бұзылуы жатады. Сирек жағдайларда жүректе (миокардиттер), бауырда (улы гепатит), асқазан-ішек жолында (гастриттер, колиттер) кейбір өзгерістер байқалады.

Күкірт тотығы. Күкіртті газ (күкіртті ангидриді) – SO₂ – қағаз және тоқыма өнеркәсіптерінде ағартқыш зат ретінде, күкірт қышқылының өндірісінде натрий сульфитін алу үшін қолданылады. Оның бөлініп шығатын көзіне, сондай—ақ отын жағу үрдістері, әсіресе, құрамында күкірті көп отындары, жағу металлургия үрдістері, мұнай қайта өңдеу саласы, минералды тыңайтқыштар өндірісі жатады.

Ағзаға күкіртті газ тыныс мүшелері арқылы түседі. Ол көздің, жоғарғы тыныс жолдарының шырышты қабықтарына, өкпеге айқын тітіркендіргіштік әсер етеді. Жедел уланулар кезінде, жеңіл жағдайларда тамақта күйген сезім қышу және құрғақтық сезімі, жөтел, дауыстың қырылдап қалуы, көзден жас ағу байқалады. Ауыр жағдайларда тұншығу белгілері, дауыс байламдарының парезі, өкпенің сулы ісінуі дамиды. Күкіртті газдан созылмалы улану атрофиялық риниттер, фарингиттер, бронхиттер дамуымен, тістердің бұзылуымен, жиі конъюктивиттер дамуымен жүреді. Күкірттің қос тотығы тек жергілікті ғана әсер етіп қоймай, сонымен қатар резорбтивті де әсер ететіндіктен созылмалы улануылар кезінде жиі жүрек-қан тамыр жүйісінде, бауырда өзгерістер байқалады. Қалқанша безінің гипофункциясы дамуы, әйелдерде етеккір циклының бұзылуы, қанда гемоглобин деңгейінің төмендеуі мүмкін.

Күкіртсутек. Тіпті өте аз концентрацияларда (0,00014—0,0018 мг/л) да айқын сезілетін шіріген жұмыртқалардың иісіне ұқсас өзіне тән бар газ. Сонымен бірге, жоғары концентрацияларында иіс сезу нервтерінің ұштары салдануы салдарынан оның иісінің сезілуі тоқтайды.

Күкіртсутекпен қатынаста болу мұнай мен газды өндіруде және оларды өңдеуде, күкірт және көмір шығаруда, химия және тері илеу зауыттарында, жасанды жібек, бояғыш заттар, сіріңке өндірістерінде, қант және сыра қайнату зауыттарында – осы өндірістердің ағын сулары мен қалдықтарының шіруі кезінде болуы мүмкін. Күкіртсутектің тығыздығы ауаның тығыздығынан жоғары болғандықтан, ол канализация жүйелерінде, шұңқырларда, құдықтарда, траншеяларда жиналуы, бұл оларды жөндеу және тазалау кезінде ауыр уланулар пайда болуына себепші болады.

Күкіртсутектің ағзаға басым ингаляциялық жолмен түседі, бірақ тері арқылы енуі де мүмкін. Күкіртсутек шырышты қабықтың беткейіндегі сілтілермен әсерлесіп айқын тітіркендіретін әсері бар натрий сульфидін түзеді. Күкіртсутек жеңіл еритін у болғандықтан, ол көбінесе кеңірдектің, бронхлардың, жоғары тыныс жолдарының, шырышты қабықтарының конъюктиваның шырышты қабықтарының, зақымдалуын туғызады. Тек үлкен концентрацияларда әсер етуінде немесе ұзақ уақыт әсер етуі кезінде тыныс жолдарының терең жатқан бөліктерінің – бронхиолалардың, альвеолалардың, тіпті уланудан болатын өкпенің сулы ісінуіне дейін әкеп соғатын зақымданулары байқалады. Күкіртсутекке тітіркендіретін әсернен басқа жоғары улылық қасиетте тән, бұл оның тіндердің тыныс алу үрдісіне қатысатын ферменттердің белсенділігін төмендететін әсерімен түсіндіріледі.

Аса жоғары концентрацияларында (1000 мг/м³ және одан да жоғары ШРЕК-і – 10 мг/м³) тыныс алу мен жүрек қызметінің салдануы нәтижесінде тез өлімге алып келетін жедел уланудың жай түскендей түрі дамиды. Күкірсутектің ауадағы аз концентрацияларында (700 мг/м³) тырысулар, сіңір тартылуы өкпенің сулы ісінуі, кома дамиды. Дер кезінде жүргізілген емедеу толық сауығуға мүмкңндік туғызады. Егер кома созылмалы сипатта болса, орталық жүйке жүйесінде органикалық зақымдалулар болуы мүмкін.

