АкушерствоАнатомияАнестезиологияВакцинопрофилактикаВалеологияВетеринарияГигиенаЗаболеванияИммунологияКардиологияНеврологияНефрологияОнкологияОториноларингологияОфтальмологияПаразитологияПедиатрияПервая помощьПсихиатрияПульмонологияРеанимацияРевматологияСтоматологияТерапияТоксикологияТравматологияУрологияФармакологияФармацевтикаФизиотерапияФтизиатрияХирургияЭндокринологияЭпидемиология

Билет 3 3 страница

БИЛЕТ.

1. Балалардағы жұлынми салдану вирусы.Жіктелуі, этиология, эпидемиология, кл, диаг, емі.

ПОЛИОМИЕЛИТ –жұлынның алдыңғы мүйізшелерінің қозғалтқыш нейрондарына және бас ми бағанының (бас қаңқасы нервтерінің ядролары) қозғалтқыш нейрондарына троптық әсері бар вируспен шақырылған жедел инфекциялық ауру, аталған құрылымдардың деструкциясы бұлшық еттердің атрофиясына және параличіне алып келеді. Жіктелуі: А. Салданбаған формасы: абортивті, менингеальді. Б. Салданған формасы: жұлындық, понтиндік, бульбарлы, бульбожұлындық, понтожұлындық, бульбо-понтожұлындық. Этиологиясы: қоздырғыш құрамында РНК сы бар вирус. Семейство Picornaviridae рода Enterovirus. 3 серотипі бар (I - Брунгильд, II - Лансинг, III - Леон). Қоздырғыш жұлынның сұр затының мотонейрондарын және бас нервтерінің қозғалтқыш ядроларын зақымдайды. Вирус аурудың жедел кезеңіндегі науқастардың, дені сау вирус тасымалдаушылардың, аурудан жазылғандардың мұрынжұтқыншақ шырышты қабатынан бөлініп шығады. Вирустың ену жолы жұтқыншақ, тонзиллоэктомиядан кейінгі жалған миндалиндер болуы мүмкін. Вирус хим агенттерге тұрақты,бірақ жылуға және кептіруге сезімтал. Эпидемиология: Инфекция қоздырғышының көзі болып ауру адам немесе вирус тасымалдаушы саналады. Вирус қоршаған ортаға ауызжұтқыншақ бөліндісімен немесе фекалимен шығарылады. Вирустың бөлінуі инфицирленгеннен кейінгі 2-4 күннен басталып, ауызжұтқыншақпен бөлінуі бірнеше күнге, ал фекалимен бөлінуі 4-7 аптаға созылады. Негізгі берілу жолы- фекальды-оральды. Сонымен қатар ауалы-тамшылы жолмен де берілуі мүмкін. полимиелит көбіне 5 жасқа дейнгі балаларды зақымд. 200 жағдайдың біреуінде қайтымсыз паралич дамиды. осы салданған науқастардың 5-10 пайызы тыныс алу б/еттерінің параличінен қайтыс болады. Клиникасы: Полиомиелит вирусына 4 реакция байқалады: 1. вирусқа қарсы тұрақты иммунитеттің қалыптасуы; 2. виремия кезіндегі симптомдар, ОЖЖ-нің зақымдануынсыз жүреді (абортивті жағдай); 3. Науқаста айқын симптомдардың көрінуі, алайда параличтер дамымайды; 4. Параличтердің қалыптасуы жүреді. Препаралитикалық стадия. Осы стадияның ағымында 2 фазаны ажыратады. 1ші фазада дене қызуының жоғарылауы,бас ауру, ұйқышылдық н/е ұйқысыздық,тершеңдік, жұтқыншақтың гиперемиясы, асқазан-ішектік бұзылыстар(анорексия, құсу, диарея) байқалады. Бұл фаза1-2 күнге созылады. Кейде уакытша сауығу болуы мүмкін н/е 2ші фазасына бірден ауысып кетеді. Бұл кезде айқын бас ауру ж/е арқа,аяқ-қолдың ауруы,бұлшықеттердің әлсіздігі болады. Салдану болмаса науқас жазылады. Жұлынмилық сұйықтықта қысым жоғары, плеоцитоз(1 мкл 50-250) болады. Алғашында полиморфонуклеарлар мен лимфоциттер кездеседі, ал 1 апта өткен соң тек лимфоциттер анықталады. Белок ж/е глобулиндер жоғарылайды. Глюкоза мөлшері қалыпты.