Ауру генетикалық иммундық бақылаудың іштен болатын ақауына байланысты Т-лимфоциттерді өз тироциттеріне қарсы итермелеп, олардың бұзылуына әкеледі. Гистологиялық лимфоцитарлы және плазмоцитарлы инфильтрация, тиреоциттердің онкоцитарлы трансформациясы (Гюртле-Ашкенази жасушаларының түзілуі), фолликулалардың бүлінуі анықталады. АИТ-тың бір отбасы мүшелерінде кездесуі жиілеуде. Науқастарда өте жиі HLA-DR3, DR5, B8 гаплотиптері анықталады. 50% жағдайда АИТ-пен ауыратын науқастардың туыстарында ҚБ қарсыденелер анықталады. Кейде бір науқаста немесе бір отбасы мүшелерінде АИТ пернициозды анемия, аутоиммунды біріншілік гипокортицизм, созылмалы аутоиммунды гепатит, қантты диабеттің 1 типі, витилиго, ревматоидты артрит сияқты басқа да аутоиммундық аурулармен тіркесіп өтеді.
3.16 кесте. Созылмалы аутоиммунды тиреоидит
Этиологиясы
Генетикалық иммундық бақылаудың іштен болатын ақауы Т-лимфоциттерді өз тироциттеріне қарсы итермелеуге әкелуі
Патогенезі
ҚБ лимфоидты инфильтрациясы мен ұлпасының фиброзды алмасуынан фолликулярлы эпителийдің бүлінуі және біртіндеп біріншілік гипотиреоз дамуы
Эпидемиологиясы
ТПО-АД тасымалдаушылықтың популяциядағы таралымы - 10%. Созылмалы АИТ жүре болған біріншілік гипотиреоздың ең жиі себебі болады
Басты клиникалық көріністері
Көп жағдайда болмайды. Салыстырмалы сирек – ҚБ үлкеюі (жемсау). Гипотиреоз дамыса - сәйкес симптоматиканың болуы
Диагностикасы
Диагностикалық критерийлер:
1.ТПО-АД деңгейінің жоғары болуы
2.УДЗ мәліметтері нәтижесінде Қб гипоэхогендігі
3.Біріншілік гипотиреоз
Салыстырмалы диагностикасы
Жайылмалы эутиреоидты (эндемиялық) жемсау. Кей жағдайларда созылмалы АИТ нәтижесінде дамыған тұрақты гипотиреоз бен АИТ-тың деструктивті түрлерінің транзиторлы кезеңімен (босанудан кейінгі, ауырсынусыз, цитокининдуцирлеген) ажырату керек
Емі
Гипотиреоз дамыса — L-T4-мен орынбасушы терапия
Болжамы
ТПО-АД эутиреоидты тасымалдаушы әйелдерде гипотиреоздың даму жиілігі жылына -2%; субклиникалық гипотиреоздан нақты гипотиреоздың даму жиілігі жылына - 4-5%
3.22 сурет. Созылмалы АИТ кезіндегі қалқанша без қызметінің динамикасы
3.22 сурет.
ТТГ- ТТГ
Т4- Т4
Эутиреоидная фаза- Эутиреоидты кезең
Субклинический гипотиреоз- Субклиникалық гипотиреоз
Явный гипотиреоз- Нақты гипотиреоз
Нормальный уровень гормонов- Гормондардың қалыпты деңгейі