Күкіртсутекпен созылмалы уланулар астеновегетативті бұзылыстар, созылмалы бронхиттер, анемия және т.б. түрінде байқалады.

Тітіркендіргіш әсері газдардан уланудың алдын алу өндірістік үрдістерді автоматтандырылды кеңнен енгізуден, жабдықтардың герметизациялаудан, жалпы ауа алмастыратында жергілікті де әсерлі желдетуді түрлерін орнатудан тұрады. Апаттарды жою кезінде сыйымдылығы үлкен ыдыстардың ішінде, құдықтарда жұмыс істегенде осы газдардан қорғауға арналған арнайы сүзгілі противогаздар қолданылуы тиіс, ал газдан құтқару жұмыстарында немесе газдардың аса жоғары концентрацияларында - газ өткізбей оңашалайтын противогаздар қолданылады. Жұмысшыларға қауіпсіздік техникасы жөнінде нұсқау беруді тек алыдн ала ғана емес, сонымен қатар тұрақты түрде жүргізу және өзіне өзі және бір-біріне көмек көрсетуді үйрету міндетті болып табылады. Емдеу, алдын алу шараларды да өз ролін атқарады.

11. Компьютерлермен жұмыс істеу кезіндегі зиянды факторлар және олардың қолайсыз әсерінің алдын алу.

Қазіргі кезде компьютерлеу қоғамдық өмір мен адам өмір мен адамның іс әрекетінің барлық салаларын қамтыған. Сонымен бірге, қазіргі заманғы ақпараттық технологияларды енгізу, адам ағзасына қолайсыз факторларының әсер ету мүмкіншілігінен айырылмаған болып шықты. Компьютерлермен жұмыс істейтін адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөнінде көңіл аударуды қажет ететін мәселе пайда болды. Бұл мәселе, компьютермен жұмыс істеуді жиі үй жағдайында да жалғастыруына және оның ұзақтығын бақылауға мүлде мүмкіншілік болмайтынына байланысты, одан да күрделене түседі.

Компьютерлермен жұмыс істеу кезінде адамға факторлардың бірқатар кешені әсер етеді, олар:

1. Электромагниттік сәулеленулер:

· инфрақызыл, радиожиілік (5-тен 440 кГц дейін), ультракүлгін және рентген диапазондарындағы;

· электростатикалық өріс;

· жиілігі 50 Гц электромагниттік өріс

2. Көзге көрінетін факторлар;

3. Жұмыс операцияларын орындаумен, жұмыс орнын, қимылдарды және жұмыс кезіндегі дене қалпын ұйымдастырумен байланысты факторлар;

4. Микроклиматтық факторлар, ауа ортасының сапасы, жарықтану дәрежесі;

5. Шу, діріл.

Факторлардың бірінші екі тобының әсер ету қарқындылығы мен сипаты көбіне мониторлардың түріне байланысты: ол электронды-сәулелі түтікті ме (ЭСТ), сұйық кристаллды ма (СК), плазмалық па немесе басқа түрлері ме. Электронды сәулелі түтікті мониторлардағы электромагниттік сәулелену көздеріне дисплей схемасының жоғары вольтты элементтері, электронды-сәулелі түтік және монитордың экраны жатады. Дисплейден сәулеленетін радиожиілік диапазонындағы электромагниттік өріс 5 Гц-тен 400 кГц дейінгі жиілікте болады, соған байланысты толқын ұзындығы да үлкен болады, сондықтан да экран алдында жұмыс істейтіндерге электрлік және магниттік құрамдастары жеке-жеке әсер етеді. Ол жұмыс орындарының индукция зонасында, яғни қалыптаспаған магнитті өрісте болуымен түсіндіріледі, себебі толқын ұзындығы өте үлкен, бірнеше жүздеген метрлерге дейін жетеді, ал индукция зонасыгың шегарасы шамамен толқын ұзындығының бөлігіне тең аралықты қамтиды.

Бейнедисплейлік терминалдардан шығатын радиожиілікті электромагниттік өрістің, ультракүлгін, инфрақызыл сәулеленулердің және электростатикалық өрістің қарқындылығы төмен болады, әдетте экраннан 30-50 см қашықтықта олардың деңгейі ШРЕД-тен аспайды. Сонымен бірге, электронды сәулелі түтікті мониторлармен жұмыс істегенде 2-6% жағдайларда электростатикалық өрістің кернеулілігі ШРЕД-тен 2-20 есеге дейін, ал 9-15% жағдайларда электромагниттік өрістің электрлік құрамдасы ШРЕД- тен 4-тен 10 есеге дейін, магниттік құрамдасы ШРЕД- тен 1,5 есе артық болғаны да байқалады.