Аурудың 2-аптасында ликворда белок мөлшері жоғарылайды. Бұл стадия 1-2аптаға соз. Паралитикалық стадия. Жұлындық формасы: аяқтарда ауырсыну,бұлшықеттердің қысымға жоғары сезімталдығы байқалады. Салдану жайылмалы н/е шектелген болуы мүмк. Ауыр жағдайларда кимыл-әрекет жасау мүмкін емес. Аса ауыр емес жағдайлада асимметриялық салдану байқалады: дененің 1 жағында б/еттер қатты зақымданады,1 жағында сау сақталады. Салдану алғашқы 24 сағат ішінде максимальды дәрежесіне жетеді. Өрлемелі формасында салдану аяқтардан жоғары қарай жайылады және тыныс алу бұзылыстарының қосылуымен қауіп төндіреді. Салданудың төмендеген формасы да кездеседі. Тыныс алу бұзылысын ерте анықтау үшін қабырғааралық бұлшықеттер мен диафрагма қызметін бақылау қажет.Жақсару 1 аптадан соң басталады. Терең ж/е тері рефлекстерінің төмендеуі н/е жойлуы болады. Бағаналық форма(полиоэнцефалит): мимикалық б/еттердің,тіл, жұтқыншақ көмейдің салдануы байкалады. Кейде көзқозғалтқыш б\еттер зақымданады. Бас айналу, нистагм болуы мумкін. Тыныс алу, журек-кантамырлық орталықтардың да зардап шегуі мүмкін. Диагностика: Айқын клиникалық симптомдардың болуы; Жұлын сұйықтығының өзгеруі; Нәжістен, сілекейден, мұрынжұтқыншақ шырышынан, қаннан полиовирустың бөлінуі; Вирусқа қарсы антиденелер титрінің жоғарылауы; Зақымдалған б\еттер қызметінің ақырын, біркелкі емес қалпына келуі тән. Алайда бұл көрініс жедел салдану пайда болған соң 2-3 патадан кейін ғана пайда болады. Емі: тыныштық беру; Тыныс алуы бұзылмаған науқ-ға рибонуклеаза б/е. Жедел кезеңінде көп сұйықтық ішке береді. Люмбальды пункция диагностикалық мақсатта және емдік мақсатта пайдаланылады. Ауырсынуды басу үшін ж/е тыныштандыру үшін анальгетиктер ж/е седативті препараттар(диазепам). Жеңіл пассивті қозғалыстар жасауға болады. Антибиотиктер пневмонияның алдын алу үшін, тыныс алу бұзылыстары бар науқастарға тағайындалады.Егерде науқаста салдану дамитын болса, онда жедел кезеңінде науқас жұмсақ төсекте жатуы керек, аяқ-өолдары еркін орналасуы қажет, ол үшін арнайы жастықта мен құм салынған қапшықтар пайдаланылады. Сауығу кезеңінде физикалық жаттығулар жасау керек. Резидуальды кезеңде контрактуралар анықталса тенотомия немесе басқа хирургиялық араласу жүргізіледі. Прозерин, дибазол, витаминдер, метаболитикалық ерітінділер, физиотерапия тағайындалады. Тыныс алу жетк.болса ИВЛ жасалады.Бульбарлы паралич кезінде көмейге сұйықтық немесе секрет түсіп кету қауіпі болады.Науқас төсекте дұрыс жатуы керек, оны бүйірімен орналастырады, бірнеше сағаттан соң келесі бүйіріне ауыстырып отырады. Төсектің аяқ жағын 15°-қа жоғарылатады.Отсоспен секретті алып тастайды. Науқасты назогастральды зон арқылы тамақтандырады.

2. Қарыншаішілік қанқұйылулар, эпидемиологиясы, клиникасы,диагностикасы, емі.

