АкушерствоАнатомияАнестезиологияВакцинопрофилактикаВалеологияВетеринарияГигиенаЗаболеванияИммунологияКардиологияНеврологияНефрологияОнкологияОториноларингологияОфтальмологияПаразитологияПедиатрияПервая помощьПсихиатрияПульмонологияРеанимацияРевматологияСтоматологияТерапияТоксикологияТравматологияУрологияФармакологияФармацевтикаФизиотерапияФтизиатрияХирургияЭндокринологияЭпидемиология

Препарат № 60

Аталық без - Testis

Схема.

І-белокты қабық; 1-мезотелий; 2-қан тамыры; 3- дәнекер тін жасушалары; ІІ-бездің тосқауылдары; ІІІ-бездің бөлшектері; ІҮ-иірімді ұрық каналшасы; А,Б,В,-сперматогенездің түрлі сатысының көрінісі; А-көбейу және өсу кезеңінің басы; Б-өсу кезеңінің соңы және пісіп жетілу кезеңі; В-қалыптасу кезеңі; 4-Сертолидің фолликулярлы жасушалары; 5-сперматогонилар; 6-сперматоциттер; 7-сперматидалар; 8-сперматозоидтар; Ү-бездің интерстициясы; ҮІ- түзу каналдар; ҮІІ-без торының каналдары; ҮІІІ-бездің шығарушы каналдары; Г-шығарушы каналдың микроскопиялық құрлысы; 9-талшықты - бұлшықетті қабат; 10-кірпікшелі эпителиоциттер; 11-кірпікшесіз эпителиоциттер; 12-сперматозоидтар; ІХ-қосалқының ағымы; Д-қосалқы ағымының микроскопиялық құрылысы; 13-бұлшық етті-элластикалық қабат; 14-қосалқы ағымының эпителиі; Х-ұрық шығарушы ағым; Е-микроскопиялық құрылысы; 15-кілегейлі қабаттың эпителиі; 16-кілегейлі қабаттың меншікті пластинкасы; 17-бұлшықет қабықтың ішкі бойлық қабаты; 18-ортаңғы циркулярлық қабаты;

19- сыртқы бойлық қабаты; 20-сірелі қабық. (И.В.Алмазов, Л.С.Сутулов бойынша).

Testis – бұл препарат екіге бөлінетіні белгілі. Ол: 1) өзіндік testis - онда сперматогенез. 2) қосалқы аталық без epididymis – онда сперматозоидтың дамуы байқалады.

Testis-тің үстін тығыз байланысқан қабатпен, оны ақ қабығы деп атайды – testis tunica albuginea. Ақ қабықтың ішкі жағы көптеген артериолалардан тұрады, сондықтан оны tunica vasulosa деп атайды. Ал медиальді жағынан testis ақ қабықтан қатты өседі және қосымша байланысатын тін құрайды – mediastinum testis (атабез орталығы). Ақ қабықтан көптеген баланысатын қалқалар шығады – septula testis (атабез қалқашықтары) – ол безді бөлшектерге бөледі. Әрбір бөлшектің өзіндік біреуден төртеуге дейін каналдары – tubula seminiferi contorti (иреленген шәует) болады. Осының бәрі, яғни каналдар testis-ті құрайды. Каналдар ұзын және иреленген болып көрінеді: киылысқан дұрыс дөңгелек, қисық – сопақша пішінді, ұзына бойынан – түтікшелер – осының барлығы кесіндінің орталығында көрсетілген. Бұл жерден тағы көрінбейтін тангенциальді тілікті көруге болады. Препаратты үлкейтіп көретін болсақ, оның қисық тілінгенін көреміз.

Иреленген атабездің каналын сыртынан капсулалы тығыз байланысқан тін қаптаған. Ішкі бетінің үстіңгі жағын жұқа базальді мембрана қаптаған. Онда Сертоли жасушасының ядросы орналасқан. Ол сопақша пішінді үлкен ядролар, яғни 1-2 ядрошықтан тұрады. Сперматогенез процесі иірім болып жүреді. Сперматогенді эпителиінің барлығын көру үшін бөлікті бірнеше тіліктерге тілеміз.Сперматогенді жасушалар көбінесе Сертоли ядроларының арасында және астында 2-3 қатар болады. Бұл ұсақ, домалақ жасушалар (хроматин). Сперматагонийлер бірнеше бөлікке бөлініп көбейеді:

1-ші сперматогенез кезең – көбею.

2-ші кезең - өсу. Онда бірінші қатарлы сперматоциттер болады. Сперматоциттің хроматиндері иірілген жіпше хромосомалар. Адам хромосомаларының саны 46.

3-ші кезең – пісіп жетілу. Бірінші қатарлы сперматоциттер редукционды бөлініп екінші дәрежелі сперматоцит пайда болады,яғни 23 хромасомадан.

Екінші дәрежелі сперматоциттерді анықтау өте қиын, соған байланысты: олар тұрақсыз, яғни сперматидтерге айналып кетеді.

Соңғы 4-ші кезең – қалыптасу. Бұл стадияда сперматидтер жайлап сперматозоидтарға айналады. Мұнда оның басы және құйрық бөлігі көрінеді. Сперматозоидтар иірілген каналдарда орналасады, құйрық жағы ішке қаратылған. Бұл процесті байқау үшін (сперматогенездің барлық кезеңдерін көру үшін) атабез каналын 2 немесе 3 тіліктеу керек. Атабездің иірілген каналшаларында сперматозоидтар толық қалыптаспайды. Бұдан олар tubuli recti тік каналға барады. Ол кішкене канал, сырты бір қабатты эпителиймен қапталған. Тіліп қарағанда сопақша пішінді болып келеді. Орталық атабезде сонымен қатар тамырлар – артериолалар, венулалар, капиллярлар, атабез каналы мен атабез қалқасының арасында Лейдиг жасушасы орналасқан. Ол жазық жасуша және ашық түсті ядро және қаралау ядрошықтан тұрады. Бұл интерстициальді жасуша болып табылады.

Дата добавления: 2015-05-19 | Просмотры: 1029 | Нарушение авторских прав