Жеке адамдық компьютерлердің (ЖАК) электромагниттік өрісі адам ағзасына қолайсыз әсер етуі мүмкін. Бұл сәулеленулер ағзадағы сұйықтықтардың құрамын өзгертіп және ағзаға бірқатар минералды заттардың қажеттілігін өзгертіп, адам ағзасындағы биологиялық үрдістерге әсер ететінің, зерттеулер көрсетіп отыр. Бұл кезде бір шұғыл ағзадан шығуы жоғарласа заттардың жоғарласа (Ca, Ba, Al), басқаларының шығуы шұғыл азаяды (Fe, P), яғни минералдардың алмасуында белгілі бір бұзылыстар жүреді. Бұл жеке адамдық компьютерледің ЭМӨ-нің жасуша мембраналарының иондық өзекшелеріне тікелей әсер етуімен, немесе гормондары минералды заттардың алмасуына бүрек үсті безінің белсенділігі артуымен түсіндіріледі.

Айнымалы электромагниттік өріс елеулі физиологиялық реакция тудыратыны және ағзаның иммунды, жүйке және жүрек-қантамыр жүйелерінде және көру анализаторларында бұзылулар пайда болуына әкеп соғатыны белгілі. Компьютермен ұзақ жұмыс істегенде астениялық, астено-невроздық синдромдар, вегетотамырлық дисфункция дамиды. Бас ауруы, ашушаңдық, тез қажығыштық, ұйқысының бұзылуы негативті эмоционалдық жағдайлар (жиі депрессия) байқалады. Еңбекке қабілеттілігі, ақпараттарды қабылдау және өндеу жылдамдығының, есте сақтау қабілетінің төмендеуі байқалады. Жүрек тұсының ауруы, брадикардия, ангиоспастикалық реакциялармен ауысып отыратын артериалды қан қысымның төмендеуі жиі кездеседі. Эндокриндік жүйеде, зат алмасуында бұзылулар болуы, атап айтқанда қалқанша безінің белсенділігінің төмендеуі мүмкін.

Электростатикалық өрістің биологиялық әсері негізінен астено-невроздық синдром мен вегетотамырлық дистония түріндегі қайтымды функционалдық өзгерістерімен білінеді. Мұнан басқа, электросатикалық өріс микробөлшектерді, шаң бөлшектерін «зарядтайтын» және олардың қонуына кедергі келтіретін қабілеті бар, соған байланысты мұндай шаң «коктейлімен» тыныс алу теріде, көзде, жоғарғы тыныс жолдарында және басқаларда аллергиялық аурулар дамуына алып келеді. Мысалы, дисплейлермен күніне 2-6 сағат және одан да артық уақыт жұмыс істегенде, экземамен ауру қаупі жоғарлайтыны туралы мәліметтер бар.

Дисплейлермен жұмыс істеу кезінде тіркелетін рентген сәулеленуінің қарқындылығы өте аз болады. Бірақ оған қарамастан тіпті мұндай дозаларда да ағзаға қолайсыз әсер ететінін жоққа шығаруға болмайды. Бірқатар бақылаулар негізінде, кәсібіне байланысты компьютермен жұмыс істейтін әйел адамдарда жүктілік ағымының бұзылуы, түсік тастаулар, балалардың туа біткен ақаулармен дүниеге келуі жиі байқалатыны көрсетілген. Бейне дисплейлік терминалдардан шығатын электромагниттік өрістердің кең спектрлі жиілігінің биологиялық белсенділігі монохроматикалық сәулеленудің белсенділігінен жоғары болуы мүмкін. Рентген сәулесі де ауаның иондануына мүмкіндік туғызады және жұмыс бөлмесінде бейне дисплейлік терминалдардың саны көп болған кезде ауада ағзаға теріс әсер ететін, оң зарядталған иондардың жиналуына әкеп соғады.

Сұйық кристалды мониторлардан сәулеленетін барлық сәулелену түрлерінің деңгейі, электронды сәулелі түтікті мониторларға қарағанда, көп төмен болады, себебі сәулеленудің негізгі көзі – электронды сәулелі түтік, ол сұйық кристалды мониторларда болмайды. Сонымен қатар, ноутбуктардың кейбір түрлеріндегі электр энергиясына қосылатын жүйесінің импульсті түрленгіштері тудыратын айнымалы электромагнитті өрісі, электронды сәулелі түтікті мониторлардың ескірген түрлері шығаратын электромагниттік сәулеленулерден ешқандай да төмен емес.

Дата добавления: 2014-12-11 | Просмотры: 1124 | Нарушение авторских прав