Қарыншаішілік қанқұйылу деп жарақат нәтижесінде қан және оның ұйындыларының ми қарыншаларында жиналуын айтады. Эпидемиология: Қарыншаішілік қанқұйылулар КТ-МРТ зерттеу нәтижелері бойынша бас-ми жарақатынан кейін 1,5-3% кездеседі, ауыр жарақаттарда 10% көрініс табады. 1/3 жағдайда қарыншалық жүйеге маңдай, самай бөлімдерінің немесе базальды ганглилердегі гематомалардың өтіп кетуінде пайда болады. Сонымен бірге мерзімінен бұрын туылған сәбилерде жарақат пен гипоксия нәтижесінде пайда болады. Клиника: қарыншаішілк гематомаларда сопор немесе кома жарақат алған соң бірден қалыптасады. Науқаста аяқ-қолдарында б\еттердің тонусын гипертониядан гипотонияға ауыстыратын, кезеңді түрде болатын тоникалық спазмдар анықталады. Тоникалық ұстамалар жиілеп эпилептикалық статусқа ұқсауы мүмкін. Кейде мәжбүрлі қимыл-қозғалыстар пайда болады: автоматизированная жестикуляция, стереотипные движения руками в виде "почесывания", "поглаживания", "натягивания одеяла" және т.б., сонымен қатар қыртысасты типті оральді және мануальді гиперкинездер (аяқ-қолдардағы тремор) болады. Сондай-ақ вегетативті-бағаналық бұзылыстар дамиды: гипертермия 38-40,5°С-қа дейін барады, артериальді гипертония байқалады. Көп ретті құсу, тершеңдік, тері жамылғыларының гиперемиясы немесе бозаруы, еріксіз зәр бөлу және дефекация байқалады. Тыныс алу және жүрек-қантамыр жүйесі де зақымдалады: прогрессирлеуші тахипноэ дамиды (ТАЖ мин-на 30-70), тыныс алу ритмі бұзылады, кейде тахикардиямен алмасатын брадикардия байқалады. Менингеальды симптомдардың диссоциациясы көрінеді (Керниг симптомы оң, ал шүйде б\еттерінің ригидтілігі әлсіз немесе мүлдем анықталмайды). Сіңірлік рефлекстер диссоциациясы байқалады. Кейде науқастарда қарашықтардың жоғары қараған рефлекторлы парезі, сходящееся или расходящееся косоглазие, қарашықтардың шетке қарай біріккен ығысуы байқалады. Көз қарашықтары тарылған. Екі жақты Бабинсикий рефлексі анықталады. Пайда болу уақыты бойынша қарыншаішілік гематомалардың екі негізгі ағымын ажыратады: 1. Жарақат алған соң бірден сопор немесе команың қалыптасуы. Жиі кездеседі. 2. Жарақат алған соң бірден естің жоғалуы болмайды, сопор немесе комаға дейін ауыр дәрежеде тұйықталу байқалады. Диагностика: айқын кл симптомдар, люмбальды пункцияда; ликвор қанмен интенсивті боялған болады. КТ-да: тығыздығы жоғары аймақтар анықталады, аймақтар контуры қарыншалық жүйемен шектелген. Емі: массивті қан кету кезінде қаңқаішілік гипертензияның алдын-алу мақсатында вентрикулярлы дренаж орнатылады. Қарыншаішілік гематома кезінде құйылған қанды активті түрде сорып алу және қарынша ішін физиологиялық ерітіндімен жуу жүргізіледі. Қарыншалардың қан ұйындыларымен тампонадасы болғанда вентрикулотомия жасалады. Окклюзионды гидроцефалия дамыса жұлын сұйықтығының вентрикулярлы дренажы жасалады. Ликвор айналымының блокадасы болса Одди операциясы жасалады.

3. Крейтцфельд-Якоб ауруы. Жіктелуі, этиол, эпидем, кл, диаг, емі. Бас ми қыртысының, базальды ганглилердің және жұлынның прогрессирлеуші дистрофиялық ауруы. Көп жағдайда бұл ауру спорадикалық түрде пайда болады, тек 15% -да аутосомды-доминантты тип бойынша тұқым қуалайды. Бұл сырқат прионды энцефалопатияның 85% құрайды, ерлер мен әйелдерді, үлкендер мен балаларды бірдей зақымдайды. Әсіресе 17-87 жас аралығында көп байқалады. Этиол және патогенезі: организмге түскен прион, жасуша беткейінде орналасып, қалыпты белоктармен байланысып, олардың құрылымын патологиялық түрге ауыстырады. Жасуша беткейінде жиналған патологиялық белоктар мембранада жүріп жатқан процесстерді тежейді, бұл өз кезегінде жасушаның өліміне әкеледі. Патологиялық белоктар апоптоз процессін іске қосады. Зақымдалған жасушалардың маңайында активтілігі жоғары ферменттердің қатысуымен қабыну процессі жүреді. Қабынулық процесс сау жасушаларды зақымдайды.

