АкушерствоАнатомияАнестезиологияВакцинопрофилактикаВалеологияВетеринарияГигиенаЗаболеванияИммунологияКардиологияНеврологияНефрологияОнкологияОториноларингологияОфтальмологияПаразитологияПедиатрияПервая помощьПсихиатрияПульмонологияРеанимацияРевматологияСтоматологияТерапияТоксикологияТравматологияУрологияФармакологияФармацевтикаФизиотерапияФтизиатрияХирургияЭндокринологияЭпидемиология

Лекция №5

Тақырып:Қан және лимфа «Қан жүйесі» туралы ұғым.

2006 ж

Лекцияның жоспары:

І Кіріспе.

1. Тақырыптың маңызы

2. Ағзалардың жалпы сипаттамасы

ІІ Негізгі бөлім

1. Қызметтері

2. Құрылысы

ІІІ Қорытынды бөлімі

1. Жас ерекшеліктері

2. Регенерациясы (қайта қалпына келуі)

²àí æ¸íå ëèìôà.

Мезенхима туындыларыны» арасында арнаулы орын¹а ие болып табылатындарғақан ж¸не лимфа жатады. Қан жасаушы және иммунопоэз органдарына ºызыл с¾йек кемігі, тимус, к¼к бауыр, лимфа т¾йіндері, лимфоид тінінің жиынтыºтары жатады. Қан ж¾йесінде барлыº элементтер дамуы мен ºызметтеріне ºарай бір-бірімен байланысºан ж¸не нейрогуморалдыº реттеуге ба¹ынады. Қанны» барлыº жасушалары жалпы полипотентті ба¹аналы жасушадан дамиды ж¸не т¾рлі жасушалар¹а дифференциялануы микроорта мен гемопоэтин ¸серлеріне байланысты (мысалы, ºан жасаушы органдарда ретикулярлы тін микроорта болып табылады). Гемопоэз ж¼не иммунопоэз органдарыны» арасында¹ы ты¹ыз байланысы ºан жасушаларыны» миграция, циркуляция, рециркуляция, нейрогуморальдыº реттеу ж¸не ºанны» таралуы арºылы орындалады. Қан ж¼не лимфа мезенхимадан дамы¹ан тіналардыº бір негізгі т¾рі болып табылады, олар д¼некер тінімен бірге организмні» ішкі ортасын º½райды. Филогенез бойынша ºан тамырлары мен ºан, лимфа тамырлары мен лимфадан ертерек дамы¹ан. ºан ж¼не лимфа екі компоненттен т½ратын с½йыº зат: жасушааралыº зат (плазмадан) ж¼не пішінді элементтерден. Б½л екі тін бір-бірімен ты¹ыз байланысºан ж¼не пішінді элементтері алмасып т½рады, сонымен ºатар плазмада¹ы заттар да алмасады. Со»¹ы жылдары лимфоциттерді» ºаннан лимфа¹а ж¼не ºайтадан лимфадан ºан¹а (рециркуляция) ¼тетіндері д¼лелденген. ºан мен лимфа генетикалыº ж¼не функционалды т¾рде д¼некер тінімен ты¹ыз байланыста. Қанны» барлыº жасушалары ал¹ашºы даму сатысында д¸некер тініні» арнаулы т¾рлерінде ¼теді (лимфоидты ж¸не миелоидты), ал дифференциялан¹ан жасушалар ºан¹а т¾сіп ½заº уаºыт негізгі ºызметтерін атºарады (эритроциттер) немесе аз уаºыт (лейкоциттер). Со»ында лейкоциттер д¸некер тініне ¼тіп арнаулы ºызметтерін атºарады.

Қан. С½йыº жасушалыº зат, плазмадан ж¸не ¸рт¾рлі пішінді элементтерден т½рады. (эритроцит, лейкоцит, тромбоцит). Қанда плазманы» м¼лшері 50-60%, ал пішінді элементтер 40-45% º½райды. Орта есеппен 70 кг салмаºта¹ы ересек адам денесінде5-5,5 л ºан болады.

Қанны»º ызметтері. Транспорттыº, ºор¹аныс, гомеостатикалыº, тыныс алу, трофикалыº.

1.Транспорттыº ºызметі – зат алмасу н¸тижесінде пайда бол¹ан ¼німдерді, гормондарды, биологиялыº активті заттарды тасымалдайды.

2. ²ор¹аныс ºызметі – гуморальдыº ж¸не жасушалыº иммунитетпен ºамтамасыз ету.

3. Гомеостатикалыº – ºан, нерв ж¸не эндокриндік ж¾йелермен бірге ішкі ортаны» º½рылымын үнемі бір ºалыпта саºтайды ж¸не иммундыº гомеостаз т¾зеді.

4. Тыныс алу ºызметі - ¼кпеден оттегін тіндерге жеткізу ж¸не к¼міртегін алып кету.

5. Трофикалыº – үнемі а¹ыста болып, тіндерді ºоректік заттармен ºамтамасыз етеді.

Плазма. Қан плазмасы с½йыº зат болып табылады. Қ½рамына 90-93% су, 7-10 % ты¹ыз зат, оны» ішінде 6,6-8,5 % белоктар, 1,5-3,5 % органикалыº ж¸не минеральды заттар. Қан плазмасыны» негізгі белоктарына – альбумин, глобулин ж¸не фибриноген жатады. Қан плазмасыны» ерітінді ортасыны» РН к¼рсеткіші 7,36 -7,44.

Дата добавления: 2015-09-27 | Просмотры: 572 | Нарушение авторских прав