Аурудың формалары: спонтанды, тұқым қуалайтын, ятрогенді, жаңа түрі. Клиникасы: жиі 50-65 жас аралығында кездеседі, ауру бірден басталады: тез шаршау, бас ауру, ұйқы бұзылысы, жайсыздық, дене салмағының төмендеуі байқалады. Психика бұзылыстары басым болады: назар және есте сақтау қабілетінің төмендеуі, ассоциативті процесстердің баяулауы, апатия, депрессия, қозғыштық, эмоциональді лабильділік. Көру бұзылыстары: көру агнозиясы, көру алаңының шектелуі, көру өткірлігінің төмендеуі түрінде болады. Мишықтық атаксия дамиды. Ауруға тән негізгі симптомдардың бірі- әр түрлі топ б\еттерінің жиырылуымен көрінетін қыртыстық миоклония, бұлар спонтанды түрде дамиды, жарық сәулемен, қатты дауыспен, сипап-сезумен және т.б. шақырылуы мүмкін. Бірнеше айдан соң паркинсонизммен және екі жақты пирамидты белгілермен қосылған деменция қалыптасады. Кейде хореоатетоз, көру парезі, көру нервтерінің атрофиясы, эпилептикалық ұстамалар қосылады. Соңғы кезеңдерде- акинетикалық мутизм, ал терминальды кезеңде- кома дамиды. Диагностика: жұлын сұйықтығында өзгерістер анықталмайды, тек кейбір жағдайда белок концентрациясы жоғарылайды. Ақпаратты әдіс болып Т2-режиміндегі МРТ табылады, мұнда базальды ганглилер және таламус проекциясында гиперинтенсивті сигнал аймақтары анықталады. КТ және МРТ-да үлкен жарты шар және мишық иірімдерінің, қарыншалар мен ликвор цистерналарының кеңеюімен жүретін атрофиясы анықталады. Ағымы: Науқастардың көбісі 1 жыл көлемінде, кейде алғашқы симптомдар пайда болған соң бірнеше апта немесе ай көлемінде қайтыс болады. Емі: Этиотропты емі жоқ, симптоматикалық ем тағайындалады.

4. Органикалық галлюциноз (кл, АХЖ-10 бойынша диагностикалық критериі, емі)."F06.0" Органикалық галлюциноз – тұрақты немесе рецидивтелетін галлюцинациялармен көрінетін, негізінен көру немесе есту галлюцинацияларымен жүретін және науқас есінің толық сақталуымен болатын бұзылыс. Галлюцинациялармен қатар сандырақ болуы мүмкін. Этиологиясы: бас қаңқалық-милық жарақаттар, мальформация, энцефалиттер немесе эпилепсия нәтижесінде мидың самай, шүйде немесе төбе бөлімдерінің шектелген зақымдануымен байланысты. Диагностикалық критериі: әртүрлі типтегі тұрақты немесе рецидивтелетін галлюцинациялардың болуы; естің анық болуы; ақыл-ой төмендеуінің болмауы; көңіл-күйдің доминирлеуші бұзылысының болмауы; доминирлеуші сандырақтық бұзылыстардың болмауы. Сонымен қатар: — дерматозойдты сандырақ; — органикалық галлюцинаторлы жағдай (алкогольдік емес) болуы мүмкін. Шкетеледі: — алкоголбді галлюциноз (F10.52); — шизофрения (F20.). АХЖ-10 бойынша классификациясы: F06.00 Бас ми жарақытымен байланысты галлюциноз F06.01 Бас ми қан тамырларының ауруымен байланысты галлюциноз. F06.02 Эпилепсиямен байланысты галлюциноз. F06.03 Бас миының ісігімен байланысты галлюциноз. F06.04 ВИЧ-инфекциямен байланысты галлюциноз. F06.05 Нейросифилиспен байланысты галлюциноз. F06.06 Т.б вирустық және бактериялық нейроинфекциямен байланысты галлюциноз. F06.07 Басқа аурулармен байланысты галлюциноз. F06.08 Біріккен аурулармен байланысты галлюциноз. F06.09 Анықталмаған сырқаттармен байланысты галлюциноз. Емі: трифтазин, галоперидол – аздаған дозада. Галлюцинаторлы феномендердің пароксизмальді сипатында: карбамазепин, финлепсин, депакин. Галлюцинаторлы феномендер әлсіреуі немесе мүлдем жойылуы мүмкін егер: рассасывающей терапия, емдік және диагностикалық пневмоэнцефалография, бийохинол курстары, лидаза қабылдау жүргізілсе.

5. Жедел интоксикация дәрежесі (жеңіл, орташа, ауыр түрі), кл мінездемесі.

Жедел алкогольдік интоксикация- алкоголь немесе т.б. психоактивті затты қабылдаған соң пайда болатын және ес, қабылдау, эмоциональді жағдай мен іс-әрекет бұзылысына әкелетін, сондай-ақ психофизиологиялық қызметтер мен реакциялардың бұзылыстарымен көрініс табатын жағдай. Психикалық функциялардың зақымдану дәрежесі алкоголь дозасына және әрбір жеке тұлғаның алкогольге сезімталдығына байланысты. Алкогольдің психикаға әсері ойлау қабілетінің төмендеуімен көрінеді. Бұдан кейін моторлы функция алкогольдің қозғалыс координациясы орталығына әсер етуіне байланысты өзгереді: б\еттің тонусы төмендейді, жүрісі бұзылады. Үлкен дозаны қабылдағанда естің бұзылысы, рефлекстердің төмендеуі, алкогольді наркоз жағдайы дамиды. Жеңіл дәрежесі ең алдымен көңіл-күйдің өзгерісімен көрінеді. Жеңілдену сезімі, өзінің ақыл-ойлық және физикалық мүмкіндіктерін жоғары бағалау байқалады. Қалыпта орындалатын әрекеттер баяу әрі қателіктермен жасалады, шаршау тез дамиды. Пульс жиілейді, АҚҚ жоғарылайды, ТАЖ артады. Қандағы алкоголь деңгейі 2%-ға дейін болады, эйфория жағдайын шақырады, терінің аздап қызаруы, қарашықтардың кеңеюі, тершеңдік және жиі зәр бөлу көрініс табады. Орта дәрежесі- көңіл-күйдің көтеріңкі болуы байқалады (эйфория): күмәндар мен уайымдар толығымен жойылады, барлығы мүмкін сияқты көрінеді. Интоксикация жағдайындағы адам көп сөйлейді, таныс емес адамдармен қатынас орнатуға тырысады. Кейде көңіл-күйдің мүлде болмауы байқалады. Мастану жағдайы тежелумен, ұйқыға кетумен, сөйлесуге қызығушылық танытпаумен көрінеді. Орташа дәрежеде мас адам өз іс-әрекетін реттей алмайды, қоршаған ортаны дұрыс танымайды. Қандағы алкоголь деңгейі 2–3% құрайды. Қозғалыс координациясы бұзылады, жүрісі өзгереді. Көзде екі еселену байқалады. Сөздері түсініксіз болады, өзі айтқан сөздер мен жасаған іс-әрекеттерді дұрыс танып білу мен бағалау қасиеті жойылады. Ауыр дәрежесі - мас адам сөздері анық емес және ретсіз айтылады. Бір сөз немесе сөз тіркесі қайталанады, өзге адам айтқан сөзді түсіну қабілеті жойылады, ойлау, қабылдау және есте сақтау қабілеті бұзылады. Біртіндеп психикалық қозу орнына тежелу, ұйқышылдық, сана бұзылысы дамиды. Вегетативті жүйке жүйесінде өзгерістер пайда болады: теріасты тамырларының кеңеюіне байланысты тері температурасы жоғарылайды, бет қызарады, бүкіл денеде жылу пайда болады. Сөздерді дұрыс айту бұзылады, ұзақ әрі қиын сөздерді қатемен және буындарға бөліп айтады. Жазу бұзылады. Мас адамға тән жүріс пайда болады: қозғалыс координациясы бұзылған, шайқалып жүру көрініс табады. Ауырсыну сезімталдығы төмендейді, құлақта шу пайда болады, көру өткірлігі төмендейді. Көз қарашықтары тарылған, ЖЖЖ мен ТАЖ жоғарылаған. Кейде құсу пайда болады.Қандағы алкоголь деңгейі 3%-дан асады. Мұндай жағдайда тыныс алу бұзылысы және жүрек тоқтау қауіпі болады. Кейде тежелу, одан кейін кома дамуы мүмкін.

6. Ситуациялық жағдай:Психопатологиялық симптомдар: абыржу, алаңдау,үрей,мазасыздық.генерализацияланған ауыру сезімі (буындарының ұштары,саусақтары), ұйқысыздық, нәжісінің бұзылуы, дірілдеу, көз қарашығының ұлғаюы, мұрынның кебуі, жиі түшкір,жөтел, жас ағу, шынтақ буынындағы тамырлары қатайған. Басты психопатологиялық синдром: Апиынды қолдану салдарынан туындаған абстинентті синдром. Нозологиялық диагноз: F 11.3 Апиынды қолдану салдарынан туындаған мінез құлықтық және психикалық бұзылыстар. Абстинентті жағдай. Психиатриялық көмек көрсету тактикасы: Наркоманиямен науқастар сенгіш болып келеді, сол себепті тұлғалық ерекшеліктерді ескере отырып, реабилитациялық әдістермен психотерапия жүргізу ұсынылады. Мұндай науқастар наркотик қолданудан толық бас тартудың 5 жылы өткенше диспансерлік есепте тұрады және рецидивке қарсы терапия өтулері керек.

Емі: Апиындық абстиненцияны қайтару өте ауыр, сондықтан бұл жағдайда кураре тәрізді және холинолитикалық дәрілерді бірлестіріп тағайындалады. Ем жүрек қантамыр жүйесі қызметін бақылауға алып, төсек тәртібінде арнайы схемамен жүргізіледі. Сонымен қатар В2-адренорецепторлардың антогонисттері, метадон гидрохлориді (синтетикалық ұзақ әсер ететін апиындардың агонисті, апиынды тәуелділікті емдеудің ең таралған және әсер ету эффективтілігі жоғары препарат болып табылады), апиынды антагонист –налоксон,налтрексон қолданылады.Соған қоса дезинтокискациялық терапия және витаминотерапия жүргізіледі.

БИЛЕТ.

1)Жұлынми қанайналымының өтпелі аурулары. Жіктелуі, этиологиясы, эпидемиологиясы, клиникасы, диагностикасы, емі.

. Цереброваскулярлы аурулар-церебральды қан тамырларының патологиялық өзгерістерімен және бұзылыстарымен сипатталатын бас миының аурулар тобы.Себеп/і:бас миы қан тамырларының тарылуына әкелетін және қанайналымының төмендеуіне әкелетін АГ және атеросклероз,ірі қан тамыр-н ж/е шеткі қан тамыр-н келетін микроэмболия-р,кішігірім қан құйылулар (плеториялық форма),аздаған жібу ошақтары (ишемиялық форма) және гипертониялық криздер әсер етеді.Осы аурулар көбінесе қант диабеті,шылым шегу,жүректің ишемиялық аурулары әкелуі мүмкін.Жіктелуі: МКБ-10 бойынша Жедел және Созылмалы болып бөлінеді.Соз:бас миының қанмен жеткіліксіз қамтамасыз етілуінің бастапқы көріністері,дисциркуляторлы энцефалопатия және миопатия.Жедел:ми қанайналысының өткінші бұзылымдары,инсульт-ишемиялық,геморрагиялық және аралас.Бас миының гемодинамикасының бұзылуы нәтижесінде кенеттен пайда болған қысқа уақытты ошақтық неврологиялық симптомдары ми қанайналысының өтпелі бұзылысы д.а.Ми қанайналысының өткінші бұзылымдары кезінде ми зақымдануының белгілері бірнеше минут,сағат (тәулік соңына дейін,яғни 24сағат) өткен соң тегіс жойылады.Клин.:жалпы милық симптом-р:бас ауруы,лоқсу,құсу,бас айналу,жалпы әлсіздік.Ошақтық ж/е өткізгіш симптом-р патол-қ ошақтың бас миы тамырлық бассейніндегі орналасуына байл.Ішкі ұйқы артериясы қанмен қамтитын аймақта болатын өткінші ишемиялық ұстама патол-қ ошаққа қарама-қарсы жақтағы қол н/е аяқтағы тұрақсыз парез бен сезімділіктің бұзылғандығы арқ.білінеді.Сонымен қатар сөйлеу мүмкіндігі,көру қабілетінің уақытша бұзылуы да мүмк.Вертебральды-базиллярлық жүйе арқ қанмен қамт-з етілетін субтенториялық кеңістікпен жартышар-ң артқы бөлік-не орн-н құрылым-да болатын өткінші ишемиялық ұстама-ға синкопальдық жағдай,бас айналу,тепе-теңдік бұзылуы,атаксия,нистагм,диплопия,фотопсия,гомонимдік гемианапсия тән. Диагн.:УЗД,РЭГ,ЭЭГ,магнитты-резонансты ангиография,сонымен қатар бас қаңқасы-ң,мойын омырт-ң,бас ми тамыр-ң рентегнологиялық зерттеу-і.Емі:алғашқы күн-де қатаң түрде төсек режимі.АД қалпына келтіру,ми қанайн.жақсарту,қан-ң ұю жылд-н төмендету,тамыр қабырғ-ң өткізг төменд,миішілік қысымды төменд,ми ісінуін болдырмау,ми метаболизмын жақсарту,жүрек қызм жақсарту.Диуретик(гидрохлоротиазид 12,5-50мг/сут),АПФ ингибитор-ы(каптоприл,эналаприл),кальций канал-ң блокатор-ы(нифедипин,верапамил),антиагрегант-р(аспирин,тромбо-АСС,курантил)антикоагулянт-р(гепарин,фраксипарин,клопидогрель).Қатты бас ауру-ы болса спазмовералгин,седалгин.

2.Жапондық энцефалит.Жікт.Этиол.Эпид.Клин.Диаг.Ем. Маса энц (энцефалит В,жапондық,жаз-күздік,Примор аймағының энц).Этиол.: қозд/сы-нейротроптық вирус.Ауруды масалар таратады.Вирус қан арқылы өрістейді.Инкубациялық кезеңі 5-15күнге созылады.Эпид.:Ауру Оңт.Батыс Азияда(Жапония,Корея,Қытай)кеңінен тараған.Ресейдің Қиыр Шығысы мен Приморье аудан-да кезд.Ауру-ң таралымы тамыз бен қыркүйекте аса жоғары(80%дейін).Клин.:ауру шұғыл басталады.Жалпы дерттілік,қалтырау,аса қатты бас ауруы,лоқсу,құсу п.б.Дене қызуы 40-41көтеріледі.Жалпы инфекц-қ симптом-р болуы мүмк.:брадикардия,тахикардия,бет гиперемиясы мен конъюнктивалар,ауыз-ң құрғауы,герпетикалық қызарулар,геморрагиялық бөртпелер.Алғашқы күн-н басты менингеальды симптомдар қосылады.Кейбір жағдай-да сандырақ,галлюц-я,психомоторлы қозу-р.Жалпы бұлш.ет құрысу-р,тоникалық ж/е клоника-қ талма-р,патол-қ рефлекстермен ж/е клонус-н геми-, монопарез-р.Жапондық энц соңы-н ұзаққа созылатын астения,вегет-қ дистония,псих-қ бұзылым-р сақт қалады.Резидуальдық ошақ-қ симптом-р да(гемипарез-р,афазия,көру қабілет-ң төменд)көрініс береді.Диагн.:РСК ж/е РН көмегімен диагн жүрг.Комплемент байланыстырушы ж/е нейтрализдеуші антидене-р ауру-ң екінші аптасында пайда болады.Иммунитет көбінесе тұрақты болады.Ауырған науқас-да көп жыл-р бойы рН оң болады.Ликворда ақуыз мөлшері жоғары.Лимфоцитарлы плецитоз.Қанда нейтрофильді лейкоцитоз,СОЭ жоғары.Емі:ауруды емдеу-ң тиімді тәсілі әлі белгісіз.Дезинтоксикациялық ж/е дегидратациялық терапия,шокқа қарсы арнайы преп(реополиглюкин тамыр ішіне, 5% глюкоза еріт+натрий хлор еріт.,лазикс ж/е т.б).Кортикостероид-р.Тамыр ішіне ангиопротекторлы преп.:аскорбин қышқ.,кальций преп.ж/е т